رابطه بین بکارگیری IT در دانشگاه اصفهان و کاهش رسمیت وجود دارد.
رابطه بین بکارگیری IT در دانشگاه اصفهان و کاهش پیچیدگی وجود دارد.
رابطه بین بکارگیری IT در دانشگاه اصفهان و کاهش متمرکز سازی در تصمیم گیری وجود دارد.
۹-عنوان مقاله:بررسی رابطه فناوری اطلاعات و ساختار سازمانی در وزارت ورزش و جوانان
نویسنده : عزیزی،بیستون؛مهرابی کوشکی،علی؛جلالی فراهانی،مجید
آدرس مقاله: نشریه مدیریت ورزشی ، دوره ۵ ، شماره ۳ ، پاییز ۱۳۹۲
فرضیات تحقیق :
۱-بین فناوری اطلاعات و ساختار سازمانی در وزارت ورزش و جوانان رابطه ای وجود دارد.
۲-بین فناوری اطلاعات و پیچیدگی در وزارت ورزش و جوانان رابطه ای وجود دارد
۳- بین فناوری اطلاعات و رسمیت در وزارت ورزش و جوانان رابطه ای وجود دارد.
۴- بین فناوری اطلاعات و تمرکز در تصمیم گیری در وزارت ورزش و جوانان رابطه ای وجود دارد
نتایج:
در بررسی رابطه بین فناوری اطلاعات و پیچیدگی این نتیجه بدست آمد که به کار گیری فناوری اطلاعات سبب میشود تعدادی از پست ها و واحدهای سازمانی کاهش یابد ، ارتباطات سریع تر شودو همچنین موجب کاهش نیاز به سطح مدیریت میانی و تخت تر شدن سطح سازمان می شود که این خود از پیچیدگی سازمانی و کاهش مشاغل و پست ها می کاهد.
در بررسی رابطه بین فناوری اطلاعات و رسمیت این نتیجه بدست امد که با افزایش بکار گیری فناوری اطلاعات ، رسمیت افزایش می یابد.
در بررسی رابطه بین فناوری اطلاعات و تمرکز این نتیجه بدست امد که با افزایش بکار گیری فناوری اطلاعات ، تمرکز به صورت محسوس افزایش می یابد.
۲-۳-۲ تحقیقات و بررسی های خارجی:
تحقیق فیفر و لبلبایس :
این دو محقق در بررسی های خود ابعاد ساختاری همچون رسمیت ، تمرکز و تفکیک افقی و عمودی را مدنظر قرار دادندو از طریق پرسشنامه ، داده های مورد نیاز را از ۳۸ سازمان گرد آوری نمودند ، نکته مهم د راین تحقیق کنترل متغیر محیط واندازه بود . برای این کار ،آنها پس از بررسی سازمانها سعی کردند سازمانهایی را مورد بررسی قرار دهند که از نظر اندازه ، سال تاسیس ونوع کالا و خدمات تفاوت چشمگیری با یکدیگر نداشته باشند . این محققان فرض کردند که فن آوری اطلاعات با عدم تمرکز ، رسمیت کمتر و تفکیک بیشتر در ارتباط است و عنوان کردند که فن آوری اطلاعات توانایی مدیریت برای اداره پیچیدگی سازمان را افزایش می دهد و علاوه بر این بازخوردهای سریع و منسجمی در ارتباط با عملکرد فراهم می آورد و معتقد بودند که فن آوری اطلاعات دارای دو اثر می باشد ، ابتدا اینکه توانایی مدیران را در پردازش اطلاعات افزایش داده و به آنها امکان کنترل و هماهنگی ساختار های پیچیده تر و دارای تفکیک بیشتر را میدهد.دوم اینکه بازخورد سریع و منسجم تری را در رابطه با عملکرد سازمان و مدیریت فراهم می آورد و این سبب تسهیل تفویض اختیار به سطوح پایین تر مدیریت می گردد. این محققان با پرسش در مورد تعداد واحدها و ادارات سازمان ،تعداد سطوح سلسله مراتب و سرپرستی ، میزان پولی که سرپرست هر واحد میتواند بدون کسب مجوز از مقالات بالاتر هزینه کند ،در صد پراکندگی مدارک رسمی در میان کارکنان و درصد ارتباط شفاهی میان آنها ، ابعاد تمرکز ، رسمیت و تفکیک ساختار سازمانی را اندازه گیری نمودند . نتایج حاصله از این بررسی عبارتند از:
رابطه فن آوری اطلاعات و تمرکز یک رابطه منفی است و ضریب همبستگی بین فن آوری اطلاعات و عدم تمرکز حدود ۶۸% می باشد .
فن آوری اطلاعات با رسمیت نیز رابطه منفی دارد . زیرا عدم تمرکز ، سازمان را ا زبه کارگیری وسیع مدارک و روش های رسمی بی نیاز می کند ، باعث کاهش ارتباط شفاهی می گردد و در حالیکه رسمیت سازمان در کل کاهش می یابد ، رسمیت مدارک کتبی ، افزایش می یابد .
رابطه فن آوری اطلاعات با گروهبندی وظایف ، رابطه ای مثبت است .
در مجموع آنها بیان نمودند که شواهد نشانگر تاثیر معنی دار فن آوری اطلاعات بر ساختار سازمانی است.(دسترنج ، حکمت اله ، ۱۳۷۸ : ۶۰)
بررسی و پژوهش برن:
این بررسی در مورد تاثیر فن آوری اطلاعات بر ساختار سازمانهای هنگ کنگ ، تحت عنوان ” تاثیر فن آوری اطلاعات بر روی ساختار سازمانی ” انجام گرفت . ویژگی اصلی این تحقیق انجام آن در یک محیط جدید بود ، زیرا تحقیقات مشابهی در سایر کشورهای آسیایی به ویژه هنگ کنگ انجام نشده بود . این تحقیق پیشنهاد نمود که بین وضعیت سیستم های اطلاعاتی مبتنی بر کامپیوتر و ساختارهای سازمانی همخوانی وجود دارد . به عنوان مثال بین سیستمهای اطلاعات کامپیوتری و ادهوکراسی و بابین سیستم مبتنی بر کامپیوتر متمرکز شده و دیوان سالاری ماشینی ، این همخوانی وانطباق بصورت طبیعی وجود دارد . نتایج این تحقیق بیانگر آن است که ساختار های ارائه شده توسط منیتزبرگ می تواند مبنای مناسبی برای سازمانهای هنگ کنگ بدست داده و به تدوین الگوی مناسب ساختاری جهت سازمان های این کشور کمک نماید . (دسترنج ، حکمت اله ، ۱۳۷۸ : ۶۱)
بررسی و تحقیق اوکابایاشی:
در تحقیقی که در سال ۱۹۹۰ توسط اوکابایاشی راجع به تغییرات رخ داده در ساختار سازمانی تویط فن آوری اطلاعات طی سالها ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۵ انجام گرفت ،وی از طریق پرسشنامه و مصاحبه ،۱۳۰ شرکت تولیدی در ژاپن را مورد بررسی قرار داد و نتایج زیر به دست آمد:
در اکثر موارد (۷۸ شرکت)هیچ تغییری در تعداد سطوح مشاهده نشد .
در ۵۲ شرکت که تغییر در تعداد سطوح رخ داده بود ، در اکثرموارد کاهش تعداد سطوح مشاهده شده بود (۳۲ مورد کاهشی تعداد سطوح و ۱۹ مورد افزایش تعداد سطوح را نشان داده اند .)این اشاره به تخت تر شدن سطوح دارد .
راجع به تصمیم گیری ، تعداد شرکتهایی که تصمیم گیری را به سطوح پایین تر تفویض نموده اند (۵۸ شرکت) بیشتر از شرکت هایی (۲۱ شرکت) بود که تصمیم گیری را به سطوح بالاتر تفویض نموده اند و در تعدادی از شرکتها (۵۱ شرکت ) هیچ تغییری مشاهده نشد . بنابراین گرایش شرکتها در تغییر سازمانی به سمت تفویض – اختیار به سطوح پایین تر است .
هر حال گرایش به سمت تمرکز و عدم تمرکز با توجه به محتوای تصمیم گیری متفاوت است . در بخش های حسابداری ، برنامه ریزی و مدیریت پرسنلی ، بیشترین تعداد (۶۰ شرکت) هیچ تغییری مشاهده نشد در حالیکه در تعدادی از شرکتها (۴۸ شرکت ) که به مراکز فرماندهی تمرکز کرده بودند ، بیشتر از تعداد شرکتهایی (۲۲ شرکت)بود که تصمیم گیری را به دفاتر بخش تفویض کرده بودند
بررسی و تحقیق شیمادا:
شیمادا نیز در تحقیق که بین ۳۱ شرکت ژاپنی در رابطه با اثرات فن آوری اطلاعات انجام داد به نتایج زیر دست یافت :
در زمینه تعداد سطوح ،۲۶ شرکت از ۳۱ شرکت کاهشی را در تعداد سطوح شرکت خود گزارش نکردند و فقط ۳ شرکت اعتقاد داشتند که به کار گیری فن آوری اطلاعات منجر به کاهش تعداد سطوح شده است .
در زمینه حیطه کنترل ، ۱۵ شرکت از ۳۱ شرکت افزایش در حیطه کنترل و ۱۱ شرکت هیچ تغییری را در حیطه کنترل گزارش نکردند.
در رابطه با اعطای استقلال به سطوح عملیاتی ، ۱۸ شرکت به اعطای استقلال به سطوح عملیاتی در نتیجه بکارگیری فن آوری اطلاعات اعتقاد داشته و ۸ شرکت نیز هیچگونه استقلالی را به سطوح عملیاتی اعطا نکرده بودند .
در رابطه با ارتباطات عمودی ،۱۳ شرکت افزایش در ارتباطات عمودی و ۷ شرکت هیچگونه تغییری را در این زمینه گزارش نداده بودند .
در رابطه با ارتباطات افقی،۲۲ شرکت افزایش در ارتباطات افقی و ۳ شرکت هیچگونه تغییری را در این زمینه گزارش نداده بودند .
در رابطه با یکی شدن و حذف شغلها ؛ ۲۱ شرکت یکی شدن و حذف شغلها را در سطح فردی و ۱۲ شرکت آنرا د رسطح بخشی مشاهده کرده بودند.
در رابطه با عدم تمرکز در تصمیم گیری ،۱۱ شرکت به عدم تمرکز و ۱۵ شرکت به تمرکز در تصمیم گیری رای داده بودند.
در رابطه با تعداد مدیران میانی ، ۶ شرکت کاهش تعداد مدیران میانی را گزارش دادند در حالیکه ۲۲ شرکت کاهشی را درتعداد مدیران میانی مشاهده نکرده بودند.
و بالاخره د ررابطه با نقش مدیران میانی ،۱۵ شرکت تغییر در نقش مدیران میانی و ۱۳ شرکت نیز عدم تغییر در نقش مدیران میانی را گزارش نمودند.
بخش چهارم:
۲-۴ اثرات فن آوری اطلاعات بر ساختار سازمانی :
رابطه بین فن آوری به مفهوم عام آن وساختار سازمانی ،در یک تحقیق کلاسیک در دهه ۱۹۶۰توسط “جون وودوارد ” بررسی گردیده و سپس توسط افرادی چون “چارلز پرو"و ” تامسون” ادامه یافته است . اما فن آوری پیشرفته اطلاعات دارای ویژگی هایی است که باعث می شود در مقایسه با فن آوری های سنتی دارای اثرات متفاوتی بر طراحی سازمان ، ارتباطات و تصمیم گیری باشد . همانگونه که در بخش اول این فصل ذکر گردید ، ما سه بعد پییچیدگی ، رسمیت و تمرکز را به عنوان هسته ابعاد ساختار سازمانی مورد بررسی قرار دادیم . حال به اثراتی که فن آوری اطلاعات بر هر یک از این سه بعد دارد اشاره می کنیم.
اثرات فن آوری اطلاعات بر پیچیدگی :
تفکیک افقی : اثرات فن آوری اطلاعات در این زمینه عبارت است از :
تعدا کارکنان متخصص : بنا بر عقیده دفت کاربرد فن آوری اطلاعات پیچیده بدان معنی است که کارکنان باید بسیار آموزش دیده و حرفه ای باشند تا بتوانند با این سیستم کارکنند . آن را حفظ نمایند. در بیشتر موارد سازمانها باید پس از به کار گیری این فن آوری ،کارگران بدون مهارت خود را با افراد ماهر و متخصص جایگزین کنند . برای مثال گروه بانکداران آمریکای شمالی پس از به کار گیری ” سستم خدماتی مشتریان ” مجبور شد نسبت کارکنان ماهرو حرفه ای خود را از ۳۰ به ۶۰ درصد برساند . این سیستم جایگزین تعداد زیادی ازنیروهای دفتری شد . برای کارهایی مثل نامه نویسی ، بایگانی و پرکردن فرم تعداد اندکی کارمند لازم بود و بقیه منتظر خدمت شدند . مدیران رده بالا ومیانی سازمان میتوانند با بهره گرفتن از این فن آوری ، بخش نامه ها وپیام های خود را بنویسند و با بهره گرفتن از سیستم پست الکترونیک آن را ارسال نمایند. (دفت ، ریچارد ال ، ۱۳۸۶ : ۵۷۱)
یکی شدن و حذف شغلها:موارد بسیاری از یکی شدن و حذف شغلها در نتیجه به کار گیری فن آوری اطلاعات در سطح فردی وجود دارد . علاوه بر این افزایش استقلال کارکنان دفتری نیز متداول گشته است .
یکی شدن و حذف شغلها در سطح فردی از زمان به کار گیری اولین سیستم های اطلاعاتی یعنی DP ها شروع شد و به سرعت و با رشد فن آوری اطلاعات پیشرفت کرد. دو روش برای به کارگیری فن آوری اطلاعات وجود دارد. یکی روش جایگزینی است که در این روش ماشین جایگزین وظایف تکراری ودستی کارکنان می شود . دیگری روش پشتیبانی است که از تصمیم گیری پشتیبانی میکند در ابتدای عصر اطلاعات ، روش جایگزینی بسیار مورد استفاده قرار می گرفت . اما بعدا و به تدریج روش پشتیبانی متداول گشت .به هر دو صورت در هر روش شغلهای فردی تغییر می یابند و یکی شدن و حذف شغلها رخ می دهد .(ادوارد۱ و دیگران ، ۱۹۹۱ : ۳۱۴)
