بر اساس ارقام مندرج در جدول فوق، نمودار مربوط به آن در ادامه ترسیم گردیده است که با دقت در آن می‌توان دریافت که رشد مخارج دولت در کل دوره مورد بررسی، نوسانات شدیدی داشته است، به‌گونه‌ای که در بیشتر سال‌های دوره مورد بررسی پس از هر دوره افزایش رشد مخارج دولت، یک دوره کاهش رشد مخارج دولت وجود داشته است و یا بالعکس.

۴-۵- تحولات پول و نقدینگی

پول به واسطه کارکردهای متنوع آن از جمله دارا بودن نقش واسطه مبادله و حفظ ارزش، دگرگونی شگرفی در تجارت و اقتصاد ایجاد کرده است. دیدگاه‌های نظری درباره نقش پول در اقتصاد، طیف وسیعی را دربرمی‌گیرد و از “پول هیچ‌کاره” تا “پول همه‌کاره” را دربرمی‌گیرد. کلاسیک‌‌ها و تا حدودی کینزی‌ها نقش چندان زیادی برای پول در تسهیل رونق اقتصادی قائل نیستند و در نقطه مقابل آنها پولیون نقش مهمی برای پول در تسهیل روند رشد و رونق اقتصادی قائلند.

به طور کلی سیاست پولی را می‌توان تلاش مقامات پولی در جهت کنترل حجم پول به منظور دست‌یابی به اهداف اقتصادی تعریف نمود. برحسب نظریات اقتصاددانانی نظیر کینز یکی از عمده‌ترین اهرم‌های اعمال سیاست پولی، ابزار نرخ بهره است. اما بایستی توجه نمود که در اقتصاد ایران برخلاف جوامعی که بازار سرمایه پیشرفته دارند و در آنها نرخ بهره می‌تواند نقش مهمی در اعمال سیاست‌های پولی داشته باشد، در قبل از انقلاب به دلیل بافت غیرکارآمد سیستم بانکی و در بعد از انقلاب به علت قانون بانکداری بدون ربا و حذف ربا از سیستم بانکی، نرخ بهره هیچ‌گاه به عنوان ابزار موثر سیاست پولی مورد توجه نبوده است^[۵۷].
در این قسمت از تحقیق یک تصویر کلی از متغیرهای پولی در اقتصاد ایران ارائه می‌گردد. این تصویر به ما در تحلیل هرچه بهتر عملکرد متغیرهای پولی در اقتصاد ایران کمک می‌کند.
پایه پول و اجزای آن:
پایه پول در ایران یکی از عامل‌های مهم افزایش حجم نقدینگی به شمار می‌رود که تشکیل و توضیح‌دهنده بخش عمده‌ای از اقدام‌های پولی دولت و بانک مرکزی به شمار می‌رود. به طور کلی پایه پولی را می‌توان به صورت حاصل‌جمع دارایی‌های خارجی و داخلی بانک مرکزی تعریف کرد. به بیان دیگر “پول پرقدرت” یا “پایه پولی” از دیدگاه منابع شامل خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی (مشتمل بر طلا، طلا نزد صندوق بین‌المللی پول، ارز، ارزهای تهاتری، سهمیه و سهام در موسسه‌های بین‌المللی و حق برداشت مخصوص)، خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی (خالص بدهی‌های دولت به بانک مرکزی)، مطالبات بانک مرکزی از بانک‌های تجاری و خصوصی (بدهی‌های بانک‌ها به بانک مرکزی) و خالص سایر دارایی‌هاست. بنابراین ملاحظه می‌شود که دارایی‌های بانک مرکزی از دو بخش اصلی یعنی دارایی‌های خارجی و دارایی‌های داخلی تشکیل می‌گردد^[۵۸].
بایستی توجه کرد که تغییر در خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی از موازنه ترازپرداخت‌ها سرچشمه می‌گیرد. موازنه ترازپرداخت‌ها نیز حاصل‌جمع خالص حساب جاری، تخصیص حق برداشت مخصوص، تعدیل زمانی (عدم هم‌زمانی حمل کالا و نقل و انتقالات ارزی) و خالص حساب سرمایه است. در مورد حساب سرمایه لازم است ذکر شود که با توجه به کنترل‌های نسبتا شدید (به خصوص در کشورهای جهان سوم) در ورود و خروج سرمایه توسط دولت‌ها، قسمت اعظم این حساب متغیری برون‌زا تلقی می‌شود.
در خصوص تغییر در خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در کشورهایی که به صادرات نفت یا دیگر مواد طبیعی وابسته هستند، دو مشکل وجود دارد: نخست آنکه جریان درآمدهای حاصل از صادرات نفت یا مواد طبیعی پرنوسان و نامطمئن است و دوم اینکه عرضه این مواد پایان‌پذیر و تمام‌شدنی است.
به منظور غالب شدن بر این مشکلات و مدیریت منابع درآمدی حاصل از صادرات مواد طبیعی، برخی کشورها اقدام به تاسیس صندوق‌هایی با کارکرد تثبیتی برای منابع درآمدی حاصل از صادرات منابع خویش نموده‌اند. تاریخچه تاسیس این صندوق‌ها به سال ۱۹۶۰ می‌رسد ولی عمده این صندوق‌ها در دهه ۱۹۹۰ تاسیس شدند. صندوق نفتی نروژ^[۵۹] در سال ۱۹۹۰ از معروف‌ترین و موفق‌ترین صندوق منابع طبیعی در دنیاست.
ایجاد صندوق‌های تثبیت^[۶۰] و پس‌انداز از محل درآمدهای نفتی (یا مازاد درآمدهای نفتی) تجربه موفقی بوده است که برخی از کشورهای نفت‌خیز برای مقابله با مشکلات فوق‌الذکر مدنظر قرار داده‌اند. در ایران نیز به منظور کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد از بازارهای جهانی نفت در ماده ۶۰ قانون برنامه سوم توسعه مجور تاسیس نهادی “حساب یا صندوق ذخیره ارزی” صادر شد تا پس‌انداز مازاد درآمد ارزی دولت در سال‌های رونق بازار و استفاده از آن در سال‌های رکود و یا بحران‌های ارزی را امکان‌پذیر کند. مع‌ذلک تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که قیمت‌های بالای نفت، سیاست‌گذاران را ترغیب نموده است که بخشی از هزینه‌های بودجه را از این منبع تامین نمایند. به طور کلی حساب ذخیره ارزی تاکنون چهار کارکرد در اقتصاد کشور ایفا نموده است:
۱- کاهش شوک‌پذیری اقتصاد کشور و به طور خاص بودجه دولت از نوسانات جهانی نفت خام.
۲- افزایش پس‌انداز ارزی در سال‌های رونق.
۳- ایجاد اطمینان در عاملین اقتصادی.
۴- تامین م
الی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی.
بررسی عملکرد حساب مذکور نشان می‌دهد که هر چند که این حساب در برخی از ابعاد مذکور به طور نسبی موفقیت‌آمیز بوده است ولی در برخی ابعاد به علت برداشت‌های مکرر از حساب ذخیره ارزی و تبدیل شدن آن به یک قاعده، عملکرد چندان چشمگیری نداشته است. به گونه‌ای که مانده حساب مذکور حساسیت معنی‌داری نسبت به قیمت‌های بالای نفت نشان نمی‌دهد^[۶۱].
دومین جزء مهم پایه پول، خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی (بدهی خالص دولت به بانک مرکزی) است. تغییر در بدهی‌های دولت به بانک مرکزی از اقدامات مالی دولت و یا کسری بودجه سالانه ناشی می‌شود و تامین آن از طریق استقراض از بانک مرکزی است. در مجموع به دلیل برون‌زا بودن قیمت نفت و درآمدهای ارزی و مخارج فزاینده دولت، کنترل بانک مرکزی بر پایه پول ناچیز است. در سال‌هایی که درآمد نفت بالا بوده است به دلیل افزایش خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی و در سال‌های کاهش درآمدهای نفتی به دلیل افزایش کسری بودجه و تامین آن از طریق استقراض از بانک مرکزی (افزایش بدهی‌های دولت به بانک مرکزی) و به دلیل افزایش خالص دارایی‌های بانک مرکزی به دلیل رونق نفتی و افزایش خالص بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی (به دلیل گسترش اعتبارات و اعطای تسهیلات بانکی)، پایه پول همواره از رشد بالایی برخوردار بوده است.
پایه پول از دیدگاه مصارف شامل اسکناس و مسکوک در دست مردم، اسکناس و مسکوک نزد بانک‌هاو سپرده‌های قانونی و آزاد نزد بانک مرکزی است. از بعد مصارف نیز کنترل بانک مرکزی بر مصارف پایه پول محدود است و تنها بخشی از مصارف پایه پول یعنی سپرده‌های بانک‌ها نزد بانک مرکزی (سپرده‌های قانونی) تحت کنترل بانک مرکزی است.
عوامل مختلفی نظیر ملی شدن بسیاری از صنایع زیان‌ده و تحت پوشش قرار گرفتن آنها توسط دولت، عدم دسترسی دولت به منابع تامین مالی دیگر از جمله فروش اوراق قرضه به عامه مردم و استقراض خارجی، کاهش یافتن درآمدهای ارزی در برخی سال‌ها، عدم کارایی سیستم مالیاتی کشور، هزینه‌های جنگ و افزایش مداوم هزینه‌های جاری دولت از دلایل اصلی افزایش کسری بودجه و در نتیجه افزایش خالص بدهی‌های دولت در پایه پول طی سال‌های بعد از انقلاب به شمار می‌رود.
حجم نقدینگی:
به طور کلی حجم نقدینگی در اقتصاد با پایه پول در ارتباط است. می‌توان نشان داد که حجم نقدینگی عبارت است از حاصل‌ضرب ضریب فزاینده نقدینگی در پایه پول (پول پرقدرت^[۶۲]):
M=mB
که در آن M حجم پول، m ضریب فزاینده نقدینگی و B پایه پول است. با توجه به رابطه فوق مشاهده می‌شود که کنترل نقدینگی (M) بستگی به نحوه کنترل پایه پول (B) و یا ضریب فزاینده نقدینگی (m) دارد. پایه پول و اجزای تشکیل‌دهنده آن در بخش قبل معرفی گردید. ضریب فزاینده نقدینگی (m)، مبین قدرت خلق پول توسط بانک‌هاست که تحت تاثیر متغیرهای رفتاری بانک مرکزی، مردم و دولت است.
به صورت کلی می‌توان نشان داد که پنج نهاد، بر روی M اثر می‌گذارند:
۱- بانک مرکزی: این نهاد، هم از طریق پایه پول (B) و هم از طریق ضریب فزاینده نقدینگی (m)، می‌تواند روی عرضه پول اثر بگذارد. باید توجه داشت که نحوه اثرگذاری بانک مرکزی بر روی m از طریق کنترل نسبت‌های ذخایر قانونی برای سپرده‌های دیداری و مدت‌دار انجام می‌پذیرد.
۲- سیستم بانکی: از طریق نگهداری ذخایر اضافی بر روی m و در نتیجه بر روی M اثر می‌گذارد. همچنین سیستم بانکی با گرفتن وام از بانک مرکزی یا بازپس‌دادن آن نیز، بر روی B اثر می‌گذارد.
۳- مردم: از طریق نگهداری سپرده‌های مدت‌دار و پس‌انداز و نگهداری وجوه نقد بر روی m و در نتیجه M اثر می‌گذارند.
۴- دولت: از طریق اثرگذاری بر خالص مطالبات بانک مرکزی از دولت و همچنین خالص مطالبات بانک مرکزی از خارج (از طریق میزان صادرات و واردات) بر B و در نتیجه بر روی M اثر می‌گذارد.
۵- بخش خارجی: از طریق اثرگذاری بر روی خالص مطالبات بانک مرکزی از خارج (از طریق صادرات و واردات و غیره) بر B و در نتیجه بر روی M اثر می‌گذارد^[۶۳].
ارقام مربوط به تغییرات رشد حجم نقدینگی در دوره زمانی مورد بررسی در جدول زیر آورده شده است:

جدول ۴-۴: نقدینگی (میلیارد ریال) و رشد سالیانه آن (درصد)

سال
نقدینگی (میلیارد ریال)
درصد رشد سالیانه

۱۳۷۹
۲۴۹۱۱۰٫۷
۲۹٫۳

۱۳۸۰
۳۲۰۹۵۷٫۲

۰.۲۹۵۵

 

R12-14

 

 

 

۰.۲۰۶۳

 

۰.۱۲۶۳

 

RDG13

 

۰.۰۳۳

 

۰.۲۴۸۲

 

R14-12

 

 

 

۰.۶۶۰۱

 

۰.۱۲۹۹

 

RDG14

 

۰.۰۴۱۳

 

۰.۲۶۰۱

 

R13-14

 

 

 

۰.۳۳

 

۰.۱۶۸۱

 

RDG11

 

۰.۰۳۳

 

۰.۲۷۶۵

 

R14-13

 

 

 

نتیجه گیری و پیشنهادات
با ورود DG به سیستم توزیع، اندازه و جهت جریان خطای خطوط تغییر می­ کند. از آنجا که رله­های سیستم توزیع از نوع اضافه جریان جهتی می­باشند هماهنگی آنها پس از ورود DG از بین خواهد رفت.
در این پایان نامه برای حفظ هماهنگی رله­های سیستم توزیع در حضور تولید پراکنده روش جدیدی مبتنی بر ناحیه­بندی سیستم به وسیله FCL معرفی می­ شود. در این روش تعداد ناحیه­های در نظر گرفته شده برای سیستم توزیع، برابر با تعداد محل­های اتصال این سیستم به شبکه قدرت (Grid) می­باشد. به طوریکه در هر ناحیه یک Grid وجود داشته باشد. همچنین یک الگوریتم برای جایابی FCLها معرفی شده است. پس از نصب FCLها، رله­های هر ناحیه به طور مجزا از نواحی دیگر با یکدیگر هماهنگ می­شوند. همچنین برای حفاظت خطی که بر روی آن FCL نصب می­گردد از یک رله اضافه ولتاژ در دو سر FCL استفاده می­ شود.

روش پیشنهادی بر روی بخش توزیع سیستم ۳۰ باسه IEEE و همچنین بر روی سیستم توزیع شعاعی ۶۹ باسه IEEE اعمال شده است. سیستم ۳۰ باسه از طریق سه باس به شبکه قدرت متصل است. بنابراین به سه ناحیه طوری تقسیم شده که هر کدام از این سه باس در یک ناحیه واقع شوند. سیستم ۶۹ باسه از طریق یک باس به شبکه بالادست و از طریق سه باس به DGهای با قدرت اتصال کوتاه بالا متصل شده است. بنابراین این سیستم به چهار ناحیه تقسیم شده است. نتایج بدست آمده از شبیه­سازی، مزایای زیر را برای سیستم توزیع نشان می­دهد:
در شرایط وقوع خطا در یک ناحیه، جریان ورودی از نواحی دیگر محدود شده و در نتیجه سایر نواحی افت ولتاژ ناشی از خطا را تجربه نمی­کنند.
سطح اتصال کوتاه هر ناحیه پایین­تر می ­آید. بنابراین نیاز به تعویض تجهیزات حفاظتی کمتر می­ شود.
سرعت عملکرد رله­ها نسبت به روشی که FCLها در محل اتصال شبکه قدرت به سیستم توزیع نصب می­شوند بسیار بیشتر است. چون در این حالت جریان اتصال کوتاه عبوری از خطوط به علت وجود یک اتصال به Grid در هر ناحیه بالا باقی می­ماند. هر چند نسبت به شبکه بدون FCL جریان­های اتصال کوتاه کمتر است.
صرفه­جویی در تعداد FCLها در مقایسه با حالتی که FCL به صورت سری با هر DG قرار گیرد.
با توجه به مسائلی که در راستای تکمیل این پایان نامه بوجود آمد و نظر به مقالات موجود در این زمینه، موارد زیر جهت تکمیل این مبحث پیشنهاد می­گردد:
استفاده از رله ولتاژ کم^[۴۸] در محل نصب FCL برای حفاظت سریع­تر خطی که بر روی آن FCL قرار دارد. این رله باید با رله­های اضافه جریان سیستم توزیع هماهنگ شود.
استفاده از سیستم مخابراتی^[۴۹] و تنظیم تطبیقی^[۵۰] رله­های اضافه جریان. در صورت خروج هر واحد تولیدی از سیستم توزیع، تنظیمات رله­ها تغییر نماید.
منابع
[۱] S. M. Brahma and A. A. Girgis, “Development of adaptive protection scheme for distribution systems with high penetration of distributed generation,” Power Delivery, IEEE Transactions on, vol. 19, pp. 56-63, 2004.
[۲] B. Chattopadhyay, M. S. Sachdev, and T. S. Sidhu, “An on-line relay coordination algorithm for adaptive protection using linear programming technique,” Power Delivery, IEEE Transactions on, vol. 11, pp. 165-173, 1996.
[۳] M. A. Anthony, Electric power system protection and coordination: a design handbook for overcurrent protection: McGraw-Hill, 1995.
[۴] J. L. Blackburn and T. J. Domin, Protective relaying: principles and applications: CRC press, 2006.
[۵] P. M. Anderson, Power system protection vol. 1307: McGraw-Hill New York, 1999.
[۶] C. R. Mason, The art and science of protective relaying: Wiley, 1956.
[۷] A. R. v. C. Warrington, Protective Relays Their Theory and Practice: Volume Two vol. 2: Springer, 1977.

۳) BAی نظام مند کننده. این Ba با تعاملات مجازی و گروهی معرفی می شود و شامل ایجاد موقعیت های مناسب برای کد گذاری دانش می شود. این Ba به زمینه ای برای “ترکیب دانش” اشاره می کند.

۴)BAی اعمال کننده. که عبارت است از فراهم آوردن زمینه های لازم برای انتقال دانش به تصمیمات و اقدامات سازمان، و در نتیجه یادگیری های جدید توسط کارکنان .این Ba به زمینه ای برای “درونی سازی دانش” اشاره می کند. نوناکا معتقداست برای اینکه فرایندهای ایجاد دانش در سازمان اتفاق بیفتد باید Ba بطور مناسب توسط سازمان ارائه ومهیا گردند.
ج) عنصرKa.Ka اشاره به دارایی های دانش دارد. این دارایی ها اساس و مبنای ایجاد دانش هستند. نوناکا Ka اینگونه تعریف می کند: “منابع ویژه و خاص که برای ایجاد دانش در سازمان ضروری هستند".سازمانها باید Ka خود را ترسیم و آن را پی گیری نمایند در غیر این صورت دانش های ارزشمند و عمیق در سازمان ایجاد نخواهد شد. (ابطحی،صلواتی،۱۳۹۰،صص۵۳-۵۰)
۲-۱-۱۷-۶) مدل شش بعدی مدیریت دانش:
فیل پری وایلکاتومی(۲۰۰۱) بر این باورند که هر گونه جزئی نگری، موفقیت مدیریت دانش را با مشکلات جدی روبرو خواهد ساخت .آنها براساس این نگرش ، مدلی شش بعدی رابرای به کارگیری مدیریت دانش ارائه کرده اند.
ابزار دانش مدیریت تغییر
چارچوب مدیریت دانش
مدیریت اندازه گیری دانش
مفهوم دانش محتوای دانش
نمودار ۲-۱-۵) : مدل شش بعدی مدیریت دانش(ابطحی،صلواتی،۱۳۹۰،ص۵۳)
برای درک و به کار گیری دانش در سازمان ، نیاز به این داریم که بدانیم دانش چیست؟ چگونه ایجاد می شود؟ چگونه مورد استفاده قرار می گیرد؟ در برگیرنده چه چیزهایی است و اینکه چگونه دانش می تواند باعث بهبود عملکرد و فرایندها شود؟ لذا اولین بعد از دانش،"مفهومی” است.
دومین بعد ، مدیریت تغییر سازمانی است. تغییر دانش یعنی تغییر نگرش و سیستم فعالیت های یک سازمان.به همین علت سازمانها برای به کارگیری مدیریت دانش ،نیازمند مدیریت تغییر هستند.
بعد سوم در ارتباط با اندازه گیری دانش است.این سیستم ما را قادر می سازد که مشخص کنیم آیا به سمت اهداف مدیریت دانش رفته ایم یا خیر.
بعد چهارم درارتباط با ساختار رسمی وغیر رسمی سازمان است. برای به کارگیری مدیریت دانش،باید سازمان را به عنوان فرایندهای دانش در نظر گرفت .ساختارهای ارتباطی رسمی و غیررسمی باید به گونه ای باشد که بتواند فرایندهای پردازش دانش را بهبود بخشند و نقش ها و مسئولیت های جدیدی را که برای اثربخشی مدیریت دانش ضروری هستند ، تعریف کنند این نقش ها می تواند شامل مدیران دانشی ، کارکنان دانشی و مشتریان دانشی باشد. در بسیاری از موارد این نقشها در سازمانها وجود دارند اما نهادینه نشده اند و یا مورد حمایت جدی قرار نگرفته اند.
بعد پنجم، محتوای دانش است. در این رابطه ،فیل پری وایلکاتومی به تقسیم بندی نوناکا وتاکوشی از دانش که آن رابه دانش صریح و دانش نهفته قابل تقسیم دانسته اند،اشاره نموده اند .در مورد دانش صریح و نهفته می توان گفت که دانش صریح، دانشی است که به صورت روشن وعینی قابل انتقال است و بسادگی می توان آن را به دیگران یاد داد.در مقابل، دانش نهفته اگر چه در عملکرد افراد منعکس و آثار آن قابل مشاهده است. ولی به صورت تدوین شده نیست و نمی توان آنرا به شکل صریح بیان کرد. برای دستیابی به این دانش باید در تجارب دیگران سهیم شد واز این طریق آن را فرا گرفت .
بعد ششم،ابزار است این ابزار می تواند دربرگیرندۀ سیستم مستندات مدیریت ،سیستم اطلاعات مدیریت، تکنولوژی اطلاعات و نظایر اینها باشد.البته باید توجه کرد که این بعد صرفاً بخش بسیار کوچکی از مدیریت دانش را به خود اختصاص می دهد. زیرا مدیریت دانش بر خلاف مدیریت اطلاعات که بیشتر با این ابزارها سروکار دارد، با مردم و ارزشهای آنها درارتباط است. (ابطحی،صلواتی،۱۳۹۰،صص ۵۴-۵۳)
۲-۱-۱۷-۷) مدل رن جانسون;
رن جانسون نیز مدلی برای به کارگیری مدیریت دانش در سازمان ارائه کرده است.این مدل، به کارگیری مدیریت دانش را با توجه به در نظر گرفتن دو عامل میزان پیچیدگی کار و میزان تعاملات مورد نیاز برای انجام آن کار،عملی می داند.

 

نوع چهارم: کارهای با پیچیدگی زیاد ونیاز به تعامل بالا	نوع اول: کارهای با پیچیدگی کم ونیاز به تعامل بالا	گروهی
نوع سوم: کارهای با پیچیدگی زیاد ونیاز به تعامل پایین	نوع دوم: کارهای با پیچیدگی کم ونیاز به تعامل پایین	فردی
قضاوتی / غیر روتین	روتین

جدول ۲-۱-۲) : مدل مدیریت دانش با توجه به ساختار کار(ابطحی،صلواتی،۱۳۹۰،ص۵۵)
این مدل ، فعالیت های موجود در سازمان را به چهار نوع تقسیم می کند. در نوع اول فعالیت هایی قرار می گیرند که دارای پیچیدگی کم و سطح بالایی از تعاملات متقابل هستند. رویه های استاندارد ،اتکای زیاد به فرایندهای و متدلوژی های رسمی و فرایندهای ارتباطی قوی از جمله ویژگی های فعالیت های نوع اول به حساب می آیند.در سازمان، فعالیت هایی که ستانده آنها به صورت داده فعالیت های دیگر مطرح می شوند دراین طبقه قرار می گیرند.
در نوع دوم فعالیت هایی قرار می گیرند که بیشترین شباهت را به فعالیت های نوع اول دارند. مهارتهای هدفمند، آموزشهای رسمی ، رویه های استاندارد، روتین بودن کار و حداقل وابستگی از شاخص های عمده این نوع فعالیت ها ه
ستند. تمام دانش دراین نوع فعالیت ها کدگذاری شده و به شکل صریح وجود دارد.
در نوع سوم فعالیت هایی قرار می گیرند که از پیچیدگی بالایی برخوردار بوده و سطح وابستگی برای اجرای آنها پایین است . تکراری نبودن ، نیاز به افراد متخصص، تعاملات محدود با طیف خاصی از کارکنان و تشکیل تیم های تخصصی حول محورهای مشخص از جمله شاخص های عمده گونه سوم است. و بالاخره در نوع چهارم فعالیت هایی قرار می گیرند که از پیچیدگی بالایی برخوردار بوده و دارای سطح بالایی از وابستگی متقابل هستند.چالشی بودن فعالیت ها، روتین نبودن ، نیاز به تخصص های وسیع، وابستگی زیاد، نیاز به کار تیمی و فرایندهای ارتباطی قوی از جمله ویژگی های عمده این سطح به شمار می روند. متصدیان انجام این فعالیت ها از دانش نهفته زیادی برخوردارند. مبادله دانش های نهفته از طریق تشکیل تیم های متعدد، برگزاری کارگاهها و سمینارها صورت می گیرد. سیستم های یادگیری ، خلاقیت و جستجوی دانش از اجزای تفکیک ناپذیر این فعالیت ها به شمار می روند. (ابطحی،صلواتی،۱۳۹۰،صص ۵۶-۵۵)
۲-۱-۱۷-۸ ) مدل ادل وگراسیون:
ادل وگراسیون^[۳۳](۱۹۹۸) مدلی را برای مدیریت دانش ارائه داده اند .این مدل مبتنی بر دو رکن اساسی است۰
رهبری فراهم کننده های مدیریت دانش
فرهنگ بکارگیری مدیریت دانش سنجش

و بنابراین چهارمین و آخرین سوارکار گاتمن، دیوار سنگی یا همکاری نکردن و پاسخگو نبودن است. فرد در گفتگو سعی می‏کند تا تعاملی انجام ندهد. پیام دیوار سنگی به همسر این است که : «من کناره‏گیر هستم و هیچ مشاجره‏ای به مفهوم تعامل با تو انجام نمی‏دهم»

دیوار سنگی‏ها خودشان را کاملاً از گفتگو کنار می‏کشند و از آن خودداری می‏کنند و کاملاً سعی می‏کنند در رابطه، طرف مقابل را نادیده بگیرند و گرچه ممکنست باعث شوند تا اندازه‏ای خشم و بدخلقی‏شان آرام شود ولی وقتی که این عمل عادت شود و افزایش یابد، حرکت مارپیچ رو به پایین در پی آن می‏آید. (استئوبر، ۲۰۰۵). چرا که ارتباط دو نفره مثبت را نابود می‏کند و در نتیجه باعث سردی هیجانی می‏شود و کیفیت ازدواج کاهش می‏یابد و این امر به عدم حل مشکلات و مسائل می‏انجامد.
گاتمن در ۱۹۹۴ بیان کرد که دلیل این که چهار سوارکار آنقدر در ازدواج مهلک و قهارند و سیکل منفی ادامه‏دار تولید می‏کنند، این است که عوامل فوق به طور مقدماتی و اولیه منفی نیستند اما سیکل منفی ایجاد می‏کنند که ادامه دارند.
پیامدهای منفی همراه با مکالمه خصمانه زوجین همراه می‏شود و به صورت آزار روانشناختی در می‏آید (اسچورمن ـ کروک، ۲۰۰۱) بعد از سپری شدن مدتی از دوران عاشقانه اوایل ازدواج گرچه زوج‏ها به اندازه آغاز زندگی زناشویی به فعالیت‏های مشترک می‏پردازند ولی تفریحات و زمان فراغت جای خود را به تکلیف و کارهای روزمره خانه‏داری می‏دهد. کم شدن فعالیتهای لذت‏بخش می‏تواند در کاهش رضایت و خشنودی دخالت داشته باشد. (هیوستون و همکاران، ۱۹۸۶)
وقتی که یکی از زوجین استرس ناشی از اضافه‏بار نقش را تحمل می‏کند، مثلاً وقتی همسری استرس دارد، بهتر است طرف مقابل از او در خانه حمایت کند و مسئولیت فرزندان را بپذیرد تا او به عامل استرسش مثل مشکلات کار بپردازد. (پیرلین^[۱۲۸]، ۱۹۹۳)
ولی زمانی که هر دو زوج استرس ناشی از اضافه بار نقش را تحمل می‏کند ممکنست سخت باشد که به نیازهای دیگری وقتی که استرس را تجربه می‏کند بپردازد. (اسچورمن ـ کروک، ۲۰۰۱) در این موارد توصیه می‏شود به رفتارهای ارتباطی سازنده بپردازند. (وود، ۱۹۹۵)
ارتباط زناشویی عبارتست از فرآیندی که در طی آن زن و شوهر هر چه به صورت کلامی در قالب گفتار و به صورت غیرکلامی در قالب گوش دادن، مکث، حالت چهره و ژست‏های مختلف با یکدیگر به تبادل احساسات و افکار بپردازند. (احمدی، ۱۳۸۴)
معمولاً افرادی که با هم نزدیکی دارند برای تحت تأثیر قرار دادن یکدیگر از ۶ راهبرد استفاده می‏کنند:
دلربایی کردن: ‏«آنقدر از همسرم تعریف می‏کنم تا بالاخره خواسته‏ام را برآورده کند» «هنگام درخواست چیزی سعی می‏کنم رومانتیک و دوست داشتنی باشم» «چنان جذاب و دلبر عمل می‏کنم که همسرم خواسته‏ام را برآورده کند»
سکوت کردن: ‏تا زمانی که به خواسته من عمل نکرده به او توجه نمی‏کنم» . «تازمانی که خواسته مرا برآورده نکرده به او جواب نمی‏دهم». «تازمانی که خواسته‏ام را انجام نداده سکوت می‏کنم».
اعمال فشار: ‏«همسرم را مجبور می‏کنم که به خواسته‏ام عمل کند». «بر سر همسرم داد می‏زنم تا کاری را که می‏خواهم انجام دهد». «همسرم را تهدید می‏کنم تا خواسته مرا انجام دهد».
استدلال منطقی: ‏«برای همسرم دلیل می‏آورم که چرا باید به خواسته من عمل کند». «از همسرم می‏پرسم که چرا به خواسته من عمل نمی‏کند». «برای همسرم توضیح می‏دهم تا خواسته مرا انجام دهد».
پرخاشگری ـ منفعلانه: ‏ «اخم می‏کنم تا کاری را که می‏خواهم انجام دهد». «قیافه می‏گیرم تا به خواسته من عمل کند». «تا زمانی که خواسته مرا انجام ندهد با او صحبت نمی‏کنم».
خود را به مریضی زدن: ‏«خودم را بدحال نشان می‏دهم تا به خواسته‏ام عمل کند» «طوی ناقص و ضعیف عمل می‏کنم تا به خواسته‏ام عمل کند» «چنان متواضعانه عمل می‏کنم که خواسته مرا اجابت کند»
وجه مشترک همه این راهبردها این است که هیچکدام از آنها کاملاً سازگارانه نیست. زوج‏هایی که از این راهبردها استفاده می‏کردند خود را سرزنش می‏کردند و از دید افرادی که با آنان مصاحبه می‏کردند به عنوان افرادی نامتجانس، ناجور و نامناسب ارزیابی شدند. تحقیق فوق نشان داده که افراد شرکت کننده به ندرت از روش مذاکره و گفتگو برای حل اختلافات خود استفاده می‏کردند.
پژوهشگرانی که در مورد سبک‏های ارتباطی که به مشکلات خاص بین زن و شوهر منجر می‏شود تحقیق می‏کنند به سه الگو دست یافته‏اند.
انتقاد و دفاع: خودداری از اعتراف به اشتباه، امتناع از پذیرش انتقاد، جزم‏اندیشی و انعطاف‏ناپذیری درباره عقاید، سرزنش نامتناسب همسر، ناتوانی در تعریف و تحسین دیگری.
کمرو و سلطه‏پذیر: کم حرفی ، ناتوانی در ابراز عقاید و نظرها، زیاد مطیع بودن، ناتوانی در ابراز احساسات، بسیار آرام و آهسته حرف زدن.
مسلط و کنترل کننده: زیاد حرف زدن زیاد سؤال کردن، قطع صحبت همسر، عوض کردن موضوع در جریان گفتگو، بسیار بلند صحبت کردن.
با این که همه این سبک‏های ارتباطی زناشویی را مختل می‏کند اما سبکی که با بیشترین ناراحتی و اخلال در روابط زناشویی همراه است سبک انتقاد و دفاع است.
بنابراین گفتگوی سازنده مستلزم آن است که مسئولیت حل تعارض بر عهده گرفته شود و باید به این منظور باشد که هر دو طرف سود ببرند. (باس^[۱۲۹] و همکاران، ۱۹۸۷)
یکی از مهارتهای مقابله‏ای که در تمامی روابط نزدیک مفید است، توانایی چشم پوشی کردن از کارهای ناخوشایند طرف مقابل است. وقتی افرادر قضاوت نسبت به دیگران خوشبین باشند، بخشیدن کارهای ناخوشایند آنها برایشان راحت‏تر خواهد بود.
ارزش خوشبین بودن در قضاوت در تحقیقی که در واکنش‏زوج‏های سازگاری و ناسازگاری نسبت به رفتارهای مثبت و منفی همسران خود را مقایسه می‏کرد، نشان داده شده است.
چون زوج‏های سازگار به اعمال مثبت همسران خود ارج می‏نهادند راحت می‏توانستند اعمال منفی آنها را تحمل کنند. در مقابل زوج‏های ناسازگار بیشتر به موارد منفی فکر می‏کردند و زمان زیادی را صرف توجه به جنبه‏ه ای ناخوشایند همسران خود می‏کردند و در درک ویژگی‏های جبران کننده و مثبت آنان مشکل داشتند این مطالعات نشان داد، افرادی که دارای روابط خوب هستند می‏دانند که چگونه به نکات مثبت طرف مقابل خود ارج نهند. (برادبوری، فینچام و بیچ، ۲۰۰۰)
به خصوص در روابط آغازین، طرفین بایستی وقت بگذارند و انرژی صرف کنند. فراوانی ارتباطات و گفتگوها و انجام رفتارهای خرسند کننده مثل گفتن کلمه زندگی موفق «متشکرم» و شود کلماتی مثل «لطفاً خواهش می‏کنم» و انجام رفتارهای توافقی، باعث تغییرات روزمره در طرفین و نهایتاً احساس و درک کیفیت ازدواج می‏شود.
بنابراین تلاش درجهت حفظ روابط از طریق فعالیتها و کلمات مثبت و تقسیم وظایف و فعالیت‏ها، تأیید می‏شود. (اسچورمن ـ کروک، ۲۰۰۱)
در واقع زوج‏ها در صورت برقرار کردن ارتباط مؤثر و نشان دادن رفتارها و واکنش‏های مثبت، رضایتمندی را افزایش می‏دهند. واکنش‏های مثبت معمولاً شامل انجام فعالیتهایی است که باعث سرزندگی، شادابی، هیجان و جذابیت و جالب بودن روابط می‏شود. (کاناری و استافورد، ۱۹۹۴) از جمله نشان دادن احساسات، شوخی، سورپرایز و یا شادی و مسرت. (استئوبر، ۲۰۰۵)
در حقیقت یک رابطه زناشویی سالم در گرو حمایت هر دو طرف است که به یکدیگر آرامش می‏دهند. خوشی واقعی که از رابطه صمیمی و متعهد ویژه زناشویی حاصل می‏گردد، موقعیتی است که اوقات خوشی را با هم داشته، صحبت کنند و یکدیگر را عزیز بدارند. این موقعیت را همزمان که طرف دیگر نیاز دارد باید برایش ایجاد کرد. (گری، ترجمه قراچه‏داغی، ۱۳۸۶)
به علاوه یک شاخص روشن از واکنش مثبت به همسر رفتاری است که اعتبار^[۱۳۰] نامیده می‏شود. (گاتمن، ۱۹۹۴)
گاتمن اعتبار را به عنوان «پذیرش و صداقت به دیدگاه‏های طرف مقابل و احترام متقابل گذاشتن به یکدیگر حتی در صورتی که دیدگاه‏ها مخالف هم باشند» تعریف کرده است.
اعتبار از طریق رفتارهایی مثل توجه چشمی در مکالمات (گاتمن، ۱۹۹۴) بیان مجدد و کامل کردن جملات همدیگر تعریف می‏شود. اینکه در هنگام نیاز در دسترس همدیگر باشند. خصوصاً وقتی که یکی از طرفین غمگین است ضمناً سهیم کردن همسر در عمیق‏ترین احساسات خود و زنده نگه داشتن صمیمیت (برک، ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۵) ضمناً زن و شوهر بایستی به بیان صریح احساسات خود بپردازند.
یک بررسی روی زوج‏های متأهل نشان داد که پاسخ دهندگان زمانی که همسرانشان احساس نارضایتی خود را به شیوه‏ای محتاطانه و با بهره گرفتن از عباراتی زیر بیان می‏کنند، احتمال پاسخ منفی و خصمانه از جانب آنها بیشتر است.
«شما من را ناراحت می‏کنید»
«شما من را مأیوس می‏کنید»
« شما من را عصبانی می‏کنید»
« شما من را اذیت می‏کنید»
پاسخ دهندگان گزارش کرده‏اند اگر همسرانشان احساس نارضایتی خود را به شیوه‏ای جرأت‏مندانه و با بهره گرفتن از عبارات زیر بیان کنند، احتمال همدلی و برخورد آشتی جویانه از جانب آنها بیشتر است:
« من ناراحتم»
« من مأیوسم»
«من عصبانیم»
«من رنجیده‏ام» (باس و همکاران، ۱۹۸۷)
رفتارهای ارتباطی سازنده شامل گفتگوهای دو نفری و نه پرخاشگرانه است.
اشتیاق و رغبت در گفتگو بستگی به درک گفتگوهای درونی، عقاید خود و همسر دارد واینکه رابطه دو نفره (عضویت دوتایی) ایجاد شود و ادامه یابد. اگر زوج‏ها گفتگوهای مستقیم و سازگارانه داشته باشند بهترین برآیند کیفیت ازدواج را دارند و نتایج بهتری را تجربه می‏کنند و قادر می‏شوند، درک احساس موفقیت تسلط بر مشکلات را به یاری هم و در حالیکه در یک تیم قرار گرفته‏اند را داشته باشند.
چنین گفتگوهایی، مثبت یا منفی می‏تواند در کیفیت ازدواج مؤثر باشد. (اسچورمن ـ کروک، ۲۰۰۱)
دوناتل^[۱۳۱] و دیویس^[۱۳۲] (۲۰۰۰) هاروی^[۱۳۳] و پاول^[۱۳۴] (۱۹۹۹)؛ هوروتیز وهمکاران، (۱۹۹۷)، جدول مراقبتی زیر را توصیه کردند:

جدول راهبردهایی جهت زنده نگه داشتن همسری رومانتیک

مقدمه
در پایان هر پژوهش، الزامی است که با توجه به نتایج حاصل از فرضیه ها، نتایج ارائه گردد و به دنبال آن با توجه به نتایج به دست آمده، پیشنهادهایی جهت رفع مسئله تحقیق ارائه شود. بنابراین یکی از قسمت های مهم و قابل تأمل پژوهش، نتیجه گیری صحیح و پیشنهادهای مناسب و اساسی می باشد. در این فصل، پژوهشگر به بحث و بررسی، پیشنهادها و محدودیت های پژوهش می پردازد.

۵-۱- یافته های پژوهش
در این بخش یافته های حاصل از توصیف ویژگی های جمعیت شناختی، وضعیت متغیرهای پژوهش، و تحلیل فرضیه ها ارائه می گردد.
۵-۱-۱- یافته های مربوط به ویژگی های دموگرافیک
در این پژوهش پنج متغیر به عنوان ویژگی های جمعیت شناختی مورد بررسی قرار گرفته است.

 

• • اولین ویژگی جنسیت آزمودنی ها است که با توجه به اطلاعات جمع آوری شده ۱۱۰ نفر (۹/۳۵ درصد) مرد و ۱۹۶ نفر (۱/۶۴ درصد) زن هستند.

 

• • با بررسی سطح تحصیلات پاسخگویان مشخص گردید ۶ نفر (۲ درصد) دیپلم، ۱۹ نفر (۳/۶ درصد) فوق دیپلم، ۲۲۴ نفر (۹/۷۳ درصد) لیسانس، ۵۳ نفر (۵/۱۷ درصد) فوق لیسانس و ۱ نفر (۳/۰ درصد) دکتری هستند.

 

• • با توجه به داده های جمع آوری شده مشخص شد از بین آزمودنی های مورد بررسی سابقه خدمت ۱۶ نفر (۴/۵ درصد) کمتر از ۱۰ سال، ۳۲ نفر (۷/۱۰ درصد) ۱۱ تا ۱۵ سال، ۸۵ نفر (۴/۲۸ درصد) ۱۶ تا ۲۰ سال و سابقه خدمت ۱۶۶ نفر (۵/۵۵ درصد) بیش از ۲۱ سال است.

 

• • بررسی وضعیت تأهل نشان داد از بین پاسخگویان مورد بررسی، ۲۷۹ نفر (۹۳ درصد) متأهل، ۱۹ نفر (۳/۶ درصد) مجرد و ۲ نفر (۷/۰ درصد) بیوه هستند.

 

• • با بررسی سطح تحصیلات پاسخگویان مشخص گردید سن ۹ نفر (۵ درصد) کمتر از ۳۰ سال، ۷۴ نفر (۳/۴۱ درصد) ۳۱ تا ۴۰ سال، ۸۰ نفر (۷/۴۴ درصد) ۴۱ تا ۵۰ سال و سن ۱۶ نفر (۹/۸ درصد) بیش از ۵۱ سال است.

 

۵-۱-۲- یافته های مربوط به وضعیت متغیرهای پژوهش

 

• • از بین آزمودنی های مورد بررسی، ۱۴۱ نفر (۱/۴۶ درصد) فاقد رضایت شغلی، و ۱۶۵ نفر (۹/۵۳ درصد) دارای رضایت شغلی می باشند. بنابراین می توان گفت حدود نیمی از آزمودنی ها از رضایت شغلی برخوردار نمی باشند.

 

• • از بین آزمودنی های مورد بررسی، ۱۹ نفر (۲/۶ درصد) فرسودگی شغلی بالا (زیاد و بسیارزیاد) دارند.

 

• • از بین آزمودنی های مورد بررسی، ۷۰ نفر (۹/۲۲ درصد) خستگی عاطفی بالا (زیاد و بسیارزیاد) دارند.

 

• • از بین آزمودنی های مورد بررسی، ۹ نفر (۳ درصد) مسخ شخصیت بالا (زیاد و بسیارزیاد) دارند.

 

• • از بین آزمودنی های مورد بررسی، ۱۲ نفر (۲/۴ درصد) فقدان موفقیت شخصی بالا (زیاد و بسیارزیاد) دارند.

 

• • از بین آزمودنی های مورد بررسی، ۲۳۳ نفر (۱/۷۶ درصد) معتقدند معنویت محیط کار مثبت (زیاد و بسیارزیاد) است.

 

• • از بین آزمودنی های مورد بررسی، ۲۶۴ نفر (۲/۸۶ درصد) معتقدند مؤلفه فردی-روان شناختی معنویت در مدارس مقطع متوسطه ناحیه ۱ شهرستان کرمان مثبت (زیاد و بسیارزیاد) است.

 

• • از بین آزمودنی های مورد بررسی، ۱۷۰ نفر (۵/۵۵ درصد) معتقدند مؤلفه فردی-پرورش روح معنویت در مدارس مقطع متوسطه ناحیه ۱ شهرستان کرمان مثبت (زیاد و بسیارزیاد) است.

 

• • از بین آزمودنی های مورد بررسی، ۲۵۱ نفر (۸۲ درصد) معتقدند مؤلفه گروهی معنویت در مدارس مقطع متوسطه ناحیه ۱ شهرستان کرمان مثبت (زیاد و بسیارزیاد) است.

 

• • از بین آزمودنی های مورد بررسی، ۱۶۲ نفر (۹/۵۲ درصد) معتقدند مؤلفه سازمانی معنویت در مدارس مقطع متوسطه ناحیه ۱ شهرستان کرمان مثبت (زیاد و بسیارزیاد) است.

 

۵-۱-۲- نتایج فرضیه های پژوهش
۵-۱-۲-۱- نتایج فرضیه های اصلی

 

• • یکی از فرضیه های اصلی این پژوهش در مورد رابطه بین دو متغیر معنویت محیط کار و فرسودگی شغلی می باشد که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۱) و جدول ۴-۳-۱ رابطه معکوس و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۴۰۸/۰- و ضریب تعیین برابر ۷/۱۶ درصد محاسبه گردید.

 

• • یکی دیگر از فرضیه های اصلی این پژوهش در مورد رابطه بین دو متغیر معنویت محیط کار و رضایت شغلی می باشد که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۲) و جدول ۴-۳-۲ رابطه مستقیم و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۴۷۲/۰ و ضریب تعیین برابر ۳/۲۲ درصد محاسبه گردید.

 

۵-۱-۲-۲- نتایج فرضیه های فرعی
برخی از فرضیه های فرعی این پژوهش به بررسی رابطه بین مؤلفه های معنویت محیط کار با فرسودگی شغلی و رضایت شغلی، و رابطه بین مؤلفه های فرسودگی شغلی با معنویت محیط کار و رضایت شغلی می پردازد که در تمام موارد، ارتباط بین متغیرها با بهره گرفتن از ضریب همبستگی پیرسون معنادار به دست آمد. برخی دیگر از فرضیه های فرعی تأثیر متغیرهای میانجی را بر رابطه متغیرها می سنجد، که هیچ یک از فرضیه ها تأیید نشد. دو فرضیه نیز رابطه بین مؤلفه های معنویت محیط کار با فرسودگی شغلی و رضایت شغلی را سنجیده و فرضیه های دیگر رابطه بین متغیرهای دموگرافیک با فرسودگی شغلی و رضایت شغلی را مورد بررسی قرار داده است، که فقط رابطه بین جنسیت با فرسودگی شغلی و رضایت شغلی مورد تأیید قرار گرفته است.

 

• • فرضیه فرعی اول رابطه بین مؤلفه فردی-روان شناختی معنویت و فرسودگی شغلی را مورد بررسی قرار داد، که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۳) و جدول ۴-۳-۳ رابطه معکوس و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۴۴۷/۰- و ضریب تعیین برابر ۲۰ درصد محاسبه گردید.

 

• • فرضیه فرعی دوم رابطه بین مؤلفه فردی-پرورش روح معنویت و فرسودگی شغلی را مورد بررسی قرار داد، که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۴) و جدول ۴-۳-۴ رابطه معکوس و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۲۴۵/۰- و ضریب تعیین برابر ۶ درصد محاسبه گردید.

 

• • فرضیه فرعی سوم رابطه بین مؤلفه گروهی معنویت و فرسودگی شغلی را مورد بررسی قرار داد، که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۵) و جدول ۴-۳-۵ رابطه معکوس و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۲۸۷/۰- و ضریب تعیین برابر ۲/۸ درصد محاسبه گردید.

 

• • فرضیه فرعی چهارم رابطه بین مؤلفه سازمانی معنویت و فرسودگی شغلی را مورد بررسی قرار داد، که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۶) و جدول ۴-۳-۶ رابطه معکوس و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۳۵۱/۰- و ضریب تعیین برابر ۳/۱۲ درصد محاسبه گردید.

 

• • فرضیه فرعی پنجم رابطه بین معنویت محیط کار و خستگی عاطفی را مورد بررسی قرار داد، که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۷) و جدول ۴-۳-۷ رابطه معکوس و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۳۰۴/۰- و ضریب تعیین برابر ۲/۹ درصد محاسبه گردید.

 

• • فرضیه فرعی ششم رابطه بین معنویت محیط کار و مسخ شخصیت را مورد بررسی قرار داد، که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۸) و جدول ۴-۳-۸ رابطه معکوس و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۳۵۹/۰- و ضریب تعیین برابر ۹/۱۲ درصد محاسبه گردید.

 

• • فرضیه فرعی هفتم رابطه بین معنویت محیط کار و فقدان موفقیت شخصی را مورد بررسی قرار داد، که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۹) و جدول ۴-۳-۹ رابطه معکوس و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۳۱۷/۰- و ضریب تعیین برابر ۱۰ درصد محاسبه گردید.

 

• • فرضیه فرعی هشتم رابطه بین مؤلفه فردی-روان شناختی معنویت و رضایت شغلی را مورد بررسی قرار داد، که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۱۰) و جدول ۴-۳-۱۰ رابطه مستقیم و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۵۶۳/۰ و ضریب تعیین برابر ۷/۳۱ درصد محاسبه گردید.

 

• • فرضیه فرعی نهم رابطه بین مؤلفه فردی-پرورش روح معنویت و رضایت شغلی را مورد بررسی قرار داد، که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۱۱) و جدول ۴-۳-۱۱ رابطه مستقیم و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۳۴۳/۰ و ضریب تعیین برابر ۷/۱۱ درصد محاسبه گردید.

 

• • فرضیه فرعی دهم رابطه بین مؤلفه گروهی معنویت و رضایت شغلی را مورد بررسی قرار داد، که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۱۲) و جدول ۴-۳-۱۲ رابطه مستقیم و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۲۶۹/۰ و ضریب تعیین برابر ۲/۷ درصد محاسبه گردید.

 

• • فرضیه فرعی یازدهم رابطه بین مؤلفه سازمانی معنویت و رضایت شغلی را مورد بررسی قرار داد، که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۱۳) و جدول ۴-۳-۱۳ رابطه مستقیم و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۳۶۳/۰ و ضریب تعیین برابر ۲/۱۳ درصد محاسبه گردید.

 

• • فرضیه فرعی دوازدهم رابطه بین رضایت شغلی و فرسودگی شغلی را مورد بررسی قرار داد، که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۱۴) و جدول ۴-۳-۱۴ رابطه معکوس و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۶۷۳/۰- و ضریب تعیین برابر ۳/۴۵ درصد محاسبه گردید.

 

• • فرضیه فرعی سیزدهم رابطه بین رضایت شغلی و خستگی عاطفی را مورد بررسی قرار داد، که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۱۵) و جدول ۴-۳-۱۵ رابطه معکوس و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۶۴۴/۰- و ضریب تعیین برابر ۵/۴۱ درصد محاسبه گردید.

 

• فرضیه فرعی چهاردهم رابطه بین رضایت شغلی و مسخ شخصیت را مورد بررسی قرار داد، که بر اساس نمودار پراکنش رسم شده بین دو متغیر (نمودار ۴-۳-۱۶) و جدول ۴-۳-۱۶ رابطه معکوس و معنادار بین این دو متغیر تأیید شد. ضریب همبستگی پیرسون برابر ۴۰۸/۰- و ضریب تعیین برابر ۷/۱۶ درصد محاسبه گردید.