۵۹/۱
۱۵/۲
۸۸/۰
۰۹/۱
۵۲/۱
۷۶/۰
۷۶/۰
۴۴/۰
۶۲/۰
۹۶/۰
۴۷
۳۵
۵۰
۵۷
۶۳
منبع [۳]
منبع [۷]
منبع [۳]
منبع [۲۵]
منبع [۴]
۲- تولید و جذب سفرهای پیاده در کاربریهای مختلف
در ارتباط با ضرایب تولید سفر کاربری های مختلف اطلاعاتی در دست نیست و برآورد این پارامترها نیازمند مطالعات گستردهاست و صرفاً به ذکر چند نمونه از ضرایب مربوط به کاربری های مختلف در سایر کشورها اکتفا میشود: [۸]
فعالیت اداری
ترافیک اداری بستگی به تعداد کارکنان و مراجعهکنندگان دارد. ضریب اشغال فضای دفتر به طور معمول در حدود ۱۸ تا ۲۳ متر مربع بر هر نفر از کارکنان است. نسبت مراجعهکنندگان بستگی به نوع فعالیت دارد. در یک مطالعه روی ۸ ساختمان اداری ضریب سفرهای پیادهروی و خروجی به ازاء هر ۱۰۰ مترمربع مساحت ساختمان در حدود ۱ تا ۳ سفر برآورد شده که در دورههای اوج ۹-۸ صبح و ظهر ۶/۱ برابر این مقدار و در دوره اوج ۶-۵ بعداز ظهر ۲/۱ برابر این مقدار متوسط گزارش شده است.
فعالیت خردهفروشی
ترافیک حاصل از کاربری خردهفروشی بستگی به نوع مغازه، کاربری اطراف، وجود پارکینگ و دسترسی پیاده دارد. در یک مطالعه روی ۸ فروشگاه میانگین ساعتی ورود و خروج پیاده حدود ۳ تا ۶ سفر به ازاء هر ۱۰۰ مترمربع از مساحت ساختمان و در ساعت اوج سه برابر این میزان برآورد شده است.
فعالیت هتل
تعداد اتاقها، ابعاد تسهیلات گردهمایی و وجود رستوران میزان فعالیت پیاده هتلها را مشخص میکند. در یک مطالعه روی دو هتل بزرگ در شهر بوستون ضریب ساعت اوج تردد پیاده برابر ۹۰ سفر به ازاء هر ۱۰۰ اتاق و همچنین ۲۵ سفر به ازاء هر ۱۰۰ اتاق در ۱۵ دقیقه اوج بدست آمده است. میانگین تولید سفر در یک مطالعه دیگر حدود ۱۲ تا ۱۴ سفر به ازاء هر ۱۰۰ متر مربع مساحت هتل گزارش شده است.
فعالیت مسکونی
تولید سفر پیاده کاربری های مسکونی بستگی به تعداد اتاق و مساحت زیربنا، بُعد خانوار و مشخصات اقتصادی – اجتماعی دارد. ترافیک مسکونی معمولاً نسبت به سایر کاربریها منظمتر بوده و دارای دو دوره اوج مربوط به سفرهای کاری صبحگاهی و عصرگاهی است. نرخ ساعتی مشاهداتی برای واحدهای آپارتمانی حدود ۷ تا ۸ سفر به ازاء هر ۱۰۰ مترمربع مساحت زیربنا بوده است.
فضاهای تجمع عمومی
سفرسازی تئاترها، استادیومها و سایر مراکز تجمع عمومی مستقیماً وابسته به تعداد صندلیهای آنها است. نمایشهای متوالی در تئاترها ممکن است باعث ایجاد تداخل در توزیع ترافیک پیاده گردد.
اوج تردد در اماکن تجمع عمومی معمولاً در پایان نمایش یا مسابقه ورزشی رخ میدهد که کلیه تماشاگران میخواهند در اسرع وقت از مکان تجمع خارج شوند. این باعث ایجاد ازدحام و تأخیر در تسهیلات پیادهروی میگردد.
معابر پیاده
ترافیک پیاده در معابر بستگی به کاربری های اطراف داشته و در نزدیکی مراکز تولید یا جذب بزرگتر مانند ایستگاههای حمل ونقل عمومی، فروشگاه های بزرگ و رستورانها تمرکز بیشتری دارد. انتخاب یک مسیر پیادهروی خاص، بوسیله عابرین عمدتاً بستگی به سمتگیری مقصد آنها داشته و متأثر از تصور عابر در مورد امنیت مسیر، عوامل بازدارنده (مانند گذرگاههای عرضی، چراغهای راهنمایی و شلوغی)، جاذبه و زیبایی مسیر و شرایط آب و هوایی است. حرکت پیاده در محل تقاطعها بوسیله چراغهای راهنمایی قطع شده و پس از متمرکز شدن عابرین در گوشههای تقاطع آنها به صورت دستهای صورت میگیرد. این پدیده دستهبندی عابرین منجر به افت و خیزهایی در جریان ترافیک پیاده میشود که در تحلیل آن باید مورد توجه قرار گیرد.
پایانههای ترابری
تردد پیاده در پایانهها بستگی به محل قرار گیری پایانه در طول خط یا در انتهای آن، کاربری اراضی اطراف و زمان آن در طول روز دارد. در دوره سفرهای کاری صبحگاهی تردد پیاده در پایانههای انتهایی مستقیماً بستگی به فراوانی وسایل نقلیه عمومی و میزان اشغال آنها دارد. در دوره سفرهای بازگشت عصر فروانی وسایل نقلیه کمتر و تجمع مسافرین منتظر برای سوار شدن به این وسایل بیشتر است.
۲-۱۲-۳- توزیع زمانی پیادهروی
درک خصوصیات ترافیک پیاده از نظر توزیع زمان های اوج اهمیت قابل توجهی در تجزیه و تحلیل، طراحی و مدیریت آن دارد. معمولاً ترافیک اوج ۱۵ دقیقهای برای مقاصد ارزیابی انتخاب میشود ولی ممکن است برای تسهیلات ویژهای که در آنها مجال زیادی برای تأخیر وجود ندارد دورههای او کوتاهتری مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. در حین یک دوره اوج ۱۵ دقیقهای ممکن است شدت ترافیک تا حد دوبرابر میانگین ساعتی برسد که مسئله شلوغی کوتاهمدت را دربر دارد.
تقاضای پیاده و زمان های اوج آنرا میتوان با برنامههای تنظیم ساعات کاری مشاغل به صورت ناهمزمان یا شناور مدیریت نمود. در روش ناهمزمانی، ساعات شروع و خاتمه کار همه کارکنان یا گروههایی از آنان متفاوت قرار داده میشود تا از فشار ترافیک اوج بر روی تسهیلات پیادهروی و حمل و نقل عمومی و شخصی کاسته شود.
در برنامه زمان کاری شناور، به هر یک از کارکنان اجازه داده میشود که شخصاً برنامه کاری خود را در طول روز یا هفته تنظیم نماید. راهبندی یا کنترل جریان پیاده بوسیله طراحی موانع فیزیکی و یا گذربانی، استراتژی دیگری است که در مدیریت تقاضا در محلهای تجمع عمومی و حمل و نقل عمومی بکار گرفته شده است.
۲-۱۲-۴- توپولوژی و پیاده روی
پیاده از گروه های آسیب پذیر راه محسوب می گردند. طراحی نیازهای آنها محتاج به ملاحظات دقیق ایمنی، سهولت استفاده و ظرفیت مناسب پیاده راههاست.
به طور کلی ظرفیت پیاده راه در وضعیت توپولوژی با شیب صفر برابر با ۵۶ عابر پیاده در هر دقیقه و در هر مترعرض پیاده رو است . برای افزایش راحتی عابر پیاده، این مقدار در سطح سرویس c (سرویس دهی متوسط ) برابر با ۲۸ عابر پیاده در دقیقه در هر متر در نظر گرفته می شود. در مواردی که جریان عابر پیاده در دو جهت حرکت نا متعادل باشد, کاهش ۱۵ درصدی نیز در این مقدار اعمال می گردد. علاوه بر اعمال تصحیحات مذکور، عرض موثر پیاده راه به واسطه وجود موانع و فاصله گیری تا لبه ساختمانها نیز کاهش می یابد. فاصله گیری تا لبه ساختمانها معمولا ۰٫۳ متر و وجود موانع مانند نرده و نیمکت و مانند اینها به اندازه ۰٫۳ متر عرض موثر پیاده راه را کاهش می دهند.