۳-۶- شیوه رتبه بندی شعب
در این پژوهش با توجه به اینکه فرض بازدهی ثابت نسبت به مقیاس زمانی مناسب است که کلیه واحدهای تحت مطالعه در مقیاس بهینه عمل کنند و عواملی چون ضعف رقابتی، محدودیتهای مالی، عوامل محیطی و … باعث میشود تا یک شرکت یا واحد در مقیاس بهینه کار نکند. در نتیجه بهکارگیری خصوصیت بازدهی ثابت نسبت به مقیاس در حالی که کلیه واحدها در مقیاس بهینه کار نمیکنند به محاسبه کارایی فنی منجر میشود که با کارایی مقیاس مغشوش شده است؛ لذا در این تحقیق از فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس (مدل BCC)استفاده میشود (صادقیانی،۱۳۸۷).
همچنین با توجه به اینکه انتخاب دیدگاه های ورودی محور یا خروجی محور، بر اساس میزان کنترل مدیر بر هر یک از ورودیها و خروجیها میباشد. اگر مدیریت کنترل کمتری بر خروجیها داشته باشد در این صورت، کاهش در میزان ورودیها به عنوان دیده گاه مدیریت قرار میگیرد و به عبارتی مدل به صورت ورودی محور حل میگردد (عالم تبریز،۱۳۸۹). در این پژوهش هم با توجه به توانایی بیشتر مدیریت شعب بانک بر ورودیها دارد ارزیابی کارایی شعب بر اساس دیدگاه ورودی محور میباشد.
در این پژوهش دو رویکرد برای رتبه بندی شعب استفاده میشود:
الف) رویکرد DAE-BSC
در این رویکرد مراحل زیر انجام میگیرد.
انتخاب شاخص: در این مرحله بر اساس مطالعه تحقیقات پیشین مجموعه از شاخصها انتخاب گردیده و بعد از بررسی بیشتر و در نظر گرفتن اطلاعات بانک تجارت شاخصهای هر یک از مناظر کارت امتیازی متوازن بر حسب ورودی و خروجی مشخص و اطلاعات مربوط به آنها برای دو سال ۸۹ و ۹۰ جمع آوری گردید.
ارزیابی عملکرد: شاخصهای ارزیابی شده توسط کارت امتیازی متوازن در هر چهار حوزه منظر با بهره گرفتن از تحلیل پوششی دادهها امتیاز کارایی هر شعبه محاسبه میگردد. شعب مرجع برای شعب ناکارا مشخص و میزان بهبود در ورودیهای آنها محاسبه گردید.
رتبه بندی شعب: با توجه به وزنهای بدست آمده بر اساس نظر خبرگان برای هر یک از چهار منظر کارت امتیازی متوازن میانگین موزون حاصل از امتیازات کارایی شعب در هر یک از چهار منظر محاسبه و به رتبه نهایی شعب مورد بررسی دست مییابیم.
شکل ۳-۱: مدل مفهومی DEA و BSC
ب) رویکرد برنامه ریزی آرمانی تحلیل پوششی دادهها :
در این رویکرد با توجه به کلیه ورودیها و خروجیها یک مدل تحلیل پوششی دادهها تشکیل داده و با بهره گرفتن از برنامه ریزی آرمانی رتبه شعب را محاسبه میکنیم.
شکل ۳-۲: مدل مفهومی DEAGP
تمامی عملیات مربوط به حل مدل توسط نرم افزار تخصصی MAXDEA که به منظور محاسبات تحلیل پوششی دادهها طراحی شده و همچنین نرم افزار LINGO که مخصوص محاسبات تحقیق در عملیات میباشد انجام میگیرد.
در فصل چهارم نتایج حاصل از این دو رویکرد با هم مقایسه و روی آنها تحلیل صورت میگیرد.
فصل ۴
یافته های تحقیق
۴-۱-مقدمه
در این فصل داده های جمع آوری شده از ۲۰ شعبه معرفی شده بانک تجارت در منطقه شمال غرب تهران مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از آنجا که هدف اصلی این فصل پاسخگویی به سوالات مطروحه میباشد لذا دادهها و اطلاعات حول مدلهای مورد استفاده در پژوهش، طبقه بندی و ارائه گردیده است.
در مؤسساتی نظیر بانکها و مؤسسات پولی و مالی و بیمه که عوامل تولید به عنوان متغیرهای تصمیم گیری تلقی میشوند مدل مناسب جهت اندازه گیری کارایی بر مبنای حداقل سازی عوامل تولید میباشد. این بهینه سازی به طور خودکار منجر به بهینه سازی و حداکثر شدن خروجی میگردد. در این پژوهش نیز تجزیه و تحلیل دادها و ارزیابی کارایی و رتبه بندی شعب بر مبنای روش ورودی محور و با فرض بازده به مقیاس متغیر انجام میگیرد.
۴-۲- کارایی شعب بر اساس مدل ترکیبی DEA-BSC
۴-۲-۱- کارایی شعب از منظر آموزش
۴-۲-۱-۱- امتیاز کارایی شعب
برای ارزیابی کارایی شعب در این منظر دو ورودی «میزان نفر ساعت آموزش» و «کارکنان تحصیل کرده» و یک خروجی «پاداش» در نظر گرفته شده و با بازده متغیر به مقیاس با دیدگاه ورودی محور به محاسبه کارایی شعب برای ۲۰ شعبه بانک تجارت میپردازیم. برای نمونه مدل مربوط به حل امتیاز کارایی شعبه ولیعصر- مطهری در ادامه آمده است، لازم به ذکر است بقیه شعب نیز به همین صورت محاسبه میگردد.
Min y0=θ;
۴۱۷۶۰۰۰۱λ۱+۲۶۳۲۰۰۰۱λ۲+۵۰۷۸۰۷۲۹٫۶۹λ۳+۸۱۵۷۲۹۴۱٫۴λ۴+۱λ۵+۱۳۰۸۱۹۵۹٫۹۹λ۶+۲۰۷۴۱۸۳۷λ۷+۱۷۸۲۶۷۵۶٫۵۱λ۸+۱λ۹+۱۵۹۷۱۶۶۳٫۲۸λ۱۰+۷۶۰۰۰۱λ۱۱+۹۷۹۹۳۸۹٫۵۷۹λ۱۲+۶۱۰۴۸۳۶٫۳۳۶λ۱۳+۱λ۱۴+۱۱۵۷۹۷۴۰λ۱۵+۲۱۷۳۹۰۱٫۸λ۱۶+۲۳۳۲۸۰۰۱λ۱۷+۹۱۸۸۰۰۰۱λ۱۸+۱λ۱۹+۷۶۰۰۰۱λ۲۰≥۴۱۷۶۰۰۰۱
۴۸λ۱+۲۳۹٫۲λ۲+۱λ۳+۱۲۵۰٫۴λ۴+۴٫۸λ۵+۱λ۶+۹۹۵λ۷+۱۸۱λ۸+۳۸۱۶٫۸λ۹+۶λ۱۰+۷۱λ۱۱+۱۰۵λ۱۲+۹λ۱۳+۸۰λ۱۴+۱λ۱۵+۱λ۱۶+۴٫۲λ۱۷+۱λ۱۸+۱λ۱۹+۱۷٫۸λ۲۰≤۴۸ θ
۸٫۴λ۱+۲٫۴λ۲+۱۰٫۲λ۳+۳٫۴λ۴+۴٫۶λ۵+۳λ۶+۳٫۴λ۷+۷٫۶λ۸+۴λ۹+۴٫۴λ۱۰+۳٫۴λ۱۱+۱λ۱۲+۴λ۱۳+۲٫۸λ۱۴+۱λ۱۵+۱λ۱۶+۴λ۱۷+۱λ۱۸+۹λ۱۹+۲λ۲۰≤۸٫۴ θ
λ۱+λ۲+λ۳+λ۴+λ۵+λ۶+λ۷+λ۸+λ۹+λ۱۰+λ۱۱+λ۱۲+λ۱۳+λ۱۴+λ۱۵+λ۱۶+λ۱۷+λ۱۸+λ۱۹+λ۲۰=۱;
λ۱≥۰;
λ۲≥۰;
λ۳≥۰;
λ۴≥۰;
λ۵≥۰;
λ۶≥۰;
λ۷≥۰;
λ۸≥۰;
λ۹≥۰;
λ۱۰≥۰;
λ۱۱≥۰;
λ۱۲≥۰;
λ۱۳≥۰;
λ۱۴≥۰;
λ۱۵≥۰;
λ۱۶≥۰;
λ۱۷≥۰;
λ۱۸≥۰;