ارزیابی تغییرات رشد رویشی و زایشی و میزان موسیلاژ گیاه ختمی- فایل ۱۴

ارسال شده در 14 آبان 1400 توسط نجفی زهرا در بدون موضوع

شوری

^**۹۲/۳۷۰۴

^**۲۸/۱۲۴

^**۶۵/۷۹

^**۹۵/۱۸

^**۵۱/۶۴۵۸

خطا

۱۹/۲۸

۸۱/۰

۶۳/۰

۴۱/۰

۶۰/۲۵

(**:معنیداری در سطح ۱%، *: معنیداری در سطح ۵%، ns: عدم معنیداری)
شکل ۴-۳: تأثیر شوری روی وزن تر ریشه و اندام هوایی (S0 = شاهد، S1 = 4، S2 = 8 و S3 = 12 دسیزیمنس بر متر)
شکل ۴-۴: تـأثیـر شــوری روی وزن خشـک ریشـه و انـدام هـوایـی (S0 = شـاهـد، S1 = 4، S2 = 8 و S3 = 12 دسـی زیمنس بر متر)
شکل ۴-۵: تأثیر شوری روی ارتفاع ساقه اصلی ختمی (S0 = شاهد، S1 = 4، S2 = 8 و S3 = 12 دسیزیمنس بر متر)
شکل ۴-۶: تأثیر شوری روی سطح برگ ختمی (S0 = شاهد، S1 = 4، S2 = 8 و S3 = 12 دسیزیمنس بر متر)
۴-۲- ارتباطات آب
۴-۲-۱- محتوی نسبی آب برگ
مطابق جدول تجزیه واریانس (۴-۲) سطوح مختلف شوری اثر معنیداری در سطح ۱% در محتوی نسبی آب برگ ایجاد کرد. مقایسه میانگینها نشان داد که محتوی نسبی آب برگ با افزایش سطح شوری تا ۸ دسی زیمنس بر متر افزایش و سپس در ۱۲ دسیزیمنس بر متر کاهش داشته است، ولی این کاهش نسبت به شاهد اختلاف معنیداری نداشت. بیشترین میزان آب نسبی در تیمار ۸ دسیزیمنس بر متر ملاحظه شد (شکل ۴-۷). بنا به گزارش حسیبی و همکاران (۱۳۸۹) بالا بودن میزان محتوی نسبی آب برگ می تواند به سبب وجود بعضی عوامل کم کننده تلفات آب از طریق بستن روزنهها یا جذب بیشتر آب از طریق گسترش ریشهها باشد. نتایج کریمی و همکاران (۱۳۸۵) نشان داد با افزایش شوری محتوی نسبی آب برگ نیز افزایش معنیداری یافت، ولی در غلظت بالای نمک روند کاهشی محتوی نسبی آب برگ مشاهده شد. علت این کاهش می تواند کاهش فشار تورگر سلول باشد که با نتایج ما منطبق بود.
۴-۲-۲- تعداد روزنه
مطابق جدول تجزیه واریانس (۴-۲) سطوح مختلف شوری اثر معنیداری در سطح ۱% در تعداد روزنه داشت. مقایسه میانگینهای (جدول ۴-۲) تعداد روزنه در سطح ۱% تفاوت معنی‌داری نشان داد. شوری به طور قابل ملاحظهای هدایت روزنه در برگ را کاهش داد. بیشترین تعداد روزنه در تیمار شاهد و کمترین در شوری ۱۲ دسیزیمنس بر متر ملاحظه شد (شکل ۴-۸). تغییراتی مانند کاهش تعداد و بسته شدن روزنهها نشان دهنده تلاش گیاه برای حفظ آب تحت شوری است. امینی و عابدینی با توجه به تحقیقات خود (۱۳۹۱) در گیاه Salsola arbuscula این گونه بیان کردند که با افزایش غلظت نمک از تعداد روزنه در شرایط شور به طور معنیدار کاسته شد. تغییر آناتومی در برگ در تیمار شوری پاسخی است که منجر به سازگاری گیاه نسبت به غلظتهای زیاد کلریدسدیم می‌گردد. نتایج آنها با نتایج ما مطابقت داشت. کاهش تبادلات گازی، کاهش سطح فتوسنتزی را به دنبال دارد که در نتیجه سبب کاهش رشد می شود.

۴-۲-۳- موم
اثر شوری در موم کوتیکول برگ (جدول ۴-۲) در سطح ۱% معنیدار بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که تراکم بیشتری از موم در برگ گیاهانی مشاهده شد که با آب معمولی آبیاری شدند و میزان موم در تیمار ۱۲ دسیزیمنس بر متر به شدت کاهش پیدا کرد (شکل ۴-۹). Mills و همکاران (۲۰۰۱) طی تحقیقاتی مشاهده کردند که تنش شوری باعث افزایش رسوب موم در برگ گیاهان شد و این افزایش در درجه اول در پاسخ به کمبود آب رخ داده بود. اما نتایج به دست آمده از پژوهش ما با این نتایج مغایر بود که نیاز به بررسی بیشتر دارد. احتمالاًً کاهش موم به دلیل درگیر شدن گیاه در فعالیت های دیگر در شرایط تنش و صرف انرژی جهت تنظیم اسمزی شده است.
جدول ۴-۲) تجزیه واریانس سطح برگ، تعداد روزنه، محتوی نسبی آب برگ و موم در گیاه ختمی شرایط مختلف آبیاری با آب شور