: لگاریتم تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت ۱۳۷۶ (میلیارد ریال)؛
: لگاریتم نیروی کار شاغل در اقتصاد؛
: لگاریتم تشکیل سرمایه ثابت ناخالص بخش خصوصی به قیمت ثابت ۱۳۷۶ (میلیارد ریال)؛
: لگاریتم تشکیل سرمایه ثابت ناخالص دولت در سایر بخشها (به غیر از بخش ورزش) به قیمت ثابت۱۳۷۶ (میلیارد ریال)؛
: لگاریتم تشکیل سرمایه ثابت ناخالص دولت در بخش ورزش به قیمت ثابت ۱۳۷۶ (میلیارد ریال)؛
: لگاریتم سرمایه انسانی (تعداد ثبت نام کنندگان دبیرستان)
: متغیر مجازی برای دوران جنگ
روش اقتصاد سنجی مورد استفاده برای برآورد الگوی فوق، روش خود توضیح با وقفههای گسترده (ARDL) میباشد. دلیل این انتخاب مزیتهای زیادی است که روش ARDL نسبت به روشهای دیگر دارد. مهمترین مزیت این روش قابلیت استفاده از آن برای بررسی بین متغیرها، صرف نظر از مانا بودن و نبودن آنهاست. همچنین در این روش، علاوه بر امکان محاسبه روابط بلندمدت بین متغیرها، امکان محاسبه روابط پویا و کوتاهمدت وجود دارد. ضمن آنکه سرعت تعدیل عدم تعادل کوتاه مدت در هر دوره، برای رسیدن به تعادل بلند مدت نیز قابل محاسبه است. همچنین این روش بر خلاف سایر روشها، حتی در نمونههای کوچک هم نتایج قابل اعتمادی دارد. برای تخمین، از داده های سری زمانی سالیانه کشور طی دوره زمانی ۱۳۸۹-۱۳۵۸ استفاده شده است.
ابتدا آزمون ریشه واحد برای متغیرهای مستقل و وابسته انجام می شود و سپس مدل برآورد می شود.
داده های تحقیق
با توجه به نبود داده در مخارج ورزشی بخش خصوصی و اینکه قسمت اعظم ورزش کشور در اختیار دولت میباشد فقط از مخارج ورزشی بخش دولتی استفاده شده است. اطلاعات مربوط به این متغیر از قانون بودجه سالهای مختلف و اطلاعات وزارت ورزش و جوانان مستخرج شده است.
اطلاعات مربوط به متغیرهای دیگر، از سالنامه آماری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مرکز آمار ایران و آمارهای WDI استفاده شده است.
آزمون مانایی[۵۹] متغیرها
در یک متغیر سری زمانی، اگر میانگین واریانس و کوواریانس آن مستقل از زمان باشد آن متغیر ایستا و بعبارت دقیقتر ایستای ضعیف یا ایستای کوواریانس میباشد. قبل از برآورد مدل، لازم است ابتدا آزمون ریشه واحد برای متغیرهای فوقالذکر انجام شود. برای این منظور از آزمون دیکی فولر تعمیم یافته (ADF) استفاده شده است. زیرا در روش ARDL متغیرها باید (۰)I یا (۱)I باشند. یعنی متغیرها باید مانا بوده یا با یک بار تفاضلگیری مانا شوند.
برای بررسی ایستایی در یک متغیر زمانی از دو روش زیر استفاده میشود:
تابع خودهمبستگی[۶۰] و نمودار همبستگی نگار
این تابع را که به اختصار با ACF یا AC نشان میدهند و نمودار آن به همبستگینگار[۶۱] معروف است یکی از راه های بررسی ایستایی یک سری زمانی است. وقتی که ACF یا AC با کاهش شدید همراه باشد گفته میشود که متغیر موردنظر ایستا است.
آزمون ریشه واحد دیکی- فولر[۶۲]
از آزمون ریشه واحد که بصورت آزمون تعمیم یافته دیکی- فولر مطرح میباشد میتوان به منظور آزمون ایستایی یک سری زمانی بهره جست. در این روش آماره آزمون ADF یا در واقع همان t محاسبه شده متغیر تأخیری موردنظر را با مقادیر بحرانی مکینون[۶۳] مقایسه مینمایند. اگر مقدار t بدست آمده کوچکتر از مقادیر بحرانی باشد نتیجه گرفته می شود که متغیر مورد نظر ایستا است. بر اساس این آزمون کلیه متغیرها در سطح مانا نبوده؛ اما پس از یک بار تفاضلگیری، همانطور که در جدول شماره (۵-۱) ملاحظه می شود، همگی مانا میشوند. (حرف d قبل از نام متغیرهای الگو، نماد تفاضل مرتبه اول آنها است)
بررسی مانایی متغیرهای الگو بر اساس دیکی-فولر تعمیم یافته
مقادیر بحرانی | مقدار آماره t دیکی فولر | عرض از مبدا و روند | متغیر |
۵۹/۲- | ۶/۳- | عرض از مبدا | |
۵۵/۳- | ۹/۳- | عرض از مبدا و روند | |
۵۹/۲- | ۲/۵- | عرض از مبدا |