بر اساس [۲۶]، جهت مینیمم کردن خطای تخمین کانال باید برقرار باشد. با توجه به آنجه که در [۲۶] آمده است و در فصل بعد شرح داده خواهد شد، با بهره گرفتن از سیگنال های آموزشی به صورت زیر می توان به این مهم دست یافت:

(۵-۶۹)

که در آن یک سیگنال استاندارد با توان واحد بوده و . در این حالت خطای تخمین کانال نیز از رابطه زیر بدست می آید:

(۵-۷۰)

از مقایسه ی رابطه بالا با رابطه (۵-۵۷) نتیجه می شود که الگوریتم Li عملکرد بهتری نسبت به الگوریتم LS بدون تکرار دارد. لازم به ذکر است که الگوریتم Li به سادگی برای سیستم هایی که از الگوی شانه یا الگوی شبکه ای برای ارسال سیگنال های آموزشی استفاده می کنند نیز قابل تعمیم است [۲۶]. در شکل (۵-۱۳) عملکرد الگوریتم Li برای مقادیر مختلف با بهره گرفتن از شبیه سازی رسم شده است. شبیه سازی برای یک سیستم MIMO-OFDM با آنتن فرستنده و آنتن گیرنده صورت گرفته است. کل پهنای باند کانال برابر در نظر گرفته شده که به زیر کانال تقسیم می شود. تعداد مسیرهای کانال چند مسیره بوده و گسترش تاخیر کانال برابر انتخاب شده است. همچنین در شکل (۵-۱۴)، عملکرد الگوریتم Li با عملکرد الگوریتم LS بدون تکرار مقایسه شده است. همان طور که در این شکل می بینیم، برای یک سیستم MIMO-OFDM با دو آنتن فرستنده، عملکرد الگوریتم Li، ۳dB بهتر از الگوریتم LS بدون تکرار می باشد.

NMSE الگوریتم تخمین کانال Li بر حسب SNR متوسط
مقایسه ی عملکرد الگوریتم های LS بدون تکرار و Li برای
فصل ششم
طراحی سیگنال های آموزشی بهینه برای تخمین کانال
تعمیم الگوریتم تخمین کانال مبتنی بر معیار LS (تعمیم الگوریتم Li)
همانطور که در فصل قبل دیدیم الگوریتم Li با تخمین پاسخ ضربه ی کانال نسبت به سایر الگوریتم ها نه تنها به شکل بهینه ای از پهنای باند تخصیص یافته به سمبل های آموزشی بهره می برد، بلکه از عملکرد قابل قبولی نیز برخوردار بود. در این فصل می خواهیم به طراحی سیگنال های آموزشی بهینه جهت بدست آوردن بهترین عملکرد تخمین کانال توسط الگوریتم Li بپردازیم. همان طور که نشان خواهیم داد، با بهره گرفتن از این سیگنال های آموزشی نه تنها خطای تخمین کانال به مینیمم مقدار خود تقلیل می یابد بلکه پیچیدگی محاسباتی تخمینگر نیز به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. رابطه (۲-۱۲) را که بیانگر بردار سیگنال دریافتی در آنتن گیرنده ی ام بود را می توان به صورت زیر بازنویسی کرد [۴۳]:

(۶-۱)

به طور کلی سمبل ارسالی ام را به صورت حاصل جمع سمبل های آموزشی و سمبل های داده در نظر می گیریم. بنا بر این رابطه بالا را می توان بدین صورت نوشت:

(۶-۲)

که در آن ماتریس قطری شامل سمبل های داده و ماتریس قطری شامل سمبل های آموزشی می باشد. حال می توان رابطه (۶-۱) را به صورت زیر نوشت [۴۳]:

شکل ‏۵‑۵ : نمودار تابع مطلوبیت تأمین نیاز آبی مصرف­ کنندگان
تابع مطلوبیت افت تراز آبخوان در محل چاه­ها (وزارت نیرو)
در این قسمت برای مقادیر افت حاصل از برداشت صفر تا ۲۰ متر، مطلوبیت ۱ در نظر گرفته شد و برای مقادیر ۲۰ تا ۲۵ متر مطلوبیت با شیب ثابتی کاسته شده و نهایتاً به صفر رسیده است. این محدودیت در مورد برداشت از آب زیرزمینی هر دو مصرف ­کننده اعمال شده است. (شکل ۵-۶ )

شکل ‏۵‑۶: نمودار تابع مطلوبیت افت تراز آبخوان در محل چاه­ها
تابع مطلوبیت تأمین نیاز زیست­محیطی رودخانه (سازمان محیط زیست)
تابع مطلوبیت تأمین نیاز زیست­محیطی رودخانه به گونه ­ای تعریف شده است که به ازای مقادیر کمتر از نیاز زیست­محیطی، این مطلوبیت می­باشد و به ازای مقادیر بیش از نیاز زیست­محیطی این مقدار ۱ می­باشد.(شکل ۵-۷)

D_g,n
Q_in
۱
Q_g,n
میزان مطلوبیت
شکل ‏۵‑۷ : نمودار تابع مطلوبیت تأمین نیاز زیست­محیطی رودخانه
که میزان دبی اختصاص یافته به محیط زیست و میزان نیاز زیست­محیطی و کل دبی ورودی به رودخانه می­باشد.
تابع مطلوبیت مرتبط با هزینه­ برداشت آب مصرف­ کنندگان
این مطلوبیت نیز مانند تابع مطلوبیت هزینه در فصل ۴ می­باشد. (شکل ۵-۸)

maxcost
۱
Cost_k,n
میزان مطلوبیت مطلوبیتمیزان مطلوبیت
شکل ‏۵‑۸: نمودارتابع مطلوبیت مرتبط با هزینه­ برداشت آب مصرف­ کنندگان
وزن نسبی شرکت­ کنندگان
وزن نسبی شرکت­ کنندگان در این مطالعه از روش وزن­دهی ساده محاسبه شده است. جدول ‏۵‑۶ این مقادیر را نشان می­ دهند. با توجه به اولویت تأمین نیازها و اهمیت توابع سودمندی در نظر گرفته شده بیشترین وزن به ترتیب اولویت به نیاز شرب، زیست­محیطی، صنعت، هزینه­ها، افت تراز آبخوان و نیاز کشاورزی داده شده است. همانطور که در فصل چهارم ذکر شد مجموع وزن­های شرکت­ کنندگان بایستی ۱ باشد. از آنجایی که دو نیاز شرب، دو نیاز صنعت، دو نیاز کشاورزی که در مجموع ۶ وزن برای هزینه و ۶ وزن برای افت چاه­های مربوطه خواهند داشت و همچنین دو نیاز زیست­محیطی در منطقه­ نیاز موجود است، مجموع وزن­های موجود طبق رابطه­ ۵-۱برابر با ۱ خواهد بود.

پاسخ:
این روایت سندش ضعیف‏است، به خاطر وجود کرمانى که متهم است به غلو؛ کما اینکه در کشّى و نجاشى هم آمده و در فهرست الشیخ. و دیگربار به خاطر فُضیلِ که مجهول الحال است. همچنین به خاطر ابى عباس المحاربى، که رجال کشى او را ذکر نکرده. و دیگرى به‏خاطر آنچه کشّى بیان کرده که: فضاله از رجال یعقوب نیست و این حدیث، زیاده دارد و از وجوهى تغییرپذیرفته است.
۲- کشى ص ۹۹ ح ۲۹‌:‌… حدثنى جبرئیل بن احمد… حدثنى یونس بن عبدالرحمن عن ابان عن عبدالرحیم القصیر؛ این چنین گفت: (‌امام علیه السلام )به من فرمود: زراره و برید را بیاور و به آنها بگو این چه بدعتى است که آورده‏اید و مگر نشنیده‏اید که پیامبر((‌صلى الله علیه و آله) فرمود‌: هر بدعتى بر گمراهى است. گفتم به ایشان که من مى‏ترسم از آن دو، پس لیث مرادى را با من همراه کنید، پس زراره آمد و آنچه امام فرموده بود به او گفتیم. زراره گفت: به خدا قسم استطاعت را خود حضرت به من اعطا کرد و اما برید گفت: نه والله، من از این نظریه بر نمى‏گردم.
پاسخ:
این روایت به خاطر وجود جبرئیل که توثیق نشده و با وجود عبدالرحیم ضعیف است‌.و سندى هم که براى او مدح آمده باشد ولى به خاطر دلالت نکردنش بر وثاقت‌‌، به همان ضعف سند باز بر مى‏گردد.
۳- کشی ص ۹۸ ح ۲۷‌:‌… حدثنى محمد بن ابى القسم ابوعبدالله المعروف بماجیلویه عن زیاد بن ابى الحلال؛ زیاد ابی الحلال می‌گوید به اما م(‌علیه السلام) گفتم‌: همانا زراره از شما اندکى مبحث استطاعت را روایت کرده و ما هم از او قبول و تصدیق کردیم. و دوست دارم براى شما هم آن را عرضه بدارم؛ فرمود: بگو، و چنین گفتم: پنداشت که از شما سؤال کرده در مورد آیه کریمه «وَلِلَّهِ عَلى النّاسِ حِجُّ البَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَیْهِ سَبِیلاً» ^[۳۲۴] گفتم: چه کسى مالک زاد و راحله و توشه است؟ گفت: هر کسى که توشه و زادى داشته باشد او مستطیع حج است، گر چه به حج نرود. پس گفتم: آرى این چنین است. فرمود: این چنین از من سؤال نکرد و من این چنین جواب ندادم. به خدا که دروغ مى‏گوید، لعنت خدا بر زراره، لعنت خدا بر زراره، لعنت خدا بر زراره. براستى که به من این چنین گفت: هر کس براى او زاد و توشه‏ى سفرى باشد او مستطیع حج الهى است؟ گفتم: قطعاً بر او واجب مى‏شود. گفت: آیا شخصى که مورد نظر شماست مستطیع است. گفتم: نه، تا اینکه به او اذن داده شود. گفتم: زراره را از این مطلب در جریان ساختى؟ فرمود: بله، زیاد گفت: کوفه را طى کردم و زراره را ملاقات کردم پس مطلع کردم او را به آنچه امام علیه السلام فرموده بود و از لعنش ساکت ماندم، زراره گفت: مبحث استطاعت را امام علیه السلام به من عطا کرد و براى او آگاهى و روشن بینى‏اى به کلام بزرگان نیست.
پاسخ:
این روایت ضعیف است به خاطر حذف واسطه بین ماجیلویه و بین ابى الحلال‌.
و روایات باب استطاعت و وجه صدور این اخبار در بحث‏هاى آتى مى‏آید. نکته آنکه اینها مذمت گفتاراست، نه مذمت قائل و متکلم.
۴- کشى ص ۱۰۷ح ۶۳‌:‌… حدثنا محمد بن عیسى عن عثمان بن عیسى عن حریز عن محمد الحلبى؛ این چنین گفت: گفتم به امام علیه السلام: چگونه شد که به من فرمودید: از دین من و دین اجداد من نیست؟ فرمود: براستى که منظور و مراد من از این جملات، قول زراره و امثال او را‌.
پاسخ:
این ضعیف است‌‌،چون عثمان بن عیسى که از ارکان (مذهب واقفیه است) در این روایت وجود دارد.^[۳۲۵]
اندوه زراره از صدور طعنه به او:
هنگامى که طعنه‏هاى صادره از امام(علیه السلام) آن هم به ظاهر، به زراره رسید. ناراحت شد و فرزندش را فرستاد تا از حقیقت امر مطلع گردد.
۱- کشى ص ۹۶ ح ۲۱‌:‌… حدثنى العبیدى محمد بن عیسى عن یونس بن عبدالرحمن عن ابن مسکان، که گفت: از زراره شنیدم که مى‏گفت: رحمت خدا بر اباجعفر علیه السلام، پس همانا جعفر در قلب من براى او لفته‏اى است، در بعضى نسخ (لعنه آمده) پس گفتم به او، چه چیز باعث مى‏شد که زراره چنین بگوید؟ گفت: هدف و سبب او براى چنین حرف‏ها این است که امام(‌علیه السلام) زشتیهایش را بر ملا ساخته است.
پاسخ:
ظاهراً سؤال از یونس و جواب از ابن مسکان است.و عدم کنایه آوردن زراره براى امام به خاطر آنچه که در قلبش داخل شد منافاتى ندارد با آنچه که در مورد فضیلت زراره آمده؛ پس همانا صادر شدن این زشتى‏ها تقیه است‌. و براى مصون ماندن او از حوادث و خطرها که چنین حزن و غمى را در پى داشت. و به خاطر اینکه زراره این حالت را به امثالش و مخالفین ابراز کند گمان شد که امام او را طرد کرده و دورافکنده (تا تقیه و مصونیت حاصل گردد)‌.^[۳۲۶]
علت‏هاى طعنه زدن امام علیه السلام به زراره‏
جمله‏اى از روایات دلالت مى‏کند بر اینکه امام صادق علیه السلام عیوبى را براى زراره ذکر کرد که به خاطر حفظ و مستور ماندن اوبود. آن هم به واسطه حدیثى که بین شیعه و غیر شیعه مشهور مى‏شد و اینکه او اختصاص دارد به آل محمد (علیهم السلام) و بخاطر عظمت منزلش نزد همگان، لذا امام مى‏خواست از ترس آنکه او را به قتل برسانند، به واسطه لعن و شماتت او را حفظ کند. و این به دلیل آن بود که مى‏دانستند امام زراره را دوست مى‏دارد و او مقرّب به امام است.
۱- از آن جمله احادیث است آنچه کشّى آورده در ترجمه خود ص ۹۳ح ۳۵ با سند موثق از على بن اسباط از حسین بن زراره؛ گفتم به امام(‌علیه السلام) ‌: همانا پدرم (زراره) به شما سلام رسانید و گفت‌: خدا مرا فدایت کند یک مرد یا دو مرد نمى‏آیند به نزد من مگر آنکه از شما راجع به من که نام مرا مى‏برید نقل قول مى‏کنند و من هم از شما ذکر و یاد مى‏کنم؛ پس امام فرمود: پدرت را سلام برسان و بگو به خدا قسم خیر دنیا و آخرت را براى تو مى‏خواهم و به خدا قسم از تو راضى هستم؛ پس به آنچه مردم پس از این مى‏گویند اهمیت نده.
۲- همچنین ص۹۳ ح ۱۴‌: به سند صحیح از عبدالله فرزند زراره گفت: امام علیه السلام به من فرمود: سلام مرا به پدرت برسان و به او بگو من عیوب تو را مى‏گویم از باب دفاع از تو، پس همانا مردم و دشمنان به سوى کسى که آنها را نزدیک به خود مى‏شمارم و مورد ستایش من هستند، حمله مى‏کنند؛ و او را به خاطر محبت ما و قرب و منزلتش نزد ما، مى‏رانند و اذیت را بر او اراده مى‏کنند و او را مى‏کشند؛ همچنین هر کسى را که ما (‌اهل بیت‏) او را پُر عیب و بد بدانیم تشکر و قدردانى مى‏کنند؛ پس همانا من بدى‏ها و زشتى و عیبى‌هایت را مى‏گویم‌. زیرا تو بواسطه ارتباط با ما وتوجه ات به ما مشهور ی. تو به خاطر ما در بین مردم مذموم شمرده مى‏شوى و اثر پسندیده‏اى‌‌، به خاطر محبت و میلت به سوى ما اهل بیت ندارى. پس دوست دارم بر تو عیب بگیرم‌‌، براى اینکه کار تورا ستایش کنند.و به وسیله همین عیب و نقص تو از طرف ما، شرّ دشمنان از تو دفع شود‌..
خداوند مى‏فرماید: «أَمّا السَّفِینَهُ فَکانَتْ لِمَساکِینَ یَعْمَلُونَ فِى البَحْرِ فَأَرَدْتُ أَنْ أَعِیبَها وَکانَ وَراءَهُمْ مَلِکٌ یَأْخُذُ کُلَّ سَفِینَهٍ غَصْباً…؛ ^[۳۲۷] این کشتى براى بیچاره‏ها و فقرایى مى‏باشد که در دریا کار مى‏کنند؛ پس من مى‏خواهم او را معیوب کنم. زیرا حاکمى زورگویى هست که همه کشتى‏ها را به غصب مى‏گیرد.
این آیه‌‌، اینجا صلاحیت و شأنیت دارد. و به خدا قسم خراب نکرد کشتى را ‌‌، مگر براى اینکه سالم بماند از حاکم و سختى و درماندگى. این آیه صلاحیت دارد و به نیکویى آمده است‌. نه براى اینکه عیب و ایراد جایز باشد. و خدا را شکر؛ پس بفهم مثال را‌‌، خدا تو را رحمت کند‌. به خدا قسم، همانا تو محبوب‏ترین مردم نزد من و محبوبترین اصحاب پدرم چه از مرده و زنده می‌باشی ‌.
همانا با فضیلت‏ترین کشتى این دریا تو هستى، دریایى پرجوش و خروش و عمیق. و در اطراف تو حاکمى ظالم و غاصب وجود دارد، که مى‏خواهد دنبال کند و از بین ببرد و غصب کند هر کشتى شایسته‏اى را که در دریاى هدایت وجود دارد‌. و همچنین اهل کشتى را. و رحمت خدا بر تو باد در حال زندگى و بعد از مرگ. و بر تو باد رضوان او در هنگام وفات. همانا دو فرزندت حسن و حسین نامه تو را به نزد من آوردند. خدا آن دو را محافظت کند و احاطه کند به وسیله صلاح پدرشان‌‌، همانطور که آن دو پسر را حفظ کرد. (گویا اشاره به آیه مبارکه دارد)‌. پس سینه‏ات را به تنگ نیاید از آنچه پدرم به تو امر کرد ‌.و به سوى تو آمد ابوبصیر و به تو خلاف آنچه ما به تو امر کرده بودیم را بیان کرد. به خدا قسم ما تو را بدان امر نکردیم، او را هم امر نکردیم مگر به دستورى وسیع و شما را در گرفتن آن دستور آزاد نهادیم؛ و براى این امور نزد ما شقوق و معانى بسیارى وجود دارد که با حق موافق است. اگر اذن داشتیم تعلیم مى‏کردیم آنها را که حق در گفتار و دستورات ماست و آن به ما بر مى‏گردد؛ پس تسلیم ما شوید و به احکام ما صبر پیشه کنید و به آنها راضى باشید هر که بین شما فارق است (خوب و بد را جدا مى‏کند) او راعى و نگهبان شماست. همانى که خدا بر خلقش نگهبان قرار داده و او داناتر است به مصلحت گوسفندانش در از بین رفتن (مثل آن، مثل چوپان است)، اگر بخواهد فرق قائل مى‏شود تا سالم بمانند؛ سپس همه را جمع مى‏کند تا در امان باشند. و به اذن الهى دشمنش را مى‏ترساند و از جانب الهى براى او امنیت مى‏آید و گشایش در نزد اوست. بر شما باد بر تسلیم شدن یا رد کردن چیزى به سوى ما(‌ملاک قبول و مردود کردن ما هستیم‏)، بر شما باد به انتظار امر ما و امر خود شما. و انتظار فرج ما و فرج شما ؛ پس وقتى آخرین نفر از اهل بیت ما قیام مى‏کند و گوینده‏مان بیان مى‏کند؛ سپس به شما معارف قرآن و شریعت‏هاى دین و احکام و واجب را‌‌، همانطور که خدا بر پیامبر(‌صلى الله علیه و آله) نازل کرده مى‏آموزد. زیرا شما اهل بصیرت هستید در روزى که همه به شدت آن را انکار مى‏کنند. و بر دین و راه خدا مستقیم نیستند مگر به زور شمشیرى که بر گردنهاى شما فرود مى‏آید. همانا مردم بعد از پیامبر (صلى الله علیه و آله) سنت الهى را تغییر دادند و تحریف کردند و در دین خدا اضافه و کم نمودند؛ پس چیزى بر مردم نمانده در آن روز‌‌، مگر اینکه از وحى الهى منحرف شده؛ و جواب مى‏دهم تو را‌: رحمت خدا بر تو باد از همان چیزى که آوردم و آموختم به شما از دین خدا پس به همان ادعا کردى. و بر شما باد نماز چهل و شش رکعت و حج آن هم به هنگامى که نیت مفرده کردید و نیت را فسخ کردید زمانى که وارد مکه شدید و طواف و سعى نمودید و فسخ کردید آنچه را نیت کرده بودید و تبدیل کردید حج را به عمره و روز ترویه از احرام خارج شدید سپس دوباره مُحرم شدید به حج مفرده تا به سوى منى و در عرفات و مزدلفه شهادت دادید. این چنین حج مى‏نمود پیامبر(‌صلى الله علیه و آله) و امر مى‏فرمود اصحابش را اینکه فسخ کنند و حج را به عمره تبدیل کنند. و پیامبر صلى(‌الله علیه و آله) اقامه مى‏کرد تا آن‏هایى که با خود قربانى مى‏آورند اینچنین انجام دهند، و کسى که قربانى‏ها را مى‏آورد هم همان قارن بود؛ و او باید حج مقارن را انجام مى‏داد و تا نرسیدن هدیه و قربانى او با خودش حلال نمى‏شود. و محل نحر آنها در منى مى‏باشد. پس زمانى که برسد از احرام در مى‏آید. این مطلبى است که ما در حج تمتع به شما امر مى‏کنیم پس به این مطلب ملزم بشو و سینه را تنگ مکن و بر خود سخت مگیر و همان است که ابو بصیر براى تو گفت از نماز پنجاه و یک رکعت و طریقه تبدیل عمره به حج. و ما بدان امر مى‏کنیم از حج پس همانا معانى مختلفى نزد ما وجود دارد. ما بر خود و شما گسترده نمى‏کنیم و با چیزى از آنها مخالفت نکنید و با آن مقابله نکنید و سپاس مخصوص خدا…‌.^[۳۲۸]
۳- کشى ص ۹۵ ح ۸‌:‌…. به سندش از فرزند أبى حبیب که گفت: از امام رضا (علیه السلام) در موردبافضیلت‏ترین نمازى که با آن بنده، به خدا نزدیک مى‏شود پرسیدم‌. امام(علیه السلام) فرمود‌: چهل و شش رکعت، نمازهاى واجب و نافله‏هاى مستحب آن. گفتم: این روایت زراره است!! پس فرمود: آیا احدى را مانند زراره به حق دیده‏اى؟ این حدیث در ص ۵۰رجال کشى‌‌، هم آمده است‌.
۴ - کشى ص ۹۷ ح ۲۵‌:‌…. حدثنى محمد بن عیسى بن عبید عن ابن ابى عمیر عن عبدالرحمان بن الحجاج عن حمزه بن حمران. گفت‌: به امام (علیه السلام) گفتم‌‌، خبر به من رسیده که شما از عموى من زراره، برائت و بیزارى جسته اید ؟ امام فرمود: من از زراره برائت نجستم، لکن دشمنان می‌آیند وروایات زراره را نقل می‌کنند. اگر من ساکت باشم‌‌،این به زیان زرراه خواهد بود‌. به این علت من این جمله را گفتم‌‌،که هرکسی این چنین بگوید من از او بسوی خداوند متعال برائت می‌جویم‌.
۵- کشى ص ۲۶‌:‌…. حدثنى الوشا عن ابن خداش عن على بن اسماعیل عن ربعى الهیثم بن حفص العطار؛ این چنین گفت: از حمزه فرزند حمران در حالى که از یمن مى‏آمد شنیدم‌‌، گفت: ملاقات کردم امام صادق(‌علیه السلام) را پس به ایشان گفتم: به من خبر رسیده که شما عموى من زراره را لعنت کرده‏اید، راوى مى‏گوید: حضرت دستش را تا سینه‏اش بلند کرد. سپس فرمود‌: نه به خدا قسم‌‌، نگفتم، و لکن عده ای ازقول زراره مطالبی نقل می‌کنند، و من مى‏گویم‌: کسى که آن حرف را گفته من از او برائت مى‏جویم.(یعنی ازکسی که دشمن زراره بود واز او نقل سخن کرد‌‌،برائت جستم.)^[۳۲۹]
توقف زراره و شک او در امامت امام کاظم(‌علیه السلام‏)
چه بسا ظاهر شد از شمارى از روایات که زراره در امامت امام کاظم(‌علیه السلام) شک و توقف نموده و بر تردید خود از دنیا رفته است‌. و در این مورد جمله‏اى از نکوهش‌هاى وارده در موردش را اشاره مى‏کنم و از آنهاست:
۱- کشّى ص ۱۰۷ ح ۱۰‌:‌…..حدثنی محمدبن مسعود قال‌:حدثنا محمد بن نصیرقال: حدثنی محمدبن عیسی بن عبیدوحدثنی حمدویه بن نصیرقال‌: حدثنی محمدبن عیسی بن عبید عن الحسن بن على بن یقطین… اینکه حمران و زراره و عبدالملک و بُکیر و عبدالرحمن فرزندان درستکار، اعین بودند و چهار تن از آنان در زمان امام صادق (علیه السلام) از دنیا رفتند و از اصحاب ایشان بودند و فقط زراره تادوره امام کاظم(علیه السلام ) زنده ماند؛ و با چیزهای مواجه شد‌.
پاسخ:
سند روایت اول با وجود محمد بن نصیر ضعیف است‌.ودرسند دوم‌‌، ابن یقطین وجوددارد که نظراتش در مورد یونس بن عبدالرحمان که یکى از اساتید است به خطاست‌‌، البته این مطلب با وثاقتش منافات ندارد. همانگونه که شیخ اورا موثق دانسته است. پس تأمل کن در آنچه محقق کردیم در ترجمه (تهذیب المقال ج ۲ ص ۶۵). دلالت این روایت بر ذم و نکوهش، واضح نیست.^[۳۳۰]
نظرات زراره در باب غیبت و امر امامت امام کاظم (علیه السلام‏)
۱- الکشى ص ۱۰ ح۵۳‌:‌…. حدثنا عبدالله بن مسعود بن خالد الطیالسى…حدثنى زراره ‌:زراره نقل مى‏کند که حضرت باقر (علیه السلام) فرمود: اى زراره درباره بنى اسرائیل هرچه میخواهى بى‏باک بگو. گفتم: در حدیثهاى شیعه مطالبى عجیب‏تر از قصه‏هاى بنى اسرائیل هست! فرمود: چیست؟ زراره می‌گوید‌: حالتی در من ایجاد شد که نمی دانستم چه بگویم. و چند لحظه‏اى ساکت ماندم و نمى‏توانستم آنچه را که مى‏خواهم به زبان آورم‌. امام فرمود‌: بحث غیبت را مى‏گویى؟ گفتم: آرى. فرمود: تصدیق کن آن را پس همانا غیبت حق است.
مثل این روایت را، صفار در بصائر الدرجات ص ۲۴۰ - ۱۹ از یعقوب بن یزید عن الحسن على الوشاء‌‌، روایت کرد‌.
پاسخ:
این روایت بر توقف زراره در امر امامت دلالت نمى‏کند‌. و اگر هم حدیث صحیح باشد در ایام امام باقر (علیه السلام) مى‏باشد که براى زراره در عهد امام صادق علیه السلام مدح‏هاى زیادى آمده است.
۲- کشى ص ۵۴‌:‌…. حدثنى جبرئیل بن احمد قال: حدثنى محمد بن عیسى عن یونس عن ابن مسکان‌: شنیدم زراره میگفت‌: من امام صادق(‌علیه السلام) را داناتراز همه می دانم. و این حرف به خاطر آن است که گمان مى‏کرد دراین سؤالی که از امام(‌علیه السلام )درباره مردى از اصحاب‌‌، که از دست طلبکارانش مخفی شده بود، پرسیدو گفت‌: خدا خیرتان بدهد، اگر امر ظهور نزدیک است،این فرد صبر کند تا با حجه قائم (عجل الله تعالى فرجه الشریف) خارج شود. و اگر در آن امر تأخیر است با طلبکارانش مصالحه کند. پس امام (علیه السلام) فرمود: اگر خدا بخواهد؛ زراره گفت: تا یک سال دیگر ؟ فرمود: اگر خدا بخواهد؛ زراره گفت:تا دو سال؟ فرمود: اگر خدا بخواهد. پس زراره خارج شد در حالى که به خود تلقین مى‏کرد که دو سال این قصه طول مى‏کشد و اتفاقا چنین نشد. پس گفت: من امام صادق (علیه السلام) را داناتر از همه می دانستم‌.
۳- کشى ص ۵۱‌:‌….. حدثنى ابن ابى عمیر عن هشام بن سالم قال: زراره بن اعین به من گفت‌: حجت قائم، غیر ازامام صادق(‌علیه السلام)نمی باشد. گفت: زمانى که امام علیه السلام از دنیا رفتند رفتم پیش زراره و گفتم: یادآورى مى‏کنى آن حدیثى را که برایم نقل کردى؟ و آن را برایش خواندم. این در حالى بود که مى‏ترسیدم از اینکه آن حرف را انکار کند. پس گفت: به خدا قسم به نظر خودم ؛ گفتم‌.(یعنى روایت و حدیث نبود بلکه رأى و نظر خودم بود)‌.^[۳۳۱]

۴- کشى ص ۱۰۴ح ۵۰‌:‌…. حدثنى جبرئیل بن احمد قال حدثنى العبیدى عن یونس عن ابن مسکان قال: نزد زراره در مورد حلال و حرام بحث می کردیم؛ پس قولى را به نظر و رأى خودش گفت‌. گفتم‌: آیا نظر توست یا از نظرروایت؟ گفت: من به گفته خودم آگاهتر می باشم‌.
پاسخ:
این احادیث دلالت مى‏کند بر معرفت زراره بر ابى عبداللّه(علیه السلام)‌. و اینکه امر امامت مخصوص امام صادق(علیه السلام) است.و اگرادامه امامت را درابی الحسن نمی دید،به یقین به این علت بوده است که امام صادق(علیه السلام) امر امامت بعدازخودش را از باب تقیه تا هنگام وفات خودشان، مخفی کرده بود.و اینکه از مثل زراره، این مساله مخفی نگه داشته شد‌‌،ازاین جهت بود که جناب زراره از کسانى بود که چشم‏ها به سوى او خیره بود. و اینکه او در امامت دارای تعصب خاصی بود‌.والبته نگرانی جناب زراره به هنگام فوتش دربحث جانشین امام صادق(علیه السلام) دلیلی بر خدشه در شخصیت او نمى‏باشد. حتی امام(‌علیه السلام)در مواردی به خاطر ترس از جان زراره وحفظ جان او اخبار غیر مهم راهم از زراره کتمان و مخفى مى‏نمود و به او خبر نمى‏داد.^[۳۳۲]
توجیه روایات توقف زراره در امر امامت
نهایتِ آنچه که از این روایات به دست مى‏آید و اشاره دارد به توقف زراره در امر امامت، یکى از این امور است:
نخست:
اینکه زراره امامت بعد از امام صادق (علیه السلام )را براى احدى قائل نبوده است. و این قول فرقه ناووسیه است. واینکه زراره قائل بوده است که امام صادق (علیه السلام) همان امام قیام کننده است
این قول علاوه بر ضعفش و اینکه حتى دشمنان، هم چنین قولی رابیان نمی کنند، باروایاتی که از جناب زراره رسیده است‌‌،منافات دارد‌.
دوم:
یا اینکه زراره از فرقه واقفیه باشد؛ کما اینکه روایتى که پیش‏تر آمد به آن اشاره داشت. این نظر، علاوه بر ضعف سند و دلالتش، دارای این اشکال است، که واقفیه‏اى که به این نام مشهورند همان کسانى هستند که بر امام رضا(‌علیه السلام)‌‌،توقف کردند و امامتش را انکار کردند‌.درحالی که زراره اصلا آن ایام را درک نکرد؛ لذا یک نفر از دشمنان شیعه هم واقفى مسلک بودن را به زراره نسبت نداده است.
سوم:
اینکه زراره از فطحیه و قائل به امامت عبدالله افطح باشد. و این از ظاهر این احادیث و غیر آن برمى‏آید. شمارى از علماى اهل تسنن، زراره را به فطحیه نسبت داده ‏اند، که صاحب جمهره انساب العرب از آن‏ها مى‏باشد. او در کتابش، ج ۱ ص ۵۳ در باب اولاد محمد بن على بن الحسین علیهم السلام چنین می گوید:
عبدالله ملقب به افطح‌‌،کسی بود که پشت سرش صاف بود. گروهى شیعه او و قائل به امامتش بودند. از جمله آنها، زراره بن اعین الکوفى ناقل حدیث مى‏باشد که از لحاظ وثاقت ضعیف است. زراره در طى مسیر مدینه با عبدالله ملاقات نمود و از او در مورد برخى مسائل فقه سؤال کرد و او را درنهایت جهل و نادانى یافت و از امامتش دست برداشت. زمانى که به کوفه برگشت، اصحاب او از امامش و از امام خودشان پرسیدند.واین در حالی بود که دردست زراره قرآنی بود. پس زراره اشاره کرد به قرآن و گفت این امام من است و من امامى غیر از این ندارم. و لذا افطحیه معروف، به او منتهی شد‌.
در این روایات اشاراتى به این مطلب هست و ما بعضى از آن روایات را یادآور مى‏شویم.

• • جمع آوری داده های بسیار زیاد:

این مسئله موجب خواهد شد که مدیران و کارکنان از داده ها صرف نظر کنند یا به درستی از آنها استفاده ننمایند.

• • تمرکز بر کوتاه مدت:

بسیاری از سازمان ها تنها به جمع آوری داده های مالی عملیاتی می پردازند و تمرکز بر معیارهای بلند مدت را فراموش می کنند. معیارهایی مانند رضایت مشتریان، رضایت کارمندان، کیفیت محصولات و خدمات و مسئولیت های اجتماعی را کمتر در نظر می گیرند.

• • عدم استفاده از دادها در تصمیم گیری:

بسیاری از مدیران به جای استفاده از داده هایی که به آنها گزارش شده است، تصمیمات را بر اساس شهود و تجربیات اتخاذ می کنند و اگر داده ها صحیح هستند باید به درستی از آنها استفاده شود.

• • جمع آوری داده های ناسازگار، متعارض و غیر ضروری:

تمامی داده ها باید به معیاری برای نشان دادن موفقیت سازمان منتهی شوند. به عنوان مثال اندازه گیری کاهش فضای کار به ازای پرسنل و اندازه گیری رضایت از تسهیلات، معیارهای متناقض است.

• • اندازه گیری عملکرد اشتباه است:

عملکردی که در یک جا انتظار داریم ممکن است در جای دیگر حادثه بیافریند. به عنوان مثال مدیر یک رستوران برای رسیدن به عدد 100 درصد در نسبت مرغ های فروخته شده به مرغ هایی که دور انداخته شده اند به پخت غذا بعد از سفارش آن پرداخت و این سبب انتظار بیش ازحد مشتریان و در نتیجه عدم رضایت آنان شد. بنابر این راهبرد منجر به عملکرد اشتباه شد و مشتریان را فراری داد.

• • تشویق به رقابت و تضعیف کار تیمی:

مقایسه واحدهای سازمانی با یکدیگر و یا کارمندان با هم، در برخی مواقع منجر به اولیت یافتن رقابت با هزینه تخریب کار تیمی می شود. باید کارکردها با اهداف عملکردی مشخص مقایسه شوند.

• • ایجاد معیارهای واقعی یا غیر واقعی:

معیارها باید در محدوده بودجه و محدودیت های سازمان بوده و هزینه منفعت مثبت داشته باشند. هم چنین معیارها باید قابل دسترس باشند هیچ چیز به اندازه هدفی که قابل دستیابی نیست روحیه کارکنان را تخیرب نمی کند.

• • عدم موفقیت در مرتبط کردن معیارها:

معیارها باید با برنامه ریزی راهبردی سازمان ارتباط داشته و به تمامی سازمان (افقی و عمومی) تسری یابند.

• • دوره تناوب اندازه گیری کم و یا بیش از حد زیاد:

برای فواصل زمانی اندازه گیری باید تعادلی وجود داشته باشد. اندازه گیری در فواصل کوتاه منجر به تلاش غیر ضروری و هزینه های بالا شده و هیچ ارزش افزوده ای ایجاد نمی کند. از طرف دیگر، با فواصل طولانی اندازه گیری در موقعیتی قرار خواهیم گرفت که از مشکلات بلقوه اطلاع نداریم تا زمانی که برای عکس العمل صحیح دیر شده است.

• • نادیده گرفتن مشتریان:

معمولا مدیران به دنبال اندازه گیری اجزا و فرایند های داخلی می باشند. اما در واقعیت این مشریان هستند که عملکرد را هدایت می کنند و اکثر سازمان های سطح اول دنیا رضایت مشتری را بالاتر از همه چیز قرار می دهند(ساجدی نژاد،1385).
2-1-4) بررسی مختصر ارزیابی عملکرد سنتی و نوین و احصاء تفاوت ها
استفاده از نظام های ارزیابی به صورت رسمی به قرن نوزدهم باز میگردد. می توان گفت: ارزیابی عملکرد همراه با سیر توسعه اندیشه های مدیریت در قالب مکاتب مدیریت توسعه پیدا کرده است. تغییر و توسعه شاخص هیا ارزیابی در اقلب ارائه اصول عام و جهان شمول برای ارزیابی سازمان ها تا مدیریت کیفیت فراگیر، سیر توسعه نظام های ارزیابی را نشان میدهد.
در کشور ما به طور رسمی و در سطح ملی برای نخستین بار در سال 1349 مقرر گردید سازمان های دولتی از نظر مدیریت و نحوه اداره امور مورد ارزیابی قرارگیرند. به این منظور مرکز ارزشیابی سازمان ها دولتی در نخست وزیری تشکیل گردید. اما سوابق نشان دهنده آن است که پس از گذشت بیش از سی سال هنوز نظام مشخصی برای ارزیابی در سطح ملی طراحی و تدوین نشده است(مظفری،1389). در بررسی فلسفه وجودی ارزیابی عملکرد با دو دیدگاه روبروی می شویم؛ سنتی و نوین. در نگرش سنتی به ارزیابی، مهمترین هدف ارزیابی قضاوت و یادآوری عملکرد است. دیگری نگرش نوین است که در آن بر رشد و توسعه و بهبود عملکرد توجه و تاکید می شود و پویایی وجه ممیزه و اصلی آن است. بررسی رویکرد های مختلف نسبت به ارزیابی عملکرد بیانگر آن است که نظام ارزیابی باید متناسب با رشد و توسعه سازمان بوده و پاسخگویی ابعاد متنوع و متعدد آن باشد. توسعه تکنولوژی، نقش عوامل حیاتی موقعیت در عملکرد، ساختار رقابت داخلی و جهانی، مزیت کیفیت، جایگاه سازمان و کالا ها و خدمات ارائه شده توسط آن نزد بازار و مشتریان از جمله عواملی هستند که امروزه باید در ازریابی عملکرد مورد توجه قرار گیرند. نکته دیگری که امروزه و در ادبیات مدیریت عملکرد به آن توجه شده است، این است که بین ارزیابی نتایج(خروجی) و ارزیابی فرایند و داده ها(ورودی) ارتباط بسیار مهم و قابل توج برقرار است. امروزه تفکر غالب این است که اصلاح ورودی و فرایند عملیات بطور منطقی منجر به ارائه کالاها و خدمات مناسب خواهد شد. کنترل انتهایی عملیات نمی تواند بیانگر وضعیت عملکرد جامع سازمان باشد. خروجی زاییده فعالیت واحد های مختلف سازمان در ترکیب منابع است و ارزیابی خروجی سازمان نمی تواند به برنامه های اصلاحی در فرایند و عملیات پشتیبانی آن کمک کند. صاحب نظران مدیریت معتقدند سیستمهای ارزیابی عملکرد باید به طور ادواری مورد بازنگری قرار گیرند این امر می تواند ناشی از تغییر ارزشهای محوری هدایت کننده سیستم های ارزیابی عملکرد باشد. اخیرا تلاش های زیادی صورت گرفته است و این تلاس ها به صورت فزاینده ادامه خواهد یافت تا اینکه استاندارد یا چارچوبی یافت شود که سازمان ها بتوانند با بهره گرفتن از آن خود را ارزیابی نمایند و به عبارت دیگر تجزیه و تحلیل انجام دهند. برای بسیاری از سازمان ها توانایی قضاوت در مورد پیشرفت با توجه به مجموعه ای از معیارهای قابل قبول، ارزشمند و آگاهی بخش خواهد بود(صفری،1382).
به طور کلی می توان تفاوت این دو دیدگاه را چنین بیان کرد که در دیدگاه سنتی هدف ارزیابی قضاوت و یادآوری عملکرد است در حالی که در دیدگاه نوین رشد، توسعه و بهبود مورد نظر است. در دیدگاه سنتی ارزیاب، یک قاضی است که اندازه گیری عملکرد و قضاوت برای او مهم است اما در دیدگاه نوین یک مشاور است با مشاوره های خود عملیات سازمان را تسهیل می­ کند. اگرچه در ارزیابی عملکرد سنتی تمرکز بر عملکرد گذشته است در ارزیابی عملکرد نوین تمرکز بر آینده و بهبود آتی است. در ارزیابی سنتی تلاش های معطوف بر کنترل و مچگیری است اما در دیدگاه نوین آموزش، بهبود و بهسازی افراد و سازمان هدف نهایی است. در دیدگاه سنتی فرایند ارزیابی مقطعی و شناسایی موفقترین سازمان و اعطای پاداش مالی به مدیران و مسئولان آنهاست اما در دیدگاه نوین فرایند ارزیابی از طریق بهبود مستمر فعالیت ها از طریق انگیزش مستمر برای بهبود کیفیت خدمات و فعالیت محقق می شود(باقری،1389).
2-1-5) تعدادی دیگر از الگوهای ارزیابی عملکرد سازمان ها

پیشینه و ادبیات تحقق:
برای تحول جامعه نسبی به شنعتی ، وجود افراد متخصص در زمینه های گوناگون یک ضرورت اجتناب نا پذیر است برای تربیت انسان های متخصص ، شناخت خصوصیات فردی و امکانات جامعه که از طریق راهنمائی شغلی امکان پذیر است ضروری می باشد. امروز پیشرفت علم و توسعه تکنولوژی و تنوع و تعدد بیش از خود مشاغل ، انتخاب و تصمیم گیری شغلی را مشکل کرده بدههیی است که در چنین شرایطی لازمه انتخاب صحیح و تصمیم گیری مناسب و عاقلانه وجود الاعات دقیق و موفق درباره مشاغل و نیز فرد انتخابگر است که از طریق برنامه های راهنمائی شغلی فراهم می آید. اشغال به عنوان یک ضرورت در زندگی فردی و اجتماعی مطرح می گردد بدین معنی که هر انسانی برای گذراندن زندگیش باید به اشتغال بپردازدچنین بقا و تدوام جامعه به اشتغال انسانها بستگی دارد از اینرو هر کسی باید سر انجام با توجه به استعداد و رغبت خویش و نیاز ها و امکانات جامعه شغل مناسبی را بر گزیده.

تاریخچه راهنمائی شغلی :
راهنمائی شغلی تاریخچه بسیار طولانی دارد و از گذشته های بسیار دور و همزمان با اشغال و تقسیم وظایف و مسئولیت ها بین انسانها بوجود آمده است راهنمائی شغلی بطور عام با نظام استاد شاگردی آغاز گردیده است و زالدین در ابتدا فرزندان خود را برای بر عهده گرفتن شغل خود آماده می ساختند و مهارت های ضروری را خود به آنها می آموختند. دانشمندان ایرانی بر اهمیت شغل آموزی در دوره های مختلف تاکید فراوانی کرده ان دابو علی سینا معتقد است که برنامه آموزش کودک در مدرسه باید قرآن – شرعیات – ورزش – اشعار و زبان را شاغل شود. به نظر ابن سینا معلم باید طمع و قرینه کودک را بسنجد و بموقع متناسب با استعداد وهوش او را در جهت گزینش شغل مناسب راهنماوی کند. خواجه نصیر الدیم طوسی نیز معتقد است که معلم باید به طبیعت کودک را بشناسد و استعداد او را کشف کند و برای او رشته تحصیلی معیت کند و هنری را به وی بیاموزد از اینرو یکی از اهداف مهم آموزش و پرورش آموختن صنعت و هنره دانش آموزان است. در ایران اولین مدرسه دولتی در سال ۱۲۶۸ شمسی به جهت امیر کبیر بوجود آمد و در آن تعداد هفت نفر معلم خارجی به تدریس در رشته های پیاده نظام ، مهدسی – پزشکی – جراحی – دار.سازی مشغول شدنددر سال ۱۲۶۷ شمسی نیز تعدادی محصل جهت تحصیل در رشته های گوناگون به کشور فرانسه اعزام شدند. در سال ۱۳۱۳ شمسی با تاسیس دانشگاه تهران ، دانشکده های طب و دندانسازی و دارو سازی کار خود را آغاز کردند در سال ۱۳۲۶ با تاسیس دانشسرا ها و دبیرستانهای کشاورزی – تدریج مدارس حرفه ای و هنرستانها در مرکز شهرستانها بوجود آمدند و به تربیت نیرو های ماهر و کار آمد پرداختند (صذیق ۱۳۵۴) اصطلاح راهنمائی شغلی برای اولین بار در جهان در سال ۱۹۱۴ میلادی بطور سعی در کنگره ای که در بروکسل تشکیل شده بود بکار رفت اصولاً پیدایش راهنمائی شغلی ، ناشی از پیشرفاهای اجتماعی و تکنولوژیکی است و در جوامع صنعتی . انجام راهنمائی شغلی یک ضرورت است لازم به تذکر است که در زمینه راهنماوی شغلی در سالهای قبل از ۱۹۱۴ میلادی ثقا وا جهان ، فعالیتهای پراکنده و سازمان نیافته ای انجم می شد در سال ۱۹۰۶ میلادی تنظیم و تدویت خدمات راهنمائی شغلی توسط فرانک پارسونز – پدر نهضت راهنمائی شغلی در بستن واقع در آمریکا آغاز گردید مهمترین کار پاوسوند سازمان دادن به مجموعه فعالیت های پراکنده ای بود که در زمینه راهنمائی و خصوصاً راهنمائی شغلی انجام می گرفت. در سال ۱۹۰۸ میلادی بر اثر کار های پار سونز موسسه ای بوجود آمد که هدفش یاری رساندن به نوجوانان ترک تحصیل کرده بیکار بود. در سال ۱۹۱۳ میلادی اولین خدمات راهنمائی شغلی بطور رسمی از طریق موسسه اطلاعات شغلی و حرفه ای بستن ارائه گردید و اولین جمله حرفه ای در سال ۱۹۱۵ میلادی انتشار یافت مقارن با سال ۱۹۱۳ میلادی مقدمات مطالعه در موضوعات راهنمائی شغلی در فرانسه نیز آغاز گردید و در سال ۱۹۲۸ میلادی موسه ملی راهنمائی شغلی در پاریس تاسیس شد. در سوسی بر اثر تلاش های کلا پارد جنبش راهنمائی شغلی حدود سال ۱۹۱۴ میلادی آغاز گردید. در بلژیک نیز از سال ۱۹۱۴ میلادی به بعد مراکز راهنمائی شغلی تاسیس شدند.
در سال ۱۹۳۳ میلادی با تشکیل مراکز اشتغال و کار یابی اقدامات مفیدی برای بر قراری توازن بین عرضه و تقاضا برای توزیع کارگر بوجود آمد و حدود ۲۵ هزار موسسه استخدام کننده و یکصد هزار نفر کارگر از طریق این مراکز به اشتغال پرداختند.
سال ۱۹۵۱ میلادی نقطه عطفی در تاریخجه راهنمائی شغلی در جهان مسوب می شود از این سال به بعد نظریه های انتخاب شغل مطرح گردیدند و اولین بار کینز برگ اقتصاد دان معروف آمریکائی و همکارانش در کتابی به نام انتخاب یک شغل عقاید خود را ارئه دارند آنان با طرح دید گاه های جدید انتخاب شغل را فرایند تکاملی و نه منطقی داشتند (شفیع آبادی ۱۳۶۷) کینز برگ برای انتخاب شغل ۳ مرحله را بر شمرد .
۱ ) مرحله رویایی: در این مرحله که تامن ۱۱ سالگی ادامه و مربوط به آرزوها و رویا های این دوران می باشد در این مرحله کودک نقش بزرگسالان را تقلید می کند به گونه ابی که این نقش در بازی های آنان منعکس می گردد.
۲ ) مرحله آزمایشی: از مرحله ۱۱ سالگی تا ۱۷ سالگی ادامه دارد در این مرحله کودک سعی می کند آرزوها و تمایلاتشان را به مرحله آزمایش گذارد و بدین ترتیب با مشکلات و موانع و واقعیت های شغلی مورد نظر کم و بیش آشنا می شود.
۳ ) مرحله واقع بینی : این مرحله که از سن ۱۷ سالگی به بعد است فرد بر اساس قبلی و تجربه های پیشین علائق واقعی خود را کشف می کند و به انتخاب شغل می پردازد به نظریه کینز برگ اشکال و ایراد هایی مانند تقسیم مراحل سن و واقع بینی محسوب کردن و تجربه های دوران کودکی را صرفاً رو یا پنداشتن و غیره وارد شده اما از آنجائیکه به ارزشهای فردی و مبانی فرهنگی جامعه توجه می کند نظریه های او با ارزش می باشند. هر چند این نظریه طرفداران و مخالفان در سطح جهان دارد ولی در کل؟ عنوان یکی از اولین نظریه های شغلی قابل تامل و تعقق است عقیده این گروه بر این است که انتخاب شغل نیز نظیر فرایند رشد بوده و با عواملی ارزشهای فردی ، واقعیت محیطی – عوامل عاطفی و فرصت های تربیتی بستگی کامل دارد. به عبارت دیگر انتخاب شغل فرایندی است که در طی (دوره معینی) انجام می پذیرد و در این دوره فرد بین انتظارات و امکانات و خصوصیات فردی سازش به وجود می آورد. این دوره قابل باز گشت نیست یعنی پس از طی این دوره امکان بازگشت برای انتخاب مجدد وجود ندارد.
پارسونز در کتابی که پس از مرگش در سال ۱۹۰۹ میلادی به چاپ رسیده اظهار می دارد در مشکلات شغلی و راهنمائی های شغلی باید به فرد کمک کرد تا شغلی را انتخاب نماید و خود را برای انجام آن آماده کند و به طور موفقیت آمیزی آن را ادامه دهد و نتیجه گیری می کند که شغل و مشکلات ناشی از آن تحت سه عامل مهم فردی و اجتماعی قرار دارد.
۱ ) شناسایی کامل از تواناییها، استعداد ها، رغبتها و نیز محدودیتهای فرد
۲ ) شناسایی کامل مشاغل متعدد و آگاهی از عوامل و پدیده های که به موفقیت و رضایت شغلی منجر می شوند.
۳ ) ایجاد سازش و رضایت منطقی بین خصوصیات شخص و شرایط شغلی
در چند پارسونز صاحب کتب و مقالات و نظریات گوناگون درباره ماهیت شغل و نحوه رسیدن به شغل و سازگاری شغل است ولی جهت آشنایی به تاریخچه و ادبیات در تحقیق حاظر به خلاصه ای از نظریات و نتیجه گیری تحقیقات وی که در مهاجرتهای بی رویه به آمریکا که قبل از سال ۱۹۰۰ انجام گرفته اکتفامی کنیم.
آلپورت سال ۱۹۹۵ : بحث درباره موضوعات انتزاعی و غیر سلموسی از طرف گروه های مختلف با اتحاد نظر توام نخواهد بود یعنی هر فردی می تواند به هنگام بحث در زمینه های انتزاعی و غیر مملوس به نتایج خاص و احتمالاً متفاوت با دیگران نایل آید زیرا نتیجه گیری در موضوعات انتزاعی بر خلاف موضوعات معینی و مملوس بیشتر با احساسات وادراکات فردی ارتباط دارد. تحقیقات آلپورت زمینه ای برای پرداختن سایر دانشمندان و جامعه شناسان برای تحقیق دقیق تر در زمینه های اشتغال و عوامل و جوانب شغلی است.
جان هاند سال ۱۹۵۹
جان تحقیقات و نظریه های شغلی را نسبتی بر دو اصل می داند
۱ ) انتخاب شغل و حرفه به طور تلقی و گرایش فرد بستگی دارد.
۲ ) انتخاب شغل و حرفه رابطه مستقیفی با طرز و گرایش فرد دارد.
وی در نظر داشت با بهره گرفتن از تمام علوم و نیز با توجه به واقعیات محیطی وارثی به نتایج قابل قبولی برسد. وی سرانجام با توجه به شرایط و موقعیت افراد و نیز محیط سازگاری شغلی و عوامل ناشی از آن افراد را به شش شخصیت شغلی تقسیم می کند.
(شفیع آبادی ۱۳۶۷)
۱ ) واقع بین ۲ ) تهوری ۳ ) معنوی ۴ ) هندی ۵ ) اجتماعی ۶ ) سنتی
شیوه پیشگیری از افسردگی شغلی :
استرس شغلی یکی از نگران های دائم در مراکز مراقبت های بهداشتی است. مطالعات نشان می دهد که پرسنل مراقبت های بهداشتی بیش از دیگر مشاغل در معرض مخاطرات سایکولوژیک بوده و نرخ بالائی از افسردگی و اضطراب ناشی از استرس شغلی را دارا می باشند. علاوه بر روان پریشی، دیگر پیامدهای استرس شغلی شامل خستگی، غیبتف اقدام به ترک کار، کاهش رضایت بیماران و بروز خطا در تشخیص و معالجه است.
علل استرس شغلی چیست؟
طبق تعریف انستیتو ملی ایمنی و بهداشت حرفه ای آمریکا (NIOSH) استرس شغلی عبارتست از : «پاسخ های حسی و جسمی مضر در زمانی که نیازهای شغلی با توانائی ها، منابع یا نیازهای کارمند مطابقت ندارد». فاکتورهای محیط کار (استرسورهای شغلی) که می توانند موجب استرس شوند عبارتند از :
فاکتورهای سازمانی (ارتباط میان فردی ضعیف، شیوه های مدیریتی غیر منصفانه)؛
فاکتورهای اقتصادی و مالی؛
تضاد بین کار، نقش و مسئولیت ها نسبت به خانواده؛
پی آمدهای پیشرفت شغلی و آموزشی (فقدان فرصت برای رشد و ترقی)؛
جوسازمانی فقیر (عدم الزام مدیریت به ارزشهای درونیف روش های ارتباطی غلط)؛
استرسورهای رایج در مراکز مراقبت های بهداشتی شامل موارد زیر می باشد :
میزان ناکافی شمار کارکنان؛
ساعت کاری طولانی؛
نوبت کاری؛
ابهام نقش؛
تماس با مواد عفونی و خطرناک؛
تنوع استرسورها در میان مشاغل مراقبت های بهداشتی و حتی در درون مشاغل وابسته به نوع وظیفه انجام یافته است.
بطور کلی،طی مطالعات انجام شده بر روی پرستاران، فاکتورهای زیر که مرتبط با استرس می باشند، یافت شده است :
بار کاری بالا؛
فشار زمانی (کوتاه بودن زمان برای به پایان رساندن مطلوب وظیفه)؛
فقدان حمایت اجتماعی در کار (خصوصاً از سوی سوپرواریزرها، سرپرستارها و بالاترین مقام مدیریتی)؛
تماس با بیماریهای عفونی؛
آسیب های ناشی از مجروع شدن توسط سوزن سرنگ؛
تماس با خشونتها و تهدیدهای مرتبط با کار؛
فقدان خواب کافی؛
ناسازگاری و ابهام نقش؛
کمبود پرسنل؛
پیامدهای پیشرفت شغلی؛
سر و کار داشتن با بیماران صعب العلاج؛
فاکتورهای مرتبط با استرس در میان پزشکان عبارتند از :
ساعت کاری طولانی؛
حجم کاری زیاد؛
سروکار داشتن با مرگ و افراد در حال فوت؛
تضاد میان فردی با دیگر پرسنل؛
تهدید ناشی از دادخواست به علت معالجه غلط؛