آیات بسیاری در قرآن مجید بدین مطلب صراحت دارد که یکی از موارد و موضوعاتی که خداوند به آن انسان را آزمایش و امتحان می کند مال و ثروت است .
امام صادق (ع)در زمینه اهمیت انفاق این مطلب می فرمایند :
« مابلا الله العبادبشی ، اشد علیهم من اخرج الدراهم »[۱۹]
خداوند بندگانش را به چیزی سخت تر از انفاق و اخراج درهم و دینار مبتلا نکرده است . بنابراین انفاق و جهاد با مال از مهمترین اصول آموزش و پرورش در برنامه های اجتماعی وروش های اقتصادی اسلام است . این اصل ریشهای و مهم در برگیرنده ابعاد زندگی انسان است که پایه های ثروت اندوزی و خوش گذرانی را منهدم می سازد و بنای یک زندگی سراسر انسانی و با فضیلت و کمال و پایداری را برای همگان می سازد . [۲۰]
« انما المومنین الذین اذاذکرالله و جلت قلوبهم و اذاتلیت علیهم ایاته زادتهم ایماناً و علی ربهم یتوکلون الذین یقیمون الصلوه و ممارزقناهم ینفقون»[۲۱]
مومنان آنها هستند که چون ذکری از خدا شود دلها شان ترسان و لرزان شود و چون آیات خدا بر آنها تلاوت کنند بر مقام ایمانشان بیفزایند و بخدای خود در هر کار توکل می کنند . همانا که نماز را به پا دارند و از هر چه روزی آنها کردیم به فقر انفاق میکنند .
« اولئک هم المومنین حقاً‌درجات عند ربهم و مغفره ورزق کریم » [۲۲]
آنها به راستی و حقیقت اهل ایمانند و نزد خدا مراتب بلند و آمرزش وروزی نیکو مخصوص آنهاست .
« انما المومنون الذین امنوالله ورسوله ثم لم یرتابو و جاهد و باموالهم و انفسهم فی سبیل الله اولئک هم الصادقون » [۲۳]
همانا مومنان کسانی هستند که به خدا ورسول او ایمان آوردند و بعداً‌هیچ گاه شک ورعب به دل راه ندادند ودر راه خدا به مال و جانشان جهاد کردند ایشان به حقیقت راستگو هستند .
« الذین یومنون بالغیب و یقیمون الصلوه وممازقناهم ینفقون » [۲۴]
آنها که ایمان به غیب می اورند و نماز را به پا می دارند واز آنچه روزی آنان کرده ایم انفاق می کنند .
« انفر و خفا وثقالاً‌و جاهد وباموالکم و انفسکم فی سبیل الله »[۲۵]
برای جهاد با کافران سبک بار و مجهز بیرون شوید و در راه خدا با مال و جان جهاد کنید .
علی علیه السلام در نهج البلاغه می فرماید :
«الله الله فی الجهاد باموالکم و انفسکم و السنتکم فی سبیل الله » [۲۶]
خدایا . خدایا . بر شما باد در جهاد کردن با مال و جان وزیانتان در راه خدا
« هدیً للمتقین الذین یومنون بالغیب …… و ممارقناهم ینفقون » [۲۷]
هدایت قرآن مخصوص متقین است همانها که ایمان به غیب می اورند و از آنچه روزی داده شده اند انفاق میکنند .
فضیلت صدقه : « عن ابی الحن الاول (ع)فی الرجل یکون عنده الشی به افضل ام یشری به نسمته ؟فعال :الصدقه احب الی »[۲۸]
علی لبن یقطین گوید:
از موسی بن جعفر علیه السلام درباره مردی سئوال شد که اگر مالی را دهد بهتر است یا آنکه بدان بنده ای خریده آزاد نماید ؟ فرمود :
در نزد من صدقه دادن بهتر است .
«علی بن جعفر (ع)قال : قال علی بن ابی طالب (ع) :
تصدقت یوماً‌بدنیا فقال لی رسول الله ( ص):اماعلمت یا علی ان صدقه المومن لاتخرج من یدیه حتی تفک عنها من لحی بسمعین شیطاناً‌کلهم یا مره بان لاتفعل و مایقع فی ید السائل حتی یقع فی یدالرب جل جلاله ثم تلاهذالایه : الم یعلموا ان الله هو یقبل التوبه عن عباده و یا خذالصدقات و ان الله هو التواب الرحیم .» [۲۹]
امام باقر علیه السلام می فرماید :
امیر المومنین علیه السلام فرمود :یک روز دیناری صدقه دادم . رسول خدا ( ص) فرمود: یا علی ! آیا می دانی که صدقه از میان دستهای مومن خارج نشود مگر اینکه از دهان هفتاد شیطان بیرون آید که هر یک اورا به وسوسه خویش از دادن منع کنند ( یکی گوید مده که در اینجا یا شود . و دیگری گوید مده که او مستحق نیست و آن دیگری گوید خود بدان محتاج خواهی شد .و غیره)و قبل از آن که بدست سائل رسد بدست خدا خواهد رسید . آنگاه آیه ۱۰۴ از سوره توبه را تلاوت نمود که ترجمه آن چنین است آیا نمی دانید که خداوند است که توبه بندگان بپذیرد و صدقه آنها را بگیرد و اوست پذیرنده توبه ومهربان است .
«عن ابی بصیری عن ابی جعفر علیه السلام قال :
لان احسبح حجه احسب الی من ان اعتق رقبه حتی انتهی الی عشره و مثلها حتی انتهی الی سبعین و لان اعدل اهل بیت من المسلمین و اشبع جوعتهم و اکسوعریهم واکف وجههم عن الناس احب من ان الحج حجه و حجه حتی التی الی عشره و مثلها حتی انتهی الی سبعین »
ابو سعید گوید: امام باقر علیه السلام فرمود :
نزد من یک حج بهتر از اینکه بنده ای آزاد کنم و بنده ای تاده بنده و هم چنین ده ده زیاد فرمود تا به هفتاد بنده رسید و فرمود :
اگر اعانت به یک خانواده مسلمان کنم که قوت آنها ار بد هم واز گرسنگی سیرشان گردانم و پوشش ایشان را بدهم و از برهنگیشان برهانم و آبروی آنها را از مذلت سوال نگهدارم نزد حج و حج و ده .ده شمر تا به هفتاد حج رسید .
امام خمینی رحمه الله علیه در باره فضیلت صدقه حدیثی از امام صادق علیه السلام آورده است و توضیح داده اند که عین حدیث و شرح آنرا می آوریم :
«کلینی باستناد عن ابی عبدالله (ع)فی حدیث :
قال :ان الله لم یخلق شیا الاوله وخازن یخزنه الا الصدقه فان الرب یلیها بنفسه و کان ابی اذا تصدق شی و ضعه فی یه السائل ثم ارتده منه فقبله ثم رده فی یه السائل .
فرمودند :حضرت صادق(ع) :خدای تعالی خلق نفرموده چیزی را مگر اینکه از برای آن نگهبانی است که آنرا نگهداری کند مگر صدقه را که خدای تعالی نگاهداری آنرا خود فرماید و پدرم وقتی صدقه می داد می گذاشت آن را به دست مسائل پس از آن آنرا از او پس می گرفت و می پرسید و می بوئیدش سپس به مسائل رد می فرمود .
۱۵-۲آداب و شرایط انفاق
دادن صدقه و انفاق دارای شرایط و آدابی خاص است که توجه به آن باعث باارزش شدن آن می گردد و هر چه به آداب و شرایط انفاق توجه ومراقبت بیشتری بعمل آید بردرجات وارزش آن افزوده می شود .
در این جا توجه شما را به مواردی در مورد آداب و شرایط انفاق جلب می کنم .
برای خدا باشد.
فلسفه انفاق خود سازی است . از خود کم کردن و به دیگران کمک کردن است .
انفاق شکستن غرور وجداشدن از مادیات و دنیا پرستی پول دوستی است .
و انفاق فقط برای خدا باشد و بس .
« انمانطعمکم لوجه الله لانرید منکم جزاً و لاشکورا »[۳۰]
ما فقط به خاطر خدال به شما انفاق می کنیم و از شما توقع پاداش و حتی تشکری هم نداریم .
«عن حاتم عن ابی عبدالله علیه السلام قال:رایت المعروف لایصلح الایثلاث خصال :
تصغیره و تستیره و تعجیله فانک اذاصغرته عظته عند من تصنعه الیه و اذااسترته تسمعته و اذاعجلته هنانه وان کان غیر ذلک نسحفته و نکدته »[۳۱]
بررسی مشارکت اهل سنت منطقه جنوب غرب هرمزگان درامرصدقه دادن (مطالعه موردی، شهرستانهای بستک وبندرلنگه )درسال۱۳۹۱- فایل ۴
