*سرمایه به کار رفته(Capital):عبارت است از؛ جمع کل منابع مالی مورد استفاده برای تامین دارایی ها که شامل جمع کل بدهی ها وحقوق صاحبان سهام است؛ به عبارت ساده تر؛ سرمایه به کار رفته یعنی؛ جمع کل دارایی ها. نرخ بازده کل سرمایه® :این نرخ از؛ تقسیم سود خالص عملیاتی پس از مالیات بر کل سرمایه به کار رفته، به دست می آید. نرخ هزینه سرمایه© :حداقل بازدهی است که؛ شرکت باید از سرمایه گذاری های خود بدست آورد تا قیمت بازار سهام، تغییر نکند. قیمت سهام(p) :عبارت است از؛ مبلغی که سرمایه گذار در یک بازار رسمی؛ عرضه سهام برای هر سهم یک شرکت حاضر است ، بپردازد که این قیمت تابع عوامل متعددی مانند: میزان عرضه و تقاضای آن سهم می باشد. بنابراین در این تحقیق منظور از قیمت سهام، قیمت بازار سهام است که توسط بازار بورس تعیین می گردد و نه قیمت اسمی آن. نرخ رشد سود سهام(g) :عبارت است از؛ درصد افزایش در سود سهام یک سال، نسبت به سال قبل. هزینه سهام عادی:عبارت است از؛ حداقل بازدهی که شرکت، از سرمایه گذاری های انجام شده توسط سهام عادی، بدست می آورد تا قیمت آن بدون تغییر، باقی بماند. میانگین موزون هزینه سرمایه(WACC) :عبارت از؛ نرخ بازده مورد نیاز به منظور جلب رضایت سرمایه گذاران در شرکت یا خریداران اوراق قرضه و همچنین سهامداران آن می باشد.

*نرخ بازده خواسته شده: معامله کنندگان اوراق بهادار در بازار، از معادلات ارزش زمانی پول برای محاسبه، ارزش فعلی منصفانه اوراق بهاداری که به مدت معینی سرمایه گذاری بر روی آن انجام شده است، استفاده می کنند. این نرخ بهره، تابعی از انواع مختلف ریسک ها می باشد.نرخ بازده خواسته شده ؛ یک نرخ برآورد شده و هنوز تحقق نیافته است.
*نرخ بازده مورد انتظار: نرخ بازده مورد انتظار(Err ) اوراق بهادار، عبارت است از؛ نرخ بهره ای که یک خریدار، اگر آن اوراق را به قیمت جاری بخرد یا آن را بفروشد و یا اینکه اوراق بهادار به پایان دوره سررسید خود برسد، می تواند، در یافت کند. نرخ بازده مورد انظار یک نرخ برآوردی می باشد و هنوز تحقق نیافته است.
*نرخ بازده تحقق یافته: نرخ بازدهی تحقق یافته (rr) بر روی اوراق بهادار، عبارت است از؛ نرخ بازدهی که در اثر سرمایه گذاری در اوراق بهادار بخصوص؛ حقیقتاً بدست آمده است. نرخ بازدهی تحقق یافته، یک نرخ بازدهی تاریخی می باشد؛ به این علت که واقعاً، تحقق یافته است.
*میانگین موزون هزینه سرمایه(WACC): میانگین موزون هزینه سرمایه عبارت از؛ نرخ بازده مورد نیاز به منظور جلب رضایت سرمایه گذاران در شرکت یا خریداران اوراق قرضه و همچنین سهامداران آن می باشد.
بررسی های اخیر نشان می دهد که اکثر شرکت ها؛ وزن های ترکیب سرمایه خود را بر اساس ساختار سرمایه هدف خودشان قرار می دهند و این ساختارهای هدف بر پایه بازار می باشد.
*ریسک سیستماتیک: ریسکی است که با تنوع سازی سرمایه گذاری، نتوان آن را حذف کرد و ناشی از کنترل شرکت می باشد(مانند: تغییرات در محیط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی که بر کل اوراق بهادار تأثیر می گذارد و منحصر به یک ورقه بهادار خالص نمی گردد.) هر چه ریسک سیستماتیک سهمی؛ بزرگتر باشد، بازده مورد انتظار سرمایه گذاران نیز بیشتر می شود.
*ریسک غیرسیستماتیک: آن بخشی از ریسک را که می توان با تنوع بخشی از بین برد؛ ریسک قابل حذف یا ریسک غیر سیستماتیک گویند. سرمایه گذاران عُقلایی؛ چنین ریسکی را از بین خواهند برد، بنابراین با فرض عُقلایی بودن سرمایه گذاران؛ ریسک غیرسیستماتیک نخواهیم داشت.
*تئوری ساختار سرمایه : طرح تئوری مدرن ساختار سرمایه از سال ۱۹۸۵ میلادی آغاز شد. در این سال، مقاله ای توسط پروفسور فرانکو مودیلیانی و مرتون میلر (MM) انتشار یافت. این دو دانشمند ثابت کردند که با در نظر گرفتن تعدای فرضیات آرمانی، ارزش شرکت تحت تأثیر ساختار سرمایه، قرار نخواهد داشت.
*تئوری مبادله: یعنی ایجاد موازنه بین منافع حاصل از وام از یک طرف و هزینه بهره بالا و ورشکستگی از طرف دیگر. میلر و مودیلیانی نشان دادند که به خاطر قابل کسر بودن هزینه مالیات از سود قبل از مالیات، استفاده از وام؛ مقرون به صرفه می باشد.
*تئوری اخطار: این تئوری از ساختار سرمایه در رابطه با علائم خطری، مطرح می گردد؛ که در اثر تصمیم مدیران شرکت ها در استفاده از انتشار سهام به جای دریافت وام به منظور تامین مالی جدید، از طرف سرمایه گذاران احساس می شود.
فصل سوم
روش اجرای تحقیق
۳- ۱ مقدمه
از لحاظ علمی، منظور از روش تحقیق؛ پیروی از رویه منظم و سیستماتیکی است که در جریان استفاده از روش های آماری و مرتبط ساختن عوامل موضوع تحقیق، باید رعایت گردد. روش لازمه؛ دانش است و هیچ دانشی بدون روش، قابل تصور نیست. اعتبار دستاوردهای هر دانش به ارزش روش یا روش هایی وابسته است که در آن؛ مورد استفاده قرار گرفته است. روش تحقیق، چارچوب عملیات یا اقدامات جستجو گرانه برای تحقق هدف تحقیق، جهت آزمودن فرضیه یا پاسخ دادن به سؤال­های تحقیق را فراهم می آورد. نکات برجسته تعاریف مذکور؛ عبارت است از: حرکت، تلاش، نظم و دقّت، داشتن هدف و روش علمی به انگیزه دست‌یابی به حقایق و پاسخ‌ها.
در این فصل، روش و ساختار تحقیق؛ بیان خواهد شد و در ادامه مراحل انجام تحقیق، جامعه و نمونه آماری، روش گردآوری داده ها و قلمرو تحقیق تبیین شده، سپس متغیرهای مورد مطالعه و نحوه اندازه گیری متغیرها و همچنین روش های آماری و آزمون های مورد استفاده، معرفی و تشریح می شوند.
۳-۲ روش تحقیق
هر تحقیق باید بر اساس مسئله اصلی، اهداف، فرضیات ، امکانات و نیز ملاحظات اخلاقی، طرح و روش خاصی داشته باشد تا به کمک آن بتوان به شناخت منظّم و سازماندهی شده واقعیات مورد مطالعه دست یافت. تحقیقات علمی را براساس چگونگی بدست آوردن داده های مورد نیاز می توان، به دسته های زیرطبقه بندی کرد.
تحقیق آزمایشی
تحقیق توصیفی
به منظور برقراری رابطه علّت و معلولی میان دو یا چند متغیر، از طرح های آزمایشی استفاده می شود. از جمله ویژگی های این تحقیق عبارت است از: متغیرهای مستقل دستکاری می شوند، سایر متغیرها بجز متغیر وابسته؛ ثابت نگه داشته شده و کنترل می شود و تأثیر متغیرمستقل بر متغیر وابسته مشاهده می گردد. تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش هایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است. اجزای تحقیق توصیفی می تواند، صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم گیری باشد. تحقیق توصیفی را می توان به دسته های زیر تقسیم کرد:
تحقیق پیمایشی^[۲۸۸] : برای بررسی ویژگی های یک جامعه آماری، روش تحقیق پیمایشی بکار می رود. این نوع تحقیق، می تواند برای پاسخ به سؤال های پژوهشی از نوع زیر باشد.
ماهیت شرایط موجود چگونه است؟
چه رابطه ای میان رویدادها وجود دارد؟
وضعیت موجود چگونه است؟
اقدام پژوهشی^[۲۸۹]: هدف این دسته از پژوهش های آموزشی، توصیف شرایط یا پدیده های مربوط به نظام آموزشی می باشد. با بهره گرفتن از اقدام پژوهشی می توان؛ موقعیت های نامعین ملموس مربوط به اقدام ها و عملیات آموزشی را مشخص کرد و در بهبود آنها کوشید.
بررسی موردی^[۲۹۰]: پژوهشگر در مطالعه موردی به انتخاب یک مورد پرداخته و آن را از جنبه های بی شمار بررسی می کند. این مورد می تواند یک واحد یا سیستم با حد و مرز مشخص و متشکل از عناصر و عوامل متعدد و مرتبط به هم باشد.
تحقیق پس رویدادی^[۲۹۱]: در این تحقیق پژوهشگر با توجه به متغیر وابسته به بررسی علل احتمالی وقوع آن می پردازد؛ لذا گذشته نگر است و سعی بر آن دارد که معلول؛ به علت احتمالی، پی ببرد.
تحقیق همبستگی^[۲۹۲]: در این تحقیق، رابطه میان متغیرها بر اساس هدف تحقیق، تحلیل می گردد. تحقیقات همبستگی را می توان بر حسب هدف به سه دسته، تقسیم بندی کرد:
مطالعه همبستگی دو متغیری
تحلیل رگرسیون
تحلیل ماتریس همبستگی یا کوواریانس
در مطالعه همبستگی دو متغیری؛ هدف تعیین میزان هماهنگی تغییرات، دو متغیر است. برای این منظور بر
حسب مقیاس های اندازه گیری متغیرها، شاخص های مناسبی انتخاب می شود. از آنجا که در اکثر تحقیقات همبستگی دو متغیر از مقیاس فاصله ای با پیش فرض توزیع نرمال دو متغیر برای اندازه گیری متغیرها استفاده می شود؛ لذا ضریب همبستگی محاسبه شده در اینگونه تحقیقات، ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون^[۲۹۳] یا بطور خلاصه ضریب همبستگی پیرسون است.
همبستگی دو متغیره شامل؛ ضریب همبستگی پیرسون، ضریب اسپیرمن و کندال همراه با سطوح معنی داری آنها می باشد. قبل از محاسبه ضریب همبستگی باید از رابطه خطی دو متغیر، آگاه بود. ضریب همبستگی پیرسون یکی از ابزارهای سنجش رابطه خطی است. دومتغیر ممکن است بطور مستقیم و کامل با هم رابطه داشته باشند. ولی اگر رابطه خطی نباشد، ضریب همبستگی پیرسون یک آماره مناسب برای سنجش این رابطه نیست. در مورد متغیر کمّی و دارای توزیع نرمال، ضریب همبستگی پیرسون محاسبه می شود. اگر داده ها دارای توزیع نرمال نباشند یا دو مقیاس رتبه ای باشند؛ ضریب های اسپیرمن یا کندال استفاده می شود^[۲۹۴].
۳ – ۳ چارچوب تحقیق
آنچه که در یک تحقیق از اهمیّت بسیاری برخوردار است، نحوه و روند انجام تحقیق و جمع آوری و آنالیز داده ها می باشد. به طور کلی؛ فرایند و چارچوب تحقیق، شامل مجموعه ای از شیوه ها و تدابیری است که برای شناخت حقیقت و دوری از لغزش و خطا در انجام تحقیق به کار برده می شود.
با توجه به هدف تحقیق که همان بررسی ارتباط نرخ رشد سرمایه فکری بر عملکرد حسابداری، بازار و مالی شرکت های متوسط و بزرگ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار می باشد. ابتدا شرکت های با تکنولوژی بالا و متوسط؛ با بهره گرفتن از مشخصه پراکندگی چارک ها تعیین شدند و سپس با بهره گرفتن از پارامترهای متغیرهای مستقل و وابسته، اطلاعات مورد نیاز را، از صورت های مالی و گزارش های موجود در آرشیو بورس اوراق بهادار تهران، نرم افزار نوین،Codal.ir و Rdis.com استخراج گردید. در نهایت تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها با بهره گرفتن از نرم افزارهای؛ Excel وEviews، صورت پذیرفته است. مدل مفهومی تحقیق به صورت زیر می باشد؛ که اطلاعات استخراج شده بر اساس آن، ابتدا در صفحه ی گسترده Excel ثبت گردید و بعد تمامی فرمول ها(طبق مدل) در آن به اجرا درآمد تا زمینه برای تحلیل بر اساس نرم افزار Eviews فراهم شود. شکل(۳-۱): مدل مفهومی تحقیق
NI
EPS
NCS
NI
ROE عملکرد مالی
Capital
NI
ROA
MV TA
P
عملکرد بازار سرمایه فکری R