- جمعآوری اطلاعات بوسیله پرسشنامه
- شناسایی عوامل مؤثر بر انگیزش کارکنان
-
- تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات و ارائه مدلی برای سنجش انگیزش کارکنان
- جمعبندی و نتیجه گیری
چارچوب و ساختار تحقیق
ساختار و محتوای فصول این تحقیق عبارتند از:
- فصل دوم
در این فصل تئوریها و مدلهای ارائه شده مرتبط با مبحث انگیزش مورد بررسی قرار گرفته است. در انتهای این فصل شکافهای موجود در این مدلها مورد بررسی قرار گرفته است.
- فصل سوم
در این فصل ضمن ارائه مدل پیشنهادی ، فرایند انجام تحقیق شامل نحوه تهیه پرسشنامه و اعتبار سنجی آن، جامعه آماری و نحوه انتخاب نمونه آماری، معرفی شرکتهای مورد مطالعه و همچنین نحوه تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات جمعآوری شده شرح داده شده است.
- فصل چهارم
در این فصل که پیکرهی اصلی تحقیق میباشد، نخست داده های جمعآوری شده از نظر آمار توصیفی و غیر پارامترک و نیز اعتبار مورد بررسی قرار گرفته و در انتها بر اساس روشهای آماری مدل پیشنهاد شده مورد اعتبار سنجی قرار گرفته و در صورت نیاز اصلاح می شود.
- فصل پنجم
در این فصل ابتدا جمعبندی و نتایج بدست آمده از موضوع تحقیق عنوان شده و پیشنهاداتی برای توسعه تحقیقات در زمینه موضوع تحقیق ارائه میگردد.
مروری بر منابع
مقدمه
در این فصل اکثر مطالعات انجام شده بر روی مفهوم انگیزش مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. بر این اساس در ابتدا به صورت خلاصه و گذرا انواع تئوریهای مطرح شده در باب مفهوم انگیزش -که زیر بنای هر مدل انگیزشی هستند- مورد بررسی قرار گرفته گرفتهاند. سپس به بیان مدل جامع سنجش انگیزش کارکنان که توسط آقای دارن جیمز الدینگ[۴](۲۰۰۵) ارائه شده است، پرداخته می شود. بر این اساس دو مدل موجود از مدلهای انگیزش یعنی مدل مشخصه های شغلی هاکمن و اولدهام و مدل انتظار پورتر و لاولر به صورت جامع و کامل مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند[۱].
اگرچه در ظاهر هیچ اشتراکی میان مدل مشخصههای شغلی و مدل انتظار وجود ندارد ، اما سعی شده است تا با بیان تشابهات میان متغیرهای به کار رفته در هر مدل نقاط اشتراک آنها شناسایی و بیان شوند . شناسایی این نقاط مشترک باعث ایجاد یک مدل جامع سنجش انگیزش می شود . این مدل جدید انگیزش بر روی مدل های اصلی بسط یافته وعلاوه بر اینکه شامل عوامل روانشناختی و جامعهشناختی است ، تئوری های انگیزشی مطرح شده را نیز در بر میگیرد .
سپس مدل موجود مورد نقد و بررسی قرار میگیرد و در انتهای فصل جمعبندی و نتیجه گیری انجام میپذیرد.
ماهیت و مفهوم انگیزش
واژه انگیزش[۵] از واژهی لاتین mover به مفهوم حرکت دادن و واداشتن اقتباس گردیده است. بدیهی است این واژه برای تبیین مفهوم مورد نظر نارسایی های فراوانی دارد. آنچه مورد نیاز است توصیفی است که جنبه های گوناکون و اساسی در فرآیندهای ناشی از رفتار انسان را توضیح دهد. در ذیل به تعاریفی در زمینه انگیزش اشاره می شود:
- انگیزش عبارت از اثرات همزمان بر جهتدهی، شدت و پشتکار در انجام کار است (اتکینسون[۶]، ۱۹۶۴)[۲].
- انگیزش فرآیندی است که از طریق آن انسانها در میان بدیلهای موجود از رفتارهای داوطلبانه دست به انتخاب میزنند (روم[۷]، ۱۹۶۴)[۳].
- انگیزش با مجموعه ای از روابط میان معیارهای مستقل/ وابسته در ارتباط است که جهت و فراوانی رفتار یک فرد را توصیف می کند و اثرات شایستگی، مهارت و درک وظیفه را مشخص کرده و فعالیت در محیط را با محدودیت مواجه میسازد (کمبل و پریچارد[۸]، ۱۹۷۶)[۳].
- ریکی گریفین[۹]، انگیزش را حالتی در افراد توصیف می کند که آنان را به انجام رفتار و عمل خاصی متمایل میسازد[۳].
- هرسی و بلانچارد[۱۰] (۱۹۹۶) انگیزه ها را «چرا»های رفتار میدانند که باعث بروز فعالیتاند و جهت کلی رفتار فرد را تعین می کنند[۴].
- استیفن رابینز[۱۱] (۱۹۹۸) انگیزه را اینگونه تعریف می کند: میل به کوشش فراوان در جهت تامین اهداف سازمان به گونه ای که این تلاش در جهت ارضای برخی از نیازهای فردی سوق داده شود[۵].
بر اساس مفاهیم موجود با وجود آنکه انگیزه به طور کلی به انجام اقداماتی برای تامین یک هدف مربوط می شود ولی در حوزه مدیریت تلاش بر آنستکه آن را به اهداف سازمان محدود ساخت تا بتوان رفتار فرد در سازمان را بررسی کرد. این مفهوم از سه جزء تشکیل شده است: تلاش، اهداف سازمان و نیازها[۵]. با بهره گرفتن از عامل تلاش، شدت کار اندازه گیری می شود. هنگامی که فرد دارای انگیزه می شود، به شدت کار می کند و در صورتیکه تلاش مزبور در جهتی صورت گیرد که به نفع سازمان باشد، منجر به بازدهی و افزایش عملکرد می شود. در علم مدیریت به آن نوع کوشش یا تلاشی توجه می شود که همجهت و سازگار با اهداف سازمان باشد. شکل زیر انگیزه را به عنوان یکی از فرآیندهای ارضای نیاز به نمایش می گذارد:
نی
کاهش تنش
نیازهای ارضا شده
رفتار کوششی
حرکت
تنش