• ۲۲٫ ۶٫ متن حکمت

«النَّاسُ أَعْدَاءُ مَا جَهِلُوا.»

• ۲۲٫ ۶٫ توضیحات صرفی

ما: اسم موصول غیر عاقل، معرفه، مبنی برسکون.

• ۲۲٫ ۶٫ توضیحات نحوی

النّاسُ: مبتدا، مرفوع با اعراب ظاهری. أعداءُ: خبرمفرد، مرفوع با اعراب ظاهری.
ما: مضاف الیه، مجرور محلا.ً

• ۲۲٫ ۶٫ توضیحات بلاغی

جمله ها اسمیه و خبری هستند، در بردارنده ایجاز قصر هستند.

• ۲۲٫ ۶٫ ترجمه حکمت

امام (×) فرمود: «مردم دشمن چیزهایى هستند که نمىدانند.»

• ۲۲٫ ۶٫ شرح

ناآگاهى به چیزى باعث مى‏گردد که شخص براى آگاهى از آن منفعتى را تصور نکند در نتیجه شخص نا آگاه به این عقیده مى‏رسد که در آموختن آن چیز فایده‏اى نیست، و لازمهٔ چنین عقیده‏اى فاصله گرفتن از آن است آنگاه امام (×) این فاصله گرفتن و دورى گزیدن را با این مطلب که علم بالاترین فضیلتى است که صاحبان آن بدان وسیله بر نادانان افتخار کرده و حکومت مى‏کنند و بر آنها خرده مى‏گیرند و درجه اعتبارشان را پایین مى‏آورند مورد تأکید قرار مى‏دهد به علاوه افراد نادان خود نیز به کمال ایشان معتقدند. به این ترتیب بر دورى کردن آنها از دانش و دانشمند، و دشمنى‏شان با این فضیلت افزوده مى‏شود. لازمهٔ نادان بودن به چیزى آن است که نمى‏تواند فایده دانستن آن را تصوّر کند در نتیجه این باور برایش حاصل مى‏شود که فراگیرى آن سودى ندارد لذا از یاد گرفتن آن پرهیز مى‏کند. آنگاه بر آن پرهیز و دورى پافشارى مى‏نماید به این که علم بهترین فضیلتى است که دانشمندان با آن بر نادانان مى‏بالند و با فضیلت علم بر علیه آنان و نقصان و سقوطشان از درجهٔ اعتبار حکم مى‏کنند با آن که نادانان نیز به کمال علما بدان جهت اعتقاد دارند در نتیجه دورى کردن جاهلان از دانش و دانشمندان و دشمنیشان با فضیلت علم شدّت مى‏یابد.^[۱۶۹]چنین برداشت میشود که امام (×) حکمت را در مذّمت جهل و جاهلان بیان فرمودهاند، زیرا جهل از زشتترین پستیهاست و بیشترین خطر را دارد و جاهل همواره با آنچه که خیر و صلاح دنیا و آخرت را در پی دارد مخالفت میکند و برای جهل جاهل همین کافی است که خودش را پیوسته عالم و بی نیاز از ارشاد و راهنمایی دیگران ببیند.

• ۶٫ حکمت شماره۱۷۳: ارزش مشورت ها (اخلاقى، اجتماعى)

• ۲۳٫ ۶٫ متن حکمت

«مَنِ اسْتَقْبَلَ وُجُوهَ الْآرَاءِ عَرَفَ مَوَاقِعَ الْخَطَإ.»

• ۲۳٫ ۶٫ لغت

الآراءَ: نظرات، عقاید، تدابیر.^[۱۷۰] مواقعَ: مکانهای افتادن، رزمگاهها.^[۱۷۱]

• ۲۳٫ ۶٫ توضیحات نحوی

مَنْ: مبتدا، مرفوع محلاً. إسْتقبَلَ: فعل شرط و مجزوم محلاً. وجوهَ: مفعول و منصوب با اعراب ظاهری.
الاراءِ: مضاف الیه، مجرور با اعراب ظاهری. عَرفَ: جواب شرط و مجزوم محلاً. مواقعَ: مفعول به و منصوب با اعراب ظاهری. الخطا: مضاف الیه و مجرور تقدیراً. فعل شرط وجواب شرط: خبر «مَنْ» و مرفوع محلاً.

• ۲۳٫ ۶٫ توضیحات بلاغی

معانی: از جملات خبری تشکیل شده و کمال اتصال وجود دارد، غرض، ارشاد مخاطب است.

• ۲۳٫ ۶٫ ترجمه حکمت

امام (×) فرمود: «آن کس که از افکار و آراء گوناگون استقبال کند، صحیح را از خطا خوب تشخیص دهد.»

• ۲۳٫ ۶٫ شرح