- تعیین هدف ها به برنامه ریزان درسی این فرصت را می دهد که بین محتوای برنامه های درسی وفعالیت های یادگیری در دروس وپایه های مختلف هماهنگی ایجاد کند.
- تدوین هدف ها به برنامه ریزان درسی فرصت می دهد تا به ارزشیابی محتوای برنامه های درسی وفعالیت های یادگیری بپردازند(ملکی،۱۳۷۹).
منابع تعیین اهداف
لوی[۲۲](۱۳۷۶)تصمیم گیری درباره هدف های برنامه دسی را تحت تاثیر عواملی می داند که پیوسته با فراگرد زندگی در خارج از مدرسه مرتبط است واز نیاز های فراگیرنده وموضوع درسی تاثیر می پذیرد.
شریعتمداری(۱۳۷۸)منابع تعیین هدف ها را در سه دسته خلاصه می کند:
۱-احتیاجات ومسائل اجتماعی
۲-احتیاجات افراد
۳-اصول ومبانی یادگیری
۳۷ فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش |
از دیدگاهی دیگر منابع تعیین هدفها شامل: نظام اعتقادی و ارزشی، ماهیت یادگیرنده، ماهیت جامعه، ماهیت دانش و ماهیت یادگیری به عنوان مهمترین منابع اطلاعاتی تعیین هدفها اورده شده است(ملکی، ۱۳۸۰).
۲٫محتوا : محتوا(یادگیرندگان چه چیزی می آموزند؟)
نخستین گام در تحقق اهداف،انتخاب محتوای آموزشی مناسب ومطلوب است،محتوا ماده برنامه درسی است.آنچه که باید آموخته شود،شامل حقایق،مفاهیم،اصول،ونظریه ها وتعمیم می باشد.محتوا همچنین به فرآیندهای شناختی اشاره دارد که یادگیرندگان در موقع تفکر در باره محتوا مورد استفاده قرار می دهند؛(ملکی،۱۳۷۹).
منظور ازمحتوای یک ماده درسی عبارت است از دانش سازمان یافته واندوخته شده،اصطلاحات،اطلاعات، واقعیات، حقایق،قوانین،اصول،روش ها،مفاهیم،تعمیم ها،پدیده ها ومسائل مربوط به همان ماده درسی (قورچیان وتن ساز،۱۳۷۴).
از لحاظ عملی در برنامه درسی حداقل دو نوع محتوا در یک درس خاص قابل شناسایی است:
محتوای مکتوب:منظور از محتوای مکتوب عبارت است از آنچه که به صورت متون و کتب درسی تدوین می شود؛رایج ترین شکل محتوای مکتوب همان کتب درسی است.
محتوای شفاهی:محتوای شفاهی به توضیحات معلم و تدریس وی در کلاس درس و به طور کلی هر آنچه که به صورتمکتوب و نوشته شده نباشد،ناظر است.در یک برنامه درسی خاص هر بخش از محتوا ممکن است در خدمت اهداف آموزشی مختلفی باشد و در عوضهر هدف خاصی نیز ممکن است بوسیله بخش های مختلف محتوا محقق گردد.
ملاک های انتخاب محتوا:
تصمیم گیری درباره انتخاب محتوای برنامه درسی مقوله ای است نظری(علمی)،فرهنگی،سیاسی،فردی،با این حال انتخاب محتوافرآیندی است حساب شده و سنجیده که بایستی به صورت مشورتی انجام پذیرد.در خصوص انتخاب محتوااصول و ملاک هایی از سوی صاحب نظران پیشنهاد شده که در زیر به آنها اشاره می شود:
۳۸ فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش |
سیلور و همکاران در کتاب(طرح ریزی برنامه)اصول زیر را برای انتخاب محتوا نقل کرده اند:
۱-محتوا باید مفاهیم یا اندیشه های اساسی یک رشته یا موضوع درسی را مجسم و واضح سازد .
۲-محتوا باید روش های تحقیق علمی اجرا شده در رشته علمی را مجسم کند.
۳-محتوا باید بافت درستی از ساخت اساسی رشته در اختیار شاگردان قرار دهد.
۴-مفاهیم و اصول انتخاب شده باید گسترده ترین و جامع ترین نقطه نظر را درباره مسائل روز فراهم نماید
۵-محتوا باید قدرت تخیل شاگردان را تحریک کند و به اندازه کافی مشکل باشدتا شاگردان را به تفکر وا دارد و در عین حال در حوزه درک شاگردان باشد.(به نقل از شریعتمداری،۱۳۷۸) .
هیلداتابا برای ارائه محتوای مطلوب در برنامه درسی ملاک های ذیل را مطرح کرده است.
۱-منعکس کننده دانش علمی زمان خود باشد
۲-دانش ارائه شده باید به مفاهیم و ایده های اساسی و تخصصی تاکید نماید
۳-روح و روش جستو جو گری وپژوهش را در فراگیر ایجاد و تقویت نماید
۴-سازگار و هماهنگ با واقعیت های فرهنگی زمان خود باشد
۵- تغییر یک واقعیت اجتماعی است،لذا دانش و دیدگاه های ارائه شده باید متناسب با جهانی باشد که در آن زندگی می کنیم
۶- با نگاه به آینده موجب تقویت توانایی انتقال دانش در موقعیت های جدید و رویکرد های خلاق باشد
۷-از تعادل مناسب در زمینه های وسعت دادن و عمق بخشیدن برخوردار باشد
۸-هدف های آموزشی چند گانه را در بر گیرد
۹-متناسب با نیازها و علایق فراگیران باشد(میرزا بیگی،۱۳۷۵).