• استفاده بیشتر از رسانه های در اختیار سازمان مانند نشریه ها و کانالهای اطلاع رسانی

در سال ۲۰۱۲ ، دو محقق چینی با نامهای تانگ و گائو^[۱۱۴] ، در تحقیق دیگری به بررسی مولفه های ارتباطات بین واحدی و نقش آن در بهبود واکنش کارکنان نسبت به تغییر و تحول سازمانی پرداختند. از منظر این محققان ، توجه به برخی عوامل که کمتر مورد توجه قرار گرفته است ، می تواند نتایج مثبتی در جلب حمایت کارکنان در فرایند تغییر و تحول سازمانی ایفا نماید . این عوامل عبارت بودند از :

• ارتباطات بین واحدی^[۱۱۵]

• هوش عاطفی^[۱۱۶]

این محققان پس از بررسی این عوامل ، مجموعه نتایج خود را به این ترتیب ارائه نمودند:

• ارتباطات بین واحدی به طور موثری بر واکنش کارکنان نسبت به تحول سازمان ، تاثیرگذار است و به بهبود آن منجر می شود. البته تاثیر این ارتباطات به اندازه ارتباطات عمودی نیست اما در کل ، موثر است

• هوش عاطفی ، نیز بر بهبود واکنش کارکنان موثر گزارش شده است. کارکنانی که هوش عاطفی بالاتری دارن ، نگرانی کمتری در خصوص نتایج تحول سازمانی خواهند داشت

• کارکنان با هوش تر ، نقش موثری در بهبود واکنش سایر کارکنان نسبت به تغییر را ایفا می نمایند.

در سال ۱۳۸۸ ، حسام اشراقی؛ دکتر میرمحمد کاشف ودکتر مهرداد محرم زاده در تحقیقی با عنوان « تأثیر نظام ارتباطات سازمانی بر تعارض در ادارات تربیت بدنی استان آذربایجان غربی» به بررسی مولفه های ارتباطت سازمانی پرداختند. هدف از این تحقیق عبارت است از بررسی تأثیر نظام ارتباطات سازمانی بر تعارض در ادارات تربیت بدنی استان آذربایجان غربی. روش‌شناسی تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی است. تمامی‌کارکنان ادارات تربیت بدنی استان آذربایجان غربی نمونه این تحقیق انتخاب شدند. پرسش نامه محقق ساخته به همراه پرسش نامه جمعیت شناختی ابزار تحقیق بودند. روایی و پایایی ابزار تحقیق از طریق نظرخواهی از کارشناسان تربیت بدنی و اساتید دانشگاه، اجرای یک طرح آزمایشی اولیه، همچنین معناداری پایایی درونی آن با ضریب آلفای کرونباخ  تأیید شد.
نتایج نشان داد که ارتباطات در ادارات تربیت بدنی استان آذربایجان غربی رسمی‌است و آزادی عمل در برقراری ارتباط و اطلاع رسانی مؤثر وجود ندارد. نتایج حاصل از آزمون باینومیال وجود تعارض بین فردی را در ادارات تربیت بدنی نشان داد. با توجه به نتایج به دست آمده مشخص گردید که تعارض موجود، ناشی از نظام ارتباطات سازمانی حاکم بر این ادارات است. پیشنهاد می‌گردد مدیران ادارات با پیروی از سبک رهبری تفویضی، اعطای اختیارات لازم به کارکنان و بهبود وضعیت ارتباطی میان واحدها، انجام فعالیت‌های آن اداره را با کارایی و اثربخشی بیشتر همراه کنند و از میزان تعارض بین فردی موجود بکاهند.
در سال ۱۳۸۴ دکتر علی اکبر فرهنگی و دکتر حسین صفرزاده در تحقیقی با عنوان « طراحی و تبیین الگوی ارتباطات سازمانی در فرایند کارآفرینی سازمانی (با تأکید بر شرکت‌های پخش سراسری ایران) » به بررسی مولفه های ارتباطت سازمانی پرداختند. به اعتقاد این محققان ، فرایند کارآفرینی سازمانی در برگیرنده سه مرحله اصلی تولید ایده، اجرای ایده و بهره برداری و برداشت از ایده است. از طرفی با توجه به این که کارآفرینی سازمانی، فرآیندی درون سازمانی بوده، متاثر از عوامل درونی سازمان نظیر حمایت و پشتیبانی مدیریت، مکانیزم‌های پاداش و تقویت، فرهنگ سازمانی، ارتباطات سازمانی و ساختار سازمانی است، به نظر می‌رسد بررسی نقش و اثر این عوامل در فرایند آن می‌تواند موجب بهبود، تسهیل و تسریع پیامدهای مرتبط با اهداف کارآفرینی در سازمان گردد.بنابراین، ارائه الگویی برای تبیین نقش مؤلفه‌های ارتباطات سازمانی، شامل سبک ارتباطات، کانال ارتباطات، مسیر ارتباطات و محتوای ارتباطات، در فرایند کارآفرینی سازمانی در شرکت‌های پخش سراسری (جامعه آماری تحقیق که مشتمل بر ۸۳۶ نفر بوده و از این تعداد ۱۹۱ نفر نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده‌اند) هدف اصلی این تحقیق بوده است. مدل مفهومی‌نیز با بهره گرفتن از روش تحقیق توصیفی- همبستگی و به کارگیری ابزارهای مختلفی همچون پرسشنامه و مصاحبه و در قالب آزمون‌های آماری کای دو، تحلیل عاملی، کولموگروف-اسمیرنوف، تحلیل معادلات ساختاری و کرویت با رتلت مورد تایید قرار گرفت. مدل ارائه شده، مدلی است که به ارتباطات سازمانی در فرایند کارآفرینی سازمانی توجه کرده و بر همین اساس نیز در راستای نتایج به دست آ‌مده بر مبنای مدل مفهومی، برخی از سازه‌ها تایید شده‌اند.

در سال ۱۳۹۰ ، دکتر نسیم مجیدی قهرودی، زهره جوادیه در تحقیقی به بررسی نقش ارتباطات سازمانی بر شکل گیری و جذب سرمایه اجتماعی کارکنان پرداختند. این تحقیق با هدف بررسی نقش ارتباطات سازمانی در شکل گیری سرمایه اجتماعی در بین کارکنان دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانه‌ها انجام شده است و به سنجش همبستگی بین متغیر میزان استفاده از ارتباطات سازمانی با سرمایه اجتماعی و ابعاد آن (اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی) پرداخته است.
روش پژوهش به لحاظ اجراء، پیمایشی، به لحاظ معیار هدف، کاربردی و به لحاظ معیار زمانی، مقطعی است. داده‌ها با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه جمع آوری شد. از آنجایی که جامعه آماری این تحقیق، تمام کارکنان دفتر (۸۰نفر) می‌باشند، بنابر این حجم نمونه با جامعه برابر است، چراکه تمام شمارش می‌باشد. ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده برای متغیر مستقل (ارتباطات سازمانی) و متغیر وابسته تحقیق (سرمایه اجتماعی) و ابعاد آن بیانگر بالا بودن همبستگی درونی گویه‌ها و به عبارت دیگر مطلوبیت پایایی ابزار تحقیق است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بین سرمایه اجتماعی کارکنان و سطح تحصیلات آنها رابطه معناداری وجود دارد، بین سرمایه اجتماعی کارکنان و میزان سال‌های خدمت در سازمان آنها رابطه معناداری وجود دارد، بین سرمایه اجتماعی کارکنان و ارتباطات سازمانی رابطه معناداری وجود دارد، بین سرمایه اجتماعی کارکنان و میزان استفاده از کانال‌های ارتباطی رابطه معناداری وجود دارد، بین سرمایه اجتماعی کارکنان و رابطه کارکنان با مدیران (ارتباطات عمودی) رابطه معناداری وجود دارد، بین ارتباطات سازمانی و اعتماد اجتماعی کارکنان رابطه معناداری وجود ندارد، بین ارتباطات سازمانی و مشارکت غیررسمی‌کارکنان رابطه معناداری وجود ندارد.
در سال ۱۳۸۸ ، علی رضائیان، ناصر شاهباز، عباس مقبل با عرض، اصغر مشبکی در تحقیقی با عنوان « طراحی مدل تحول سازمانی در مدیریت هزینه مورد زنجیره تأمین گروه صنعتی ایران خودرو» به بررسی مولفه های تحول سازمانی پرداختند. به اعتقاد این محققان ، امروزه با تشدید فضای رقابتی و تلاش شرکت‌ها در کسب سهم بیشتر از بازار، ضرورت تدوین مدل‌های جدید به منظور به کارگیری استراتژی‌های رقابتی بیش از پیش احساس می‌شود. در این راستا، توجه به بحث مدیریت هزینه با هدف جلب رضایت مشتریان از یک سو و حفظ حاشیه سود مورد نظر تولیدکنندگان از سوی دیگر، اهمیت بسزایی یافته است.
این پژوهش به منظور طراحی مدل مناسب استراتژی تحول سازمانی در مدیریت هزینه زنجیره تأمین شرکت ایران خودرو انجام پذیرفت. در این تحقیق با مطالعه مدل‌های شناخته شده، تحول و شناسایی مؤلفه‌های مؤثر در ایجاد تحول در مدیریت هزینه و با رویکرد رفتار سازمانی، عوامل مؤثر بر مدیریت هزینه یعنی عوامل رفتاری، ساختاری، رقبا و فناوری را در جامعه آماری ، بررسی شده است. و مدل مفهومی‌تحقیق به شکل ارتباط میان چهار سازه اصلی تأثیرگذار بر مدیریت هزینه و ده متغیر سازنده این سازه‌ها تبیین شده است. در خصوص سازه رفتار، بررسی عوامل تأثیرگذار در سه سطح رفتار فردی، گروهی و سازمانی انجام می‌شود. همچنین در بخش رقبا، تأثیر تک منبع بودن و ساختار هزینه شرکت‌ها و در بخش فناوری، تأثیر فناوری اطلاعات و فناوری تولید سنجش می‌شود. در بخش سازه ساختار نیز بررسی میزان تأثیر پیچیدگی، رسمیت و تمرکز بر استراتژی تحول مدیریت هزینه سنجش شده است.
توزیع و بررسی پرسش نامه‌های جمع آوری شده از میان ۴۱ تولید کننده قطعات شرکت ایران خودرو نشان داد که از میان عوامل معرفی شده در مدل مفهومی‌تحقیق، تأثیر رقبا بر مدیریت هزینه تائید نمی‌شود. همچنین بررسی رفتار تأمین کنندگان نشان می‌دهد که تنها رفتار تأمین کنندگان در سطح گروهی بر استراتژی‌های مدیریت تحول هزینه در سطح سازمانی تأثیرگذار است. همچنین تأثیر ساختار سازمانی بر مدیریت هزینه، تنها بر اساس مولفه پیچیدگی تبیین می‌شود. از این رو باید گفت مؤلفه‌های رسمیت و تمرکز تأثیر چندانی بر مدل پیشنهادی تحقیق ندارند؛ اما دستاورد اساسی تحقیق تأیید ارتباط میان فناوری و مدیریت هزینه در دو حوزه فناوری اطلاعات و فناوری تولید است.
در سال ۱۳۸۹، دکتر محمد وزین کریمیان در تحقیقی با عنوان « نوع شناسی تغییر و تحول سازمانی» به بررسی مولفه های تغییر و تحول سازمانی پرداخت. به زعم این محققان، از واژه «تغییر و تحول» در ادبیات مدیریت،استفاده می‌شود. باید توجه داشت که‌سازمان؛ اعم از اینکه مدیر،نقش عامل تغییر را ایفا کند یا خیر پیوسته در حال تغییر است. و نیز این‌که بدون تغییرپذیری، تغییردهی ممکن نیست.از سوی دیگر انواع و اقسام تغییر و تحول غیر قابل احصاست؛ اینکه تغییر درونزاست یا برونزا، تغییر از ساختار شروع می‌شود یا از رفتار؟ انواع و اقسام تغییر و تحول سازمانی کدام است؟در این تحقیق در مورد بعضی از انواع و اقسام تغییر و تحول بحث شده است.
این تحقیق از نوع کتابخانه ای بوده و با تحلیل و بررسی مطالعت قبلی ، به تبییت بهتر موضوع تحول سازمانی پرداخته شده است . ابتدا بحث‌روش‌شناسی تجزیه ‌و تحلیل تغییر در سازمان مطرح، و ضمن آن بر مبنای نگرش‌های مطرح‌در روش‌شناسی، انواع کلی تغییر سازمان معرفی شده است. بر این اساس، محقق ضمن ارائه ده‌مدل تغییر و تحول سازمان،به تبیین و تشریح هر مدل، به ارائه نوع‌شناسی تغییر بر اساس‌مدل مورد بحث پرداخته است.
نتایج بررسی های تحقیق ضمن مطرح ساختن ضرورت طراحی معیارهای‌انتخاب انواع تغییر به ارائه چند پیشنهاد می‌پردازد:

• • • • • تشخیص و طراحی معیارهای‌انتخاب الگوها، (انواع) اصلی و فرعی تغییر و تحول سازمان‌ها، متناسب با کشور ما

       

      • • پژوهش‌الگوهای رایج تغییر و تحول سازمان‌ها در کشور آثار عملی آنها به منظور تقویت الگوهای‌درست و اصلاح الگوهای نادرست.

       

       

   

   

در سال ۱۳۸۹ ، دکتر مجتبی اسکندری در تحقیقی با عنوان « فرهنگ مبنای تحول سازمانی» به تببین جایگاه و نقش فرهنگ در تحول سازمانی پرداخته است . از دیدگاه این محقق ، اساسی‌ترین و مبنایی‌ترین موضوع در مباحث سازمانی بلکه در مسائل فراسازمانی‌مانند جامعه‌شناسی و سیاست و حقوق اساسی، فرهنگ است که ابعاد و سطوح گوناگون و پیچیده‌ای دارد.در نگاهی تطبیقی، تعبیر شاین از مفروضات اساسی و تعبیر آرجریس از «تئوری‌های در عمل» با مباحث پارادایم‌های علمی‌کوهن سازگاری دارد چرا که پارادایمهای‌علمی‌مبتنی بر مفروضات اساسی شکل می‌گیرد و برای برکناری و جایگزینی آنها به انقلابی‌علمی‌نیاز است که مفروضات اساسی قبلی را زیر سؤال ببرد و مفروضات جدید را جایگزین‌سازد. این تحقیق از نوع کتابخانه ای بوده و سعی داشته ضمن بررسی مطالعات قبلی ، به تبیین بهتر فرهنگ و تحول سازمانی بپردازد . در پایان و پس از بررسی مدلهای مختلف ، این محقق بر دیدگاه مینتزبرگ به عنوان تبیین کننده جایگاه فرهنگ در تحول تاکید دارد و مبانی زیر را ارائه می دهد :

کیفیت زندگی انسان یک مسیله اخلاقی پیچیده می‌باشد و تعریف واضح و روشن برای آن امری دشوار است. کیفیت زندگی معیار و اندازه گیری بهترین انرژی یا نیرو در فرد است که این نیرو برای سازگاری موفقیت آمیز با چالش‌های موجود در دنیای واقعی می‌باشد.

کلمه کیفیت از لغت لاتین به معنی«چیزی و چه» استخراج شده است ومعنای تحت اللفظی کیفیت زندگی((چگونه زندگی کردن))است و در برگیرنده تفاوت‌های منحصر به فرد برای هر فرد بوده و با دیگران متفاوت است.کیفیت زندگی تجسم تجارب زندگی از لحظه لحظه آن است.کیفیت زندگی یک فرایند منطقی و مفهوم استوار بر پایه فرهنگ و به عبارتی خلاصه از ارزش‌ها، عقاید، سمبل‌ها و تجارب شکل گرفته آن فرهنگ است و راهی برای شناخت و فهم.(پورکاخکی،۱۳۸۴،ص: ۳۴)
سازمان جهانی بهداشت(۱۹۹۳) کیفیت زندگی را پندارهای فرد از وضعیت زندگی خود با توجه به محتوای فرهنگی و ارزش سیستمی که در آن زندگی می‌کند، در رابطه با اهداف، استانداردها و اواویتهای مورد نظر و نگرانی‌های آنها می‌داند.(نادری،۱۳۹۱،ص: ۱۵)
در فرهنگ و سنت چین نیز مفهوم کیفیت زندگی در هنر، ادبیات، فلسفه و طب سنتی ریشه دارد و به اعتقاد آنها برای زندگی دو دوره اساسی یین و یانگ وجود دارد که می‌تواند زندگی پرباری را بسازد و طیف وسیعی را از خوبی تا بدی در بر گیرد. بر مبنای این افکار سنتی اگر یین و یانگ در حال تعادل باشند، کیفیت زندگی برقرار می‌گردد.( نادری،۱۳۹۱،ص: ۱۵)
پیون کیفیت زندگی را محیطی که مردم در آن زندگی می‌کنند مثل آلودگی و کیفیت مسکن می‌داند و همچنین به برخی از صفات ویژگی‌های خود مردم مثل سلامت و میزان تحصیلات اشاره می‌کند.(رضوانی و همکاران،۱۳۸۷،ص: ۳۷)
فرانس(۱۹۹۶) با بررسی مقالات و مطالعات انجام شده در ارتباط با کیفیت زندگی به لحاظ مفهومی کاربرد این اصطلاح را در شش حوزه دسته بندی کردند که در ذیل به عناصر موثر مربوط به هر کدام آورده شده است(غفاری و امیدی،۱۳۸۸،ص: ۸):
جدول ‏۲-۱ حوزه‌های کاربردی و عناصر موثر بر کیفیت زندگی

بر اساس واحد تحقیقات دانشگاه تورنتو کانادا در سال ۱۹۹۴ کیفیت زندگی وضعیتی است که یک فرد از امکانات مهم موجود در زندگی‌اش برخوردار شده و لذت می‌برد. این امکانات از فرصت‌ها و محدودیت‌های فرد در زندگی ناشی شده و در تعامل عوامل فردی و محیطی منعکس می‌شود(غفاری،امیدی،۱۳۸۸،ص: ۷).
مطابق تعریف مدرسه خدمات اجتماعی دانشگاه اوکلا هامای امریکا، کیفیت زندگی از قلمروهای زندگی حاصل می‌شود.این قلمروها شامل خانواده، شغل، سرپناه، جامه، سلامتی، تعلیم و تربیت، باورها و معنویات است.(حریرچی و همکاران، ۱۳۸۸،ص: ۹۳)
جوانا هاج(۱۹۹۴)از نظریه پردازان، با تاکید بر خصلت و هویت فردی و اجتماعی انسان و ارزش‌های فردی و اجتماعی، کیفیت زندگی را به لحاظ فلسفی نتیجه ستیز میان مطلوبیت گرایی و اگزیستانسیالیسم می‌داند و آمارتیا سن از منظر نقد قاعده(بیشترین فایده برای بیشترین افراد) که اساس نظریه مطلوبیت گرایی است، کیفیت زندگی را با قابلیت‌های کارکردی افراد مرتبط می‌داند و بر این باور است که بدون برخورداری از قابلیت‌هایی چون سلامت، روابط اجتماعی،عزت نفس و مشارکت در امور مختلف انسان نمی‌تواند از مزایا و منافعی که قاعده مذکور آنها را بدیهی می شمارد، بهره‌امند شوند.(غفاری،امیدی،۱۳۸۸،ص: ۲)
آبرامز(۱۹۷۳) اصطلاح کیفیت زندگی را درجه‌ای از رضایت یا نارضایتی‌ای تعریف می‌کند که افراد در ابعاد مختلف زندگی‌شان آنرا احساس می‌کنند.یا به شکل ساده‌تر، کیفیت زندگی، تدارک شرایط لازم برای شادی و رضایت می‌باشد.(به وند،کورنر،۱۹۴۷،ص: ۱۴)
لیو(۱۹۷۶) سه رویکرد را در بررسی مفهوم کیفیت زندگی ارائه می‌دهد:۱-تعریف کیفیت زندگی بر اساس عناصر تشکیل دهنده آن مانند شادکامی،رضایتمندی،ثروت و…۲-تعریف کیفیت زندگی از طریق بکارگیری شاخص‌های عینی و ذهنی اجتماعی مانند تولید ناخالص داخلی،بهداشت، شاخص رفاه و…۳-تعریف کیفیت زندگی بر اساس تعیین متغیرها یا عوامل موثر بر کیفیت زندگی و توجه به زمینه‌ها و شرایطی که در آن، سطح کیفیت زندگی تعیین می‌شود.(غفاری،امیدی،۱۳۸۸،ص: ۳)
کاتر(۱۹۸۵) نیز کیفیت زندگی را به مثابه رضایت فرد از زندگی و محیط پیرامونی تعریف می‌کند که نیازها، خواست‌ها، ترجیحات سبک زندگی و سایر عوامل ملموس و غیر ملموس را که بر بهزیستی همه جانبه فرد تاثیر دارند، در بر می‌گیرد.( غفاری،امیدی،۱۳۸۸،ص: ۵).
فرانز و پاور: کیفیت زندگی، زندگی را رضایت یا عدم رضایت از ابعادی از زندگی فرد دانسته که برای او مهم می‌باشد.
سل و تالسکی: کیفیت زندگی را ارزیابی و رضایت فرد از سطح عملکرد موجودش در مقایسه با آنچه ایده آل یا ممکن می‌پندارد تلقی کردند.
سازمان جهانی بهداشت: کیفیت زندگی درک افراد از موقعیت خود در زندگی از نظر فرهنگ، سیستم ارزشی که در آن زتدگی می‌کند، اهداف، انتظارات، استانداردها و اولویت‌هایشان می‌باشد، پس کاملا ” فردی بوده و توسط دیگران قابل مشاهده نیست و بر درک افراد از جنبه‌های مختلف زندگی‌شان استوار است.
تعاریف جدید تر کیفیت زندگی را به صورت اختلاف بین سطح انتظارات انسان‌ها و سطح واقعیت‌ها عنوان می‌کنند که هر چه این اختلاف کمتر، کیفیت زندگی بالاتر.

۱-۳-۳ غیر سمی بودن
از آن­جایی که در اصل تمام واکنش­های فوتوکاتالیک به قسمی به سیستم­های تصفیه زیست محیطی (آب، هوا و غیره) منتج می­شوند استفاده از مواد سرطان زا در این سیستم­ها بی­فایده و غیر منطقی است. بزرگ­ترین مشکل در سمی بودن مواد فتوکاتالیست در مورد نیمه­هادی­های فعال شونده با نور مرئی، سولفید کادمیم است که سرطان­زا، محرک و جهش­زا (ژنتیک) معرفی گردیده است. اگرچه سولفید کادمیم به علت زمان کوتاه ترکیب الکترون و حفره مناسب به نظر نمی­رسد اما به دلیل داشتن انرژی باند ممنوعه مناسب ۵/۲ الکترون ولت توانایی جذب امواجی با طول موج مرئی را داراست. علاوه بر آن این انرژی به قدر کافی بزرگ می­باشد تا از خوردگی این فتوکاتالیست جلوگیری کند. اما اکسید تیتانیوم به­ دلیل زیست سازگاری جایگاه بهتری به­عنوان فتوکاتالیست پیدا کرده است. این اکسید در کاربردهایی که به­ صورت مستقیم و غیر مستقیم با انسان سرو کار داشته اند بدون گزارش هیچ­گونه خطر و عوارضی مورد استفاده قرار گرفته است.
۱-۳-۴ قیمت مناسب
قیمت فتوکاتالیست یک فاکتور مهم در تعیین کارایی و کاربرد­های آن می­باشد. به­عنوان مثال آیا از آن به عنوان پوشش لامپ برای تصفیه مستقیم هوا می­توان استفاده کرد و یا در مقیاس بزرگ­تر در یک پایگاه تصفیه آب می­توان از آن بهره برد؟

بهترین فتوکاتالیست مورد استفاده در امواج مرئی در حال حاضر اکسید تیتانیوم دوپ شده با یون فلزات است. عملیات دوپ کردن یون­ها که جهت انتقال پیک جذب تیتانیوم به سمت امواج مرئی انجام می­گیرد دومین انقلاب در زمینه فتوکاتالیست بود که توسط دانشمندی که در این زمینه تحقیق می­کردند به وجود آمد. دومین انقلاب فتوکاتالیست بدون هزینه نبود. عملیات دوپ کردن یون­ها باتوجه به نوع و اندازه عملیات مبلغی بالغ بر ۵۰۰۰۰۰ دلار هزینه در برداشت.
۱-۴ هدف از انجام تحقیق
متاسفانه، TiO₂با نوار ممنوعه انرژی بالا، در حدودeV 2/3 تنها تحت نور ماوراء­بنفش که سهم کوچکی
(در حدود%۸)، را از انرژی خورشیدی دارد، فعال می­ شود. بنابراین تولید فتوکاتالیستی موثر از تیتانیا با فعالیت فتوکاتالیستی وسیع­تر تا محدوده نور مرئی بسیار مورد توجه می­باشد. بسیاری از فعالیت­های تحقیقاتی انجام شده، تلاش بر افزودن دوپنت­ها در شبکه تیتانیا بوده است. هدف از پژوهش حاضر تولید چنین فتوکاتالیستی است تا بدین ترتیب بتوان از انرژی خورشیدی ارزان و در دسترس به­منظور از بین بردن آلاینده­های زیست محیطی بهره برد.
پایان نامه حاضر شامل پنج فصل می­باشد و با عنوان­های ذیل ارائه شده است. پس از مقدمه­ای کوتاه در مورد فتوکاتالیست، به­ ویژه فتوکاتالیست ناحیه مرئی و هدف از انجام پروژه، در فصل دوم به­ صورت جامع­تر به مبانی نظری نیمه­هادی­ها، فتوکاتالیست­ها و منحصراً ویژگی­های تیتانیا به­عنوان یک فتوکاتالیست مناسب و روش­های بهبود خواص فتوکاتالیستی این نیمه­هادی پرداخته شده است و در ضمن مباحث فوق، تاریخچه پژوهش سایر محققیق ذکر شده است. در فصل سوم با مواد، تجهیزات و روش به­کار رفته در این تحقیق آشنا شده و دلایل انجام این پروژه نیز ارائه شده است. در ادامه، در فصل چهارم داده ­های حاصل از آزمون­ها ارائه شده و نتایج
به­دست آمده مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است. در این فصل سعی شده است که تاثیر کاتیون­های Sn⁴⁺
و Ce^3+/4+ بر خواص ساختاری، فتوکاتالیستی، نوری، خواص سطحی بحث و بررسی شود. در نهایت در فصل پنجم جمع­بندی کلی نتایج و پیشنهادها ارائه شده است.
فصل دوم
مروری بر منابع مطالعاتی
و
مبانی نظری
۲-۱ ویژگی­های نیمه­رساناها
نیمه­رساناها گروهی از مواد هستند که رسانایی الکتریکی آن­ها بین فلزات و عایق­ها قرار دارد. ویژگی مهم این مواد این است که رسانایی آن­ها با تغییر دما، تحریک نوری و میزان ناخالصی، به نحو قابل ملاحظه­ای تغییر
می­ کند. ساختار الکترونی نیمه­رساناها شامل دو نوار انرژی است، نوار بالایی موسوم به نوار هدایت و نوار پایینی موسم به نوار ظرفیت است، شکاف میانی فاقد هرگونه تراز انرژی مجاز برای اشغال الکترون­هاست و نوار ممنوعه^[۱] نامیده می­ شود [۴]. مواد نیمه­رسانا در صفر کلوین اساساً همان ساختار عایق­ها را دارند. تفاوت بین نیمه­رساناها در اندازه نوار ممنوعه E_g است که در نیمه­رساناها خیلی کوچک­تر از عایق­هاست. شکاف انرژی نسبتاً کوچک در نیمه­رساناها امکان تحریک الکترون­ها را از نوار پایینی (ظرفیت) به نوار بالایی (هدایت) با مقدار کافی از انرژی نوری یا گرمایی فراهم می­سازد. مثلاً در دمای معمولی یک نیمه­رسانا با شکاف نوار eV1 دارای تعداد قابل توجهی الکترون است که با تحریک گرمایی از طریق شکاف انرژی به نوار هدایت رفته­اند. در حالی­که یک عایق باeV 10=E_g دارای تعداد ناچیزی از این­گونه برانگیختگی­ها خواهد بود. بنابراین اختلاف مهم بین مواد
نیمه­رسانا و عایق این است که الکترون­های موجود برای هدایت جریان را می­توان به­میزان زیادی به وسیله انرژی گرمایی یا نوری در نیمه­رساناها افزایش داد [۵].
۲-۱-۱ حامل­های بار در نیمه­رساناها
با تابش نور به یک نیمه­رسانا برخی از الکترون­های نوار ظرفیت، انرژی لازم را برای برانگیخته شدن به نوار هدایت بدست می­آورند. حاصل، ماده­ای با تعدادی الکترون در یک نوار هدایت تقریبا خالی و تعدادی حالت اشغال نشده در نوار ظرفیت تقریبا پر است. برای سهولت، از یک حالت خالی در نوار ظرفیت به نوار هدایت به وجود آیند، آن­ها را زوج الکترون- حفره می­نامند. در مطالعه نیمه­رساناها، از این الکترون­ها و حفره­ها به­عنوان حامل­های بار یاد می­ شود [۶].
۲-۱-۲ انواع نیمه­رساناها
باتوجه به مکان تراز فرمی و میزان حامل های بار آزاد، این دسته از مواد را می­توان به دو گروه زیر تقسیم کرد:

1. 1. نیمه­رساناهای ذاتی^[۲]

1. 1. نیمه­رساناهای غیر ذاتی^[۳]

۲-۱-۲-۱ نیمه­رساناهای ذاتی
یک بلور نیمه­رسانای کامل و فاقد ناخالصی یا نقص بلوری به نام نیمه­رسانای ذاتی شناخته می­ شود. در چنین ماده­ای هیچ­گونه حاملی در صفر کلوین وجود ندارد، زیرا نوار ظرفیت از الکترون­ها پر شده و نوار هدایت خالی است. در دماهای بالاتر با تحریک گرمایی الکترون­های نوار ظرفیت به نوار هدایت، زوج الکترون-حفره تولید
می­ شود. این حامل­ها تنها حامل­های موجود در نیمه­رساناهای ذاتی هستند [۶].
۲-۱-۲-۲ نیمه­رساناهای غیر ذاتی
علاوه بر حامل­های ذاتی تولید شده به­ کمک حرارت می­توان با وارد کردن ناخالصی به شبکه بلور، حامل­های اضافی در نیمه­رساناها به ­وجود آورد. این فرایند موسوم به آلایش^[۴]، متداول­ترین روش برای تغییر رسانایی در نیمه­رساناها است. با عمل آلایش می­توان ساختار بلور را طوری تغییر داد که دارای تعداد زیادی الکترون و حفره شوند. بنابراین در اثر آلایش، دو نوع نیمه­رسانا به ­وجود می ­آید: نیمه­رسانای نوع n و نیمه­رسانای نوعp ، در نیمه رسانای نوعn ، غلظت حامل­های الکترونی بیش­تر از حفره هاست (n_n n_p).
در شکاف انرژی این نیمه­رسانا، یک تراز مجاز اضافی ایجاد شده است که درست در زیر نوار هدایت قرار
می­گیرند و تراز دهنده^[۵] با انرژی E_d نامیده می­ شود. همان­طور که در شکل ۲-۱ سمت چپ نشان داده شده است، تراز فرمی در این نیمه­رساناها بین تراز دهنده و نوار هدایت قرار دارد.
در نیمه­رسانای نوع p، غلظت حامل­های حفره بیش­تر از الکترون هاست (n_n n_p). تراز مجاز اضافی در بالای نوار ظرفیت تشکیل می­ شود و در نوار ممنوعه انرژی به­ صورت یک تراز پذیرنده^[۶] با انرژی مشخص E_a قرار
می­گیرد. تراز فرمی در وسط تراز پذیرنده الکترون و نوار ظرفیت قرار دارد. ترازهای انرژی نیمه­رسانای مورد نظر در این پروژه، تیتانیا، مطابق شکل سمت چپ می­باشد که یک نیمه­رسانای نوعn است [۶].
شکل ۲-۱: نیمه رسانای نوعn و نیمه رسانای نوع p [6].
۲-۲ خواص یک فتوکاتالیست مناسب
علاوه بر شکاف انرژی، یک فتوکاتالیست خوب باید خواص زیر را داشته باشد:

1. 1. از نظر نوری فعال باشد.

1. 1. قابل استفاده در ناحیه نور مرئی و نزدیک به نور UV باشد.

1. 1. پایدار نوری باشد.

1. 1. غیر سمی باشد.

1. 1. گران نباشد.

1. 1. از نظر بیولوژیکی و شیمیایی خنثی باشد [۱۱-۷].

از بین نیمه­رساناهای مختلف، به­ دلیل خواص ذاتی^[۷]TiO₂ به عنوان بهترین فتوکاتالیست مورد توجه قرار گرفته است.

جدول۴-۱۹) آزمون دایبولد-ماریانو و آماره تعدیل شده برای مقایسه دو مدل ترکیبی(قدر مطلق خطا)……………………………………….۱۱۴

جدول ۴-۲۰) آزمون مقایسه زوجی دو مدل ترکیبی( قدر مطلق درصد خطا)………………………………………………………………………………..۱۱۴
جدول۴-۲۱) آزمون دایبولد-ماریانو و آماره تعدیل شده برای مقایسه دو مدل ترکیبی(قدر مطلق درصد خطا)……………………………۱۱۵
فصل اول:
طرح تحقیق

۱-۱) مقدمه

سرمایه و نیروی انسانی از ارکان اصلی تولید هستند و تامین این عوامل و تخصیص بهینه آنها لازمه رشد اقتصادی است. این تخصیص مستلزم وجود بازار و عملکرد مطلوب نیروهای بازار است. دررابطه با سرمایه بازار بورس می ­تواند این وظیفه را بر عهده داشته باشد. مهم­ترین وظیفه بازار بورس، جذب سرمایه ­های پراکنده و هدایت آنها بسوی فعالیت­های سرمایه ­گذاری از طریق یک فرایند تخصیص بهینه است.
نوسان قیمت سهام نیز در تمام بازارهای بورس امر طبیعی و عادی است، اما در هر صورت می­توان با یک پیش ­بینی از قیمت سهام ترکیبی مطلوب از آنها را انتخاب و نوسان­ها را کاهش داد. پیش ­بینی شاخص­ های مهم بازار بورس می ­تواند گامی در جهت افزایش و شفاف نمودن اطلاعات در بازار سرمایه باشد.
پیش ­بینی شاخص­ های بورس یا بازار سرمایه همواره مورد توجه مطالعات بوده است. این توجه در سال­های اخیر منجر به پیشرفت الگوهای مورد استفاده در پیش­پیش‌بینی شده است. لیکن باید پیش ­بینی را مورد توجه قرار داد که با دقت بیشتری صورت گیرد و نسبت به نتایج واقعی مشاهده شده خطای کمتری داشته باشد.
پیش ­بینی­ سری­های زمانی یکی از مهم­ترین روش­های پیش ­بینی است که در آن از مشاهدات گذشته­ی یک متغیر به منظور توسعه مدل و پیش ­بینی در آینده استفاده می­گردد. روش­های سری زمانی، درطول چند دهه گذشته توسعه بسیاری یافته اند، اما یکی از مهمترین و پرکاربردترین آن­ها مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته (ARIMA^[1]) می­باشد که تحت عنوان روش باکس و جنکینز شناخته می­ شود.
خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته (ARIMA) که خلاصه شده‌ی (Autoregressive Integrated Moving Average) می‌باشد، یکی از پرکاربردترین مدل‌ها در پیش‌بینی سری‌های زمانی در طول سه دهه گذشته بوده است، اما پیش‌فرض اصلی آن این است که رابطه‌ی خطی میان ارزش‌های سری برقرار باشد. بنابراین رابطه‌های غیرخطی بوسیله‌ی مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته نمی‌توانند خوب توضیح داده شوند.
یکی دیگر از روش‌های مورد استفاده در پیش‌بینی سری‌های زمانی شبکه‌ی عصبی است که توان تخمین روابط غیر‌خطی مختلفی را دارا می‌باشد (اصطلاحاً به شبکه‌ی عصبی تخمین زننده‌ی همگانی^[۲] می‌گویند). اما استفاده از شبکه، طبق ادبیات تحقیق در روابط خطی نتایج پیچیده‌ای در بر داشته است.
نوع دیگر از روش­های پیش ­بینی سری زمانی رگرسیون بردار پشتیبان(SVR ^[۳] ) است. ماشین بردار پشتیبان، تابع رگرسیون را با به کارگیری یک دسته تابع خطی تخمین می زند و عملیات رگرسیون را با تابعی که انحراف از مقدار واقعی در آن به میزان کمتر از ɛ مجاز است انجام می دهد سپس با کمینه کردن ریسک ساختاری ، بهترین جواب را ارائه می دهد.[۵۷]
بطور کلی باید به این نکته اشاره کرد که دانستن الگوی داده‌ها، مبنی بر خطی و غیرخطی بودن در دنیای واقعی کمی دشوار است و به ندرت سری‌های زمانی به طور خالص خطی و غیرخطی می‌باشند و اغلب از هر دو الگو تبعیت می‌کنند. بنابراین مسأله اینجاست که چگونه می‌توانیم قیمت پایانی و دامنه‌ی نوسان قیمت را با خطای کمتری پیش‌بینی کنیم؟

۱-۲) تشریح و بیان موضوع

در زمینه مدل‌سازی سری­های زمانی، روش­های متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مدل‌های سنتی مانند میانگین متحرک، هموارسازی نمایی و خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته پیش‌بینی آینده را به روابط خطی از گذشته محدود می‌نمایند و الگوهای خطی را مدل سازی می­ کنند. از این مدل‌ها به دلیل سادگی در فهم و کاربرد در دهه‌ های اخیر بسیار استفاده شده است. با وجود انعطاف پذیری بالای مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته در مدل سازی الگوهای خطی این مدل نمی­تواند الگوهای غیر خطی را خوب مدل سازی کند.
به دلیل مشاهده الگوهای غیرخطی در دنیای واقعی یک سری از مدل‌های غیرخطی مانند^[۴]ARCH GARCH, ^[۵] ،^[۶]TGARCH مطرح گردیدند. همگی این مدل‌ها، الگوهای غیرخطی بخصوصی­ را­ توضیح می‌دهند.
اما شبکه عصبی مجازی(^[۷]ANN) توان و قدرت پیش‌بینی روابط غیرخطی را داراست و کاملاً انعطاف پذیر عمل می کند. شبکه ­های عصبی مصنوعی از عناصر عملیاتی ساده­ای ساخته می­شوند که به صورت موازی در کنار یکدیگر عمل می­ کنند. این عناصر که از سیستم­های عصبی زیستی الهام گرفته شده ­اند، در تلاش­اند که به صورت ناپارامتریک، مغز انسان را شبیه سازی نمایند. نکته حائز اهمیت در استفاده از مدل شبکه عصبی وجود نتایج متفاوت برای روابط خطی است. برای مثال مارکهام^[۸] و راکس^[۹] اذعان داشتند عملکرد شبکه عصبی برای مساله‌های رگرسیون خطی وابسته به اندازه نمونه و سطح شوک (Noise) می‌باشد. [۵۳]
از طرفی ماشین بردار پشتیبان (SVM)^[10] به عنوان تکنیک نوین یکی از روش­های یادگیری ماشینی است که بر مبنای تئوری یادگیری آماری واپنیک^[۱۱] در دهه ۹۰ میلادی توسط واپنیک و همکارانش ارائه گردید. این روش از جمله روش‌های نسبتاً جدیدی است که در سال‌های اخیر کارایی خوبی نسبت به روش‌های قدیمی‌تر از جمله شبکه‌های عصبی پرسپترون نشان داده است. رگرسیون بردار پشتیبان این عمل را با تابعی که انحراف از مقدار واقعی در آن به میزان کمتر از ɛ مجاز است، انجام می­دهد.
همانطور که ذکر شد با وجود مزایای متعدد، شبکه های عصبی با محدودیت هایی از جمله مدل­سازی روابط خطی و همچنین نیازمند بودن به شمار بالای نمونه برای آموزش(به منظور انجام فرایند یادگیری) مواجه می­باشد. اما چون دانستن خصوصیات داده ­ها مبنی بر خطی و یا غیر خطی بودن در واقعیت کمی دشوار است و از طرفی به ندرت روابط کاملا خطی و یا کاملا غیر خطی مشاهده می­ شود، بنابراین این ایده به ذهن می­رسد که ترکیب مدل خطی آریما با مدل­های غیر خطی شبکه عصبی پیشخور و ماشین بردار پشتیبان می ­تواند باعث بهبود دقت پیش ­بینی گردد.
در مدل ترکیبی سعی بر این داریم ابتدا روابط غیر­خطی در پسماندها را با بهره گرفتن از شبکه­ عصبی و رگرسیون بردار پشتیبان شناسایی کرده سپس پسماندهای بدست آمده را به مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته اضافه کنیم. با این ترکیب، بخش خطی بوسیله‌ی مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و بخش غیرخطی بوسیله‌ی شبکه عصبی و رگرسیون بردار پشتیبان پیش‌بینی خواهد شد.
با عنایت به مطالبی که ذکر شد این سوال پیش می ­آید که کدامیک از مدل­های رگرسیون بردار پشتیبان، شبکه عصبی، خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و مدل­های ترکیبی، با دقت بالاتر و خطای کمتری توانایی پیش ­بینی شاخص بورس اوراق بهادار تهران را دارد؟

۱-۳) ضرورت انجام تحقیق

پیش ­بینی بازده شاخص یکی از مسایل بسیار مهم در بازارهای مالی است که توجه بسیاری از فعالان بازار سرمایه و کارشناسان این حوزه را در چند دهه­ گذشته به خود جلب کرده است. اهمیت این موضوع از آن جا ناشی می­ شود که پیش بینی در بازار مالی یکی از متغیرهای مهم در زمینه­ تصمیمات سرمایه ­گذاری، قیمت­ گذاری اوراق بهادار و مشتقه­ها، مدیریت ریسک، تدوین مقررات و سیاستگذاری پولی است.

همواره پیش ­بینی روند شاخص بورس یکی از چالش­های پیش­روی معامله­گران در بازارهای سرمایه بوده که این مساله به عنوان یک امر ضروری وکاربردی مطرح می­ شود .البته باید پیش ­بینی را مورد توجه قرار داد که با دقت بیشتری صورت گیرد و نسبت به نتایج واقعی مشاهده شده خطای کمتری داشته باشد. بنابراین با وجود تمام این شرایط ما نیازمند مدلی هستیم که بتواند با خطای کمتری بازده شاخص کل بورس را که موضوع مورد بررسی در این تحقیق می باشد را پیش ­بینی کند.

۱-۴) سابقه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته

۱) فنگ­پای و شنگ­ لین در سال۲۰۰۵ در مقاله ای تحت عنوان"ترکیب خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و رگرسیون بردار پشتیبان برای پیش بینی قیمت سهام"بیان کردند که ترکیب ­سری­های زمانی آریما و ماشین بردار پشتیبان،در مقایسه با مدل­های خودرگرسیومیانگین متحرک انباشته ­و ماشین بردار پشتیبان، معیارهای ارزیابی­میانگین ­قدرمطلق­ درصد خطا MAPE)) ^[۱۲]و ریشه میانگین مربع خطا ( RMSE^[13]) کمتری را نشان می­ دهند.[۵۵]
۲) ژانگ و همکاران در سال ۲۰۱۲در مقاله ای تحت عنوان"ترکیب خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و رگرسیون بردار پشتیبان برای پیش بینی بارگذاری کوتاه مدت الکتریسیته” که به پیش ­بینی مدیریت کارای سیستم نیرو می ­پردازد، بیان نمودند که پیش ­بینی سری­های زمانی از طریق مدل ترکیبی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و ماشین بردار پشتیبان در مقایسه با هر یک از مدل­های خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و رگرسیون بردار پشتیبان از دقت بیشتری برخودار است و معیارهای ارزیابی MAPE و RMSEکمتری را نشان می­دهد.[۶۸]
۳)ژانگ^[۱۴] (۲۰۰۳) در مقاله­ای تحت عنوان « پیش ­بینی سری­های زمانی با بهره گرفتن از مدل­های ترکیبی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و شبکه­ عصبی»، اذعان داشت، با توجه به ماهیت خطی مدل خود­رگرسیو میانگین متحرک انباشته و غیرخطی شبکه­ عصبی، پیش ­بینی بخش خطی بوسیله­ی میانگین متحرک انباشته و پسماند غیرخطی بوسیله ی شبکه می ­تواند منجر به افزایش دقت در پیش‌بینی شود.
وی از سه سری زمانی Sunspots، Lynx کانادا و نرخ مبادله­ دلار آمریکا و پوند انگلیس و معیارهای میانگین مجذور خطا (MSE) و میانگین قدر مطلق خطا (MAD) برای آزمون این ادعا و ارزیابی دقت پیش ­بینی بهره جست.[۶۷]
نتایج این پژوهش دال بر موفقیت مدل ترکیبی نسبت به مدل­های خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته و شبکه­ عصبی می­باشد.
۴) فرجام نیا،ایمان (۱۳۸۴) در پایان نامه خود تحت عنوان “مقایسه پیش ­بینی قیمت نفت توسط مدل­های شبکه عصبی و خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته “با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان دادند که شبکه های عصبی مصنوعی در پیش بینی قیمت روزانه نفت خام میزان MSE^[15] وSSE^[16] کمتری را نسبت به مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته دارند. و با توجه به معیارهای ارزیابی فوق مشخص شد که شبکه های عصبی مصنوعی­عملکردی بهتر از مدل­های خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته در خصوص پیش بینی قیمت های روزانه نفت خام دارند.در نتیجه می توان از مدل شبکه های عصبی مصنوعی به عنوان ابزاری دقیق برای پیش بینی متغیرهای اقتصادی در کنار سایر روش­ها بهره جست. [۱۷]
۵)رمضانی،رضا (۱۳۸۳) در پایان نامه خود تحت عنوان” مقایسه عملکرد پیش بینی در مدل­های شبکه عصبی مصنوعی و خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته (مورد مطالعه : تقاضای ماهیانه برق در ایران) “با بهره گرفتن از داده های مربوط به سال های ۱۳۷۰ تا سال ۱۳۸۱ ، برای هر کدام از مدل های شبکه عصبی مصنوعی وخود رگرسیو میانگین متحرک انباشته داده های سال­های ۱۳۸۰ و۱۳۸۱ به عنوان معیار ارزیابی انتخاب گردیده و در نهایت با توجه به پیش بینی های انجام گرفته توسط بهترین مدل از مدل های شبکه عصبی میزان MSE وMAPE کمتری را در پیش بینی انجام گرفته نسبت به مدل خود رگرسیو میانگین متحرک انباشته داشته است و با توجه به معیارهای ارزیابی فوق مشخص است که شبکه های عصبی مصنوعی عملکردی بهتر از مدل های خود رگرسیو میانگین انباشته درخصوص پیش بینی مقادیر سری زمانی دارند.[۷]
۶) هانسن^[۱۷] و نلسون^[۱۸] در مقاله ای تحت عنوان” شبکه ی عصبی و سری های زمانی سنتی و ترکیب هم افزا در پیش بینی‍‍‍ های اقتصادی” بعد از بیان کردن اهمیت پیش بینی درآمد مشمول مالیات اذعان داشتند عواملی مثل بحران مالی باالقوه می توانند موجب انحراف تحلیل­های مبتنی بر سری­های زمانی سنتی گردند .آنها اذعان داشتند در این موارد شبکه می تواند با معرفی الگوهای جدید این مدل­ها را اصلاح نماید و نتایج تحقیقشان حاکی بر موفقیت آن‌ها در ترکیب شبکه‌های عصبی مانند شبکه‌های Time –delay و شبکه‌های پس انتشار با مدل‌های سری زمانی سنتی بود. [۳۹]
۷) لئو،تانگ،سو^[۱۹] در مقاله‍ای تحت “عنوان ترکیب سری‍های زمانی و شبکه‍ی عصبی برای مدل‍های پیش‍بینی قابل اطمینان ” پیش‌بینی بهتر مدل ترکیبی نسبت به مدل سری‌های زمانی و شبکه‌ی عصبی در داده‍های دارای روند رشد را اذعان داشتند. [۵۹]

۱-۵) فرضیه‌های تحقیق

۱- عملکرد مدل ترکیبی شبکه عصبی پیشخور - خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته از مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته بهتر است.
۲- عملکرد مدل ترکیبی شبکه عصبی پیشخور - خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته از مدل شبکه عصبی پیشخور بهتر است.
۳- عملکرد مدل ترکیبی رگرسیون بردار پشتیبان - خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته از مدل خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته بهتر است.
۴- عملکرد مدل ترکیبی رگرسیون بردار پشتیبان - خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته از مدل رگرسیون بردار پشتیبان بهتر است
۵- بین عملکرد مدل ترکیبی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته –شبکه عصبی پیشخور( FFNN)^[20] با مدل ترکیبی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته - رگرسیون بردار پشتیبان اختلاف معناداری وجود دارد.

۱-۶) اهداف اساسی از انجام تحقیق

1. 1. پیش‌بینی شاخص بورس تهران برای یک گام جلوتر (one step ahead)

1. 1. مقایسه توان پیش‌بینی مدل ترکیبی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته - رگرسیون بردار پشتیبان نسبت به مدل ترکیبی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته - شبکه عصبی

1. 1. افزایش دقت پیش ­بینی شاخص بورس تهران در صورت امکان

۳-۵-۱)روایی ابزار گردآوری داده ها
روایی از خصایصی است که برای مفید و موثر واقع شدن روش های جمع آوری داده ها شرط اساسی به شمار می رود و به آن خصیصه ابزار و یا روش های جمع آوری داده ها اطلاق میگردد که با داشتن این خصیصه همان مقولاتی را تعیین میکند که برای تعیین آن مقولات طرحریزی شده است (پاشا شریفی و همکاران، ۱۳۸۳: ۹۰).. به عبارت دیگر مراد از روایی آن است که ابزار اندازه گیری برای هدف مورد نظر یعنی اندازه گیری متغیر تحقیق از کارایی لازم برخوردار باشد؛ روایی مستلزم آن است که ابزار پژوهش همان متغیری را اندازه گیری کند که پژوهشگر قصد اندازه گیری آن را دارد ( پاشا شریفی و همکاران، ۱۳۸۳: ۱۰۰).

در پژوهش حاضر از پرسشنامه به عنوان ابزار اندازه گیری استفاده شده است. لذا از آنجائیکه پرسشنامه مورد نظر پرسشنامه ای ترکیبی (محقق ساخته و پرسشنامه خارجی) بوده، بنابراین می بایست از حیث روایی مورد آزمون قرار می گرفت از این رو ابتدا نظرات کارشناسان بانکی و سپس اساتید و صاحبنظران علم مدیریت و بازاریابی را جویا شده و پس از تعیین میزان اعتبار پرسشنامه و اعمال نقطه نظرات متعدد و انجام اصلاحات لازم، اعتبار محتوای پرسشنامه طراحی شده، مورد تایید صاحبنظران قرار گرفت. لازم به ذکر است که در این پرسشنامه هدفدار بودن سوالات، کوتاه بودن پرسشنامه، پاسخگویی آسان آن و کافی بودن دستورالعمل پرسشنامه لحاظ شد. همچنین مقدمه کوتاه در ابتدا هر پرسشنامه همراه با توضیحات شفاهی محقق جهت روان و سادهتر کردن مفهوم سوالات انجام گردیدو با توجه به نظرات کارشناسانه آنها اصلاحاتی در پرسشنامه انجام گرفت. سپس در مرحله بعد تعداد ۴۰ پرسشنامه بعنوان پیش آزمون در بین مشتریان توزیع و آلفای کرونباخ آن اندازه گیری شد. آلفای کرونباخ بدست آمده از کلیه متغیرهای پژوهش بالای ۸۰/۰ برآورد شد از این رو با توجه به دو شیوه اتخاذ شده می توان روایی پرسشنامه پژوهش را تایید شده دانست.
.
۳-۵-۲) پایایی ابزار گردآوری داده ها
یکی از شرایط مهم برای اینکه آزمون، وسیله ای مطمئن برای پیش بینی و سنجش متغیر مورد نظر باشد این است که قابل اعتماد و اطمینان و دارای ثبات باشد؛ یعنی با انجام آن آزمون، همیشه نتایج یکسانی به دست آید. بنابراین پایایی آزمون، مقیاسی است که بوسیلۀ آن، درجۀ اعتماد به نتایج حاصل از آن آزمون تعیین می گردد. پایایی، کیفیت ثبات و اعتباری است که ابزار یا روش جمع آوری داده ها در طول زمان نشان می دهد. برای بدست آوردن ضریب پایایی روش های مختلفی وجود دارد که مهمترین آنها عبارتست از:
تکرار آزمون، معادل سازی، دونیم سازی، روش کودز-ریچاردسون، روش مقیاس آلفای کرونباخ (مومنی و قیومی، ۱۳۸۹: ۲۰۸).در پژوهش حاضر از روش آلفای کرونباخ که به روش زیر محاسبه می شود استفاده شده است:
ضریب آلفای کرونباخ را می توان شاخص مناسبی برای اعتبار و هماهنگی درونی دانست (سکاران، ۱۳۸۸: ۳۸۴). در این روش، اگر ضریب آلفا کمتر از ۶۰/۰ باشد معمولاً اعتبار آن ضعیف تلقی می شود. دامنه ۷۰/۰ قابل قبول و بیش از ۸۰/۰ خوب تلقی می شود (همان منبع، ۳۸۵). در این پژوهش با بهره گرفتن از نرم افزار spss ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید. پرسشنامه مذکور حاوی ۳۸ سوال بوده است که مقادیر بدست آمده از آلفای کرونباخ متغیرهای پژوهش به بشرح جدول (۳-۱) می باشد:
جدول (۳-۱) ضرایب آلفای کرونباخ

ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده نشا ندهنده پایایی مطلوب پرسشنامه های پژوهش است.
۳-۶) روش تجزیه و تحلیل داده ها:
تجزیه و تحلیل داده ها فرآیندی چند مرحله ای است که طی آن داده هایی که از طریق به کارگیری ابزارهای جمع آوری در نمونه یا جامعه آماری فراهم آمده اند خلاصه، کدبندی، دسته بندی و در نهایت پردازش میشوند تا زمینه برقراری انواع تحلیلها و ارتباطها بین این داده ها به منظور آزمون فرضیه ها یا پاسخ به سوالات تحقیق صورت گیرد. پژوهشگر برای پاسخگویی به مساله تدوین شده و یا تصمیم گیری در مورد رد یا تایید فرضیه ای که صورتبندی کرده است از روش های