فرخزاد (۱۳۸۹) در پژوهشی به بررسی «برآورد عوامل موثر بر جذب گردشگر در کشورهای منتخب» پرداخته است. در این تحقیق عوامل موثر بر جذب گردشگری و تقاضای گردشگری و سهم هر یک از آنها در کشورهای با بیشترین گردشگر ورودی و استخراج شاخصها و متغیرهای مهم و اثرگذار در جذب گردشگران در کشورهای منتخب بررسی شده است. از طرفی برای ارائه سیاستگذاری مناسب در مورد گردشگری در ایران، این کشور هم در نظر گرفته شده است. در این راستا از آزمونهای F و هاسمن برای ارائه مدل مناسب و سپس برازش ضرایب متغیرها استفاده شده است.
بقالآذردوست (۱۳۸۹) در تحقیقی به بررسی «ارزیابی عوامل موثر در تقاضا برای گردشگری شهری» پرداخته است. هدف این پژوهش آشنایی با ویژگیهای صنعت گردشگری شهری به طور اخص تبریز، شناخت جاذبهها، توانهای طبیعی و عوامل موثر در کششپذیری تقاضای گردشگری شهری و شناخت نقش تاسیسات گردشگری موجود در کششپذیری گردشگری شهری است و به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است. نتایج نشان میدهد گردشگران از امکانات گردشگری تبریز رضایت در حد مطلوب دارند، تصویر ذهنی گردشگران از تبریز بعد از مسافرت به این شهر بهتر میشود و گردشگران تمایل به مسافرت مجدد به تبریز را دارند.
پذیرایی جهرمی (۱۳۸۹) در پایان نامه کارشناسی ار شد خود به بررس «تاثیر توانهای محیطی جزیره هرمز در ارتقاء صنعت گردشگری» پرداخته است. هدف پژوهش بررسی توانهای محیطی جزیره هرمز در توسعه گردشگری است و به روش میدانی انجام شدهاست. نتایج نشان میدهد جزیره هرمز ظرفیت توسعه بسیاری از شاخههای گردشگری نیازمند به زیرساختهای کلان را ندارد و اکوتوریسم و ژئوتوریسم بهترین و باکیفیتترین نوع گردشگری برای توسعه جزیره هرمز است و در نتیجه مهمترین قابلیت این جزیره گردشگری است که به دلیل فقدان منابع لازم در سطح مطلوبی قرار ندارد.
حجازی و همکاران (۱۳۹۰)، در مقالهای تحت عنوان «تحلیل عوامل مؤثر بر گسترش گردشگری در روستای گنبرف با بهره گرفتن از مدل راهبردی SWOT» در این پژوهش جاذبههای ژئوتوریستی از اهم نقاط قوت، و عدم وجود زیر ساختها مهمترین مانع در ماتریس SWOT میباشد. و در صورتی که هماهنگیها بین ابعاد مورد نظر صورت گیرد و دولت نیز از آن حمایت کند راهبردها میتوانند زمینه توسعه روستا را فراهم ساخته و از مهاجرت روستا – شهری جلوگیری نموده و بهرهوری اهالی را منتج شود.
سلیمانی تفتی (۱۳۹۲) در پژوهشی به «بررسی نقش رسانههای تبلیغاتی بر جذب گردشگر درونمرزی طبیعتگرا با تأکید بر تبلیغات شفاهی» پرداخته است. این پژوهش به دنبال بررسی اثر تبلیغات بر انتخاب مقصد گردشگری است. این تحقیق با بررسی ادبیات موضوع، به این موضوع پی برد که سه عامل رسانههای تبلیغاتی، تبلیغات شفاهی و تصویر مقصد از اهمیت ویژهای در صنعت گردشگری برخوردارند و میتوانند رفتار گردشگر را در انتخاب مقصد تحت تأثیر قرار دهند. جامعهی آماری این تحقیق، گردشگرانی هستند که در اسفندماه ۱۳۹۱ و بهار ۱۳۹۲ به استان مازندران مسافرت داشتهاند. از پرسشنامه بهعنوان ابزار اصلی در گردآوری اطلاعات استفاده شده است. در این تحقیق بهدلیل وجود متغیرهای مکنون، از روش مدل معادلات ساختاری و نرم افزار EQS برای تجزیه و تحلیل استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان داد، رسانههای تبلیغاتی و تبلیغات شفاهی در انتخاب مقصد گردشگری تأثیر نداشتهاند اما تصویر مقصد بر انتخاب مقصد اثرگذار بوده است. همچنین مشخص گردید که رسانههای تبلیغاتی و تبلیغات شفاهی بر تصویر مقصد اثر مثبت و معناداری دارند.
عابدی (۱۳۹۲) در پژوهش خود به بررسی «عوامل موثر بر پذیرش بازاریابی الکترونیک از دیدگاه کارکنان آژانسهای مسافرتی چارتر کننده شهر اصفهان در سال ۱۳۹۱» پرداخته است. محقق اذعان می کند که بازاریابی به شیوه های نوین توسط ابزارهای نوین امکان¬پذیر است. یکی از این ابزارها استفاده از فناوری اطلاعات در زمینه بازاریابی یا به عبارت دیگر بازاریابی الکترونیک است. در مقصدهای گردشگری که از شیوه های مناسب بازاریابی استفاده می کنند در فصلهای شلوغ و خلوت سال قادر به جذب گردشگران هستند و میتوانند از مزایای اقتصادی این صنعت بهره ببرند. شهر اصفهان با جاذبههای زیاد نتوانسته از منابع خود در راه جذب گردشگر به خوبی استفاده کند. یکی از مشکلات آن ناتوانی در جذب گردشگر و در سطح وسیعتر عدم استفاده یا استفاده ناچیز سازمانهای گردشگری از اینترنت برای این مقصود است.
۲-۱۱-۲٫ پیشینه خارجی
در خارج از کشور تحقیقات درباره اثرات زیست محیطی از دهه ۱۹۶۰ میلادی آغاز شد و در اواسط دهه ۱۹۷۰ به اوج خود رسید. در این زمان بود بودوسکی در ۱۹۷۶، کرینگدروف در ۱۹۷۷و کوهن در ۱۹۷۸ در پژوهشهای خود به طور توامان به گردشگری و نقش رسانه پرداختند. بودوسکی به سه وضعیت در مورد رابطه گردشگری با محیط زیست اشاره می کند: ۱) تعارض؛ ۲) وجود توامان و
۳) همزیستی. وی معتقد بود در حالت اول این دو فعالیت با یکدیگر در تضاد و تعارض قرار دارند. در حالت دوم هر یک به موجودیت خود ادامه میدهد و در حالت سوم، رابطه این دو به صورت همزیستی تداوم مییابد (فینل[۵۰]، ۲۰۰۰). کوهن نیز بین توسعه به منظور اصلاح و بهسازی و از یکسو و توسعه مبتذل و نامطلوب گردشگری مدرن به علت ورود رسانههای الکترونیکی، که موجد خسارات غیر قابل جبران به محیط زیست است، قایل به تفکیک شد (کوهن[۵۱]، ۱۹۷۸).
تحقیق درباره اثرات اکولوژیک گردشگری در دهه ۱۹۸۰ ادامه یافت و از آن زمان تاکنون توجه به آثار زیست محیطی گردشگری رو به فزونی نهاده است. بسیاری از محققان بر ضرورت ارزیابی اثرات گردشگری بر محیط زیست تاکید کرده اند، از جمله پیرس[۵۲] در سال ۱۹۸۵ چارچوبی برای مطالعه گردشگری و استرسهای وارده بر محیط عرضه کرد و نیوسام و همکاران در سال ۲۰۰۲ به
مجموعههایی از اثرات زیست محیطی سرمنشا آن اثرات و مکانهایی که اثرات مزبور رخ میدهد اشاره کرده اند. سایر محققان نیز در دنباله این بحثها پژوهشهایی انجام داده اند، که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود.
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻴﺰا م. ﻛﻤﭗ بل[۵۳] (۲۰۰۰) در اﺳﺘﻴﻮﻧﺎل واﻗـﻊ در ﻛﺎﺳـﺘﺎرﻳﻜﺎ ﺗﺤـﺖ ﻋﻨـﻮان «اﻛﻮﺗﻮرﻳﺴـﻢ در ﺟﻮاﻣـﻊ روﺳﺘﺎﻳﻲ در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ و نقش فناوری اطلاعات» اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﮔـﺮدی و ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺑـﺎﻟﻘﻮه ﻣﻨﺘﺞ از آن ﺑﺮای اﺟﺘﻤﺎع داﺧﻠﻲ (ﻣﺤﻠﻲ) را در ﻏﻴﺎب ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳـﺰی ﻳـﺎ ﻣﺪاﺧﻠـﻪ دوﻟـﺖ در اﺳﺘﻴﻮﻧﺎل واﻗﻊ در ﻛﺎﺳﺘﺎرﻳﻜﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻳـﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰی رﺳﻤﻲ، اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪن ﺳﻮد ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی در اﺳﺘﻴﻮﻧﺎل ﻣﺤﺪود ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس، ﮔﺴﺘﺮش آﮔﺎﻫﻲ و اﻃﻼﻋﺎت و ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳـﺰی را در اﻳـﻦ ﻣﻨﻄﻘـﻪ مطرح می کند.
ﭘﮋوﻫﺸـﻲ ﺑـﺎ ﻋﻨـﻮان «ارزﻳـﺎﺑﻲ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞﻫﺎی اﻛﻮﺗﻮرﻳﺴﻢ ﻣﻨﻄﻘﻪای» اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺸﮕﺎه واﻻﻳﻼک[۵۴] (۲۰۰۳) اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه اﺳـﺖ. ﻫﺪف این ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻛﻮﺗﻮرﻳﺴﻢ در ﺗﺎﻳﻠﻨﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﺎذﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑـﻮده اﺳﺖ. ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﭘﺮوژه ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺎﻳﻪای ﺑﺮای راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﻳـﻚ ﻣﻨﻄﻘـﻪ اﻛﻮﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺧﺎص، ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﭼﻬﺎر ﺟﻨﺒﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎی اﺟﺮاﻳـﻲ: ﺗﺠﻬﻴـﺰات و ﺧـﺪﻣﺎت، دادن ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت و آﮔﺎهﺳﺎزی ﻛﻨﺘﺮل ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺤﻴﻄﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ - اﻗﺘﺼﺎدی و ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻋﻤـﻮﻣﻲ و ﺗﻮزﻳﻊ ﺳـﻮد، ﺑـﺮای ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺘﺎﻧﺴـﻴﻞﻫـﺎی اﻛﻮﺗﻮرﻳﺴـﻢ ﻣﻨﻄﻘـﻪ اﺳـﺖ.
ﭘﮋوﻫﺸﻲ دﻳﮕﺮ در ﺗﺎﻳﻠﻨﺪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان «ﭘـﺮوژه ﻣﻨﻄﻘـﻪﺑﻨـﺪی ﻛـﺮدن ﮔﺮدﺷﮕﺮی و نقش تبلیغات در آن» ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺸﻜﺪه ﺟﻨﮕﻠﺪاری[۵۵] در داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺎﺳﺖ ﺳﺎرت (۲۰۰۵) اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻛـﻪ در آن اراﺿﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﺮای ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖﻫـﺎی ﮔﺮدﺷـﮕﺮی ﻣﺘﻔـﺎوت ﺑـﺎ اﺳﺘﻔﺎده از GIS ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﭘﺮوژه ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﻣﻜﺎنﻫﺎی ﮔﺮدﺷﮕﺮی وﻳﻚ ﻛﺘﺎب راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪﺑﻨﺪی درﺑﺎره ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اداره ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﻃﺒـﻖ ﺗﺠـﺎرب ﻣـﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻮده اﺳﺖ.
مورسان[۵۶] (۲۰۰۸) در مقالهای با عنوان «وبسایتها و نقش مکمّل این رسانه ها در تبلیغات گردشگری» تأثیر تبلیغات در وبسایتها را به مثابه ابزار مکمّل در کنار دیگر ابزار تبلیغاتی مطالعه و بررسی کرده است. نتایج تحقیق وی نشان میدهد که استفاده کنندگان از این سایتها بیشتر از کسانی که از آ نها دیدن نکرده اند، از دیگر ابزار تبلیغاتی جهانگردی تأثیر پذیرفتهاند.
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱-مقدمه
هدف تمام علوم، شناخت و درک دنیای پیرامون ما است. به منظور آگاهی از مسایل و مشکلات دنیای اجتماعی، روشهای علمی، تغییرات قابل ملاحظهای پیدا کردهاند. این روندها و حرکتها سبب شده است که برای بررسی رشتههای مختلف بشری، از روش علمی استفاده شود. از جمله ویژگیهای مطالعه علمی که هدفش حقیقتیابی است استفاده از یک روش تحقیق مناسب میباشد و انتخاب روش تحقیق مناسب به هدفها، ماهیت و موضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسشهای تحقیق است. اهمیت این بخش در آن است که محققان از طریق آن
میتوانند، یک نوع تحقیق خاص را دوباره انجام داده و نتایج را با یکدیگر مقایسه نمایند. بنابراین، لازم است که محققان توجه خاصی را به این بخش مبذول داشته و بطور شفاف و مبسوط چگونگی انجام کار را مورد بحث قرار دهند. (خاکی، ۱۳۷۹). در این فصل ابتدا طرح پژوهش و سپس جامعه آماری و نمونه پژوهش معرفی میشود. پس از آن ابزار گردآوری دادهها و روشهای تعیین قابلیت اعتماد و اعتبار مقیاسها مطرح شده است. علاوه بر این روشهای آماری مورد استفاده جهت تحلیل دادهها مورد بررسی قرار میگیرد.
۳-۲-روش و طرح تحقیق
روشهای تحقیق را میتوان با توجه به دو ملاک: الف) هدف تحقیق ب) نحوه گردآوری داده ها تقسیم کرد. از آنجایی که در تحقیق حاضر سعی شده است که به بررسی صفات بایسته رهبری در میان مدیران سازمان آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک پرداخته شود، میتوان این پژوهش را از لحاظ هدف تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی به شمار آورد. ملاک دیگر در تقسیمبندی روشهای تحقیق بر حسب نحوه گردآوری دادهها میباشد که براساس این ویژگی، تحقیق حاضر را میتوان از نوع تحقیقات توصیفی به حساب آورد. در ادامه به طور مختصر به توضیح تحقیقات کاربردی و تحقیقات توصیفی میپردازیم.
۳-۲-۱-تحقیق کاربردی
هدف تحقیقات کاربردی توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر تحقیقات کاربردی به سمت کاربرد علمی دانش هدایت میشود. ویژگیهای تحقیقات کاربردی به شرح زیر است:
آزمودن کارایی نظریه های علمی در یک حوزه خاص
تعیین روابط تجربی در یک محدوده خاص
افزودن به دانش کاربردی در یک زمینه خاص
پیشبرد تحقیق و روش شناسی در یک زمینه خاص
ارائه مجموعه دانش کاربردی تایید شده در یک زمینه خاص (سرمد، بازرگان، حجازی، ۱۳۸۰).
۳-۲-۲-تحقیق توصیفی
تحقیق توصیفی (غیرآزمایشی): تحقیق توصیفی شامل مجموعه روشهایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط یا پدیدههای مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی میتواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیمگیری باشد.
تحقیق آزمایشی
تحقیق توصیفی را میتوان به دستهه ای زیر تقسیم کرد:
تحقیق پیمایشی.[۵۷]
تحقیق همبستگی.[۵۸]
اقدام پژوهشی.[۵۹]
بررسی موردی.[۶۰]
تحقیق پس -رویدادی[۶۱]
پژوهشهای توصیفی که داده ها را بگونهای معنادار ارائه می کنند در موارد زیر سودمند هستند:
شناخت ویژگیهای یک گروه در موقعیت مورد مطالعه.
کمک به تفکر نظامگرا درباره یک وضعیت.
ارائه دیدگاههایی مبنی بر ضرورت بررسی و پژوهش بیشتر.
کمک به اخذ تصمیمهای خاص. (سکاران، ۱۳۸۱)
همانطور که قبلاً اشاره شد یکی از انواع روشهای تحقیق توصیفی-پیمایشی است. که تحقیق حاضر نیز از زمره تحقیقات توصیفی-پیمایشی از نوع همبستگی میباشد.
۳-۳-روشهای جمع آوری اطلاعات
مهمترین روشهای گردآوری اطلاعات در این تحقیق بدین شرح است:
مطالعات کتابخانهای
در این قسمت جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات تحقیق موضوع، از منابع کتابخانهای، مقالات، کتابهای مورد نیاز استفاده شده است.
تحقیقات میدانی در این قسمت به منظور جمع آوری دادهها و اطلاعات برای تجزیه و تحلیل از پرسشنامه استفاده گردیده است.
پرسشنامه مذکور شامل ۲ بخش عمده میباشد:
نامه همراه: در این قسمت هدف از گردآوری دادهها به وسیله پرسشنامه و ضرورت همکاری پاسخ دهنده در عرضه دادههای مورد نیاز، بیان شده است. برای این منظور بر با ارزش بودن دادههای حاصل از پرسشنامه تأکید گردیده تا پاسخ دهنده به طور مناسب پاسخ سوالها را عرضه کند.
سوالهای (گویهها) پرسشنامه: این بخش از پرسشنامه شامل ۲ قسمت است:
