جدول (۳-۲) مشخصات رکورد زلزله­های حوزه دور مورد استفاده در این تحقیق ۶۰
جدول (۳-۳) اطلاعات سختی و میرایی میراگر ویسکوالاستیک در قاب ۴ طبقه ۶۷
جدول (۳-۴) اطلاعات سختی و میرایی میراگر ویسکوالاستیک در قاب ۸ طبقه ۶۷
جدول (۳-۵) اطلاعات سختی و میرایی میراگر ویسکوالاستیک در قاب ۱۲ طبقه ۶۷
جدول (۳-۶) مشخصات مقاطع المان­های مورداستفاده ۶۸
جدول (۳-۷) ابعاد و اندازه میراگر ویسکوالاستیک ۶۹
جدول (۴-۱) جدول حالات مختلف بررسی قاب­ها در این پژوهش ۷۳
جدول (۴-۲) مقادیر جابجایی بام برحسب سانتی‌متر برای رکوردهای حوزه دور ۱۱۰

جدول (۴-۳) مقادیر جابجایی بام برحسب سانتی­متر برای رکوردهای حوزه نزدیک ۱۱۰
فهرست نمادها
انرژی ورودی
انرژی جنبشی
انرژی میرایی
انرژی کرنشی الاستیک
انرژی هیسترتیک
شاخص خسارت پارک انگ
میراگر ویسکوالاستیک VED
مدول ذخیره برشی
مدول اتلاف برشی
مدول مرکب برشی
سختی میراگر
میرایی میراگر
نسبت میرایی معادل
مدول اتلاف
مقدمه
مقدمه
سالانه در جهان، به‌طور متوسط ۱۰۰۰۰ نفر در اثر زلزله می­میرند (شکل (۱-۱)). بررسی­های سازمان یونسکو نشان می­دهد که خسارت مالی ناشی از زلزله از سال ۱۹۲۶ تا ۱۹۵۰ میلادی، چیزی در حدود ۱۰ میلیارد دلار بوده است. در این فاصله زمانی در آسیای میانه دو شهر و ۲۰۰ روستا تخریب شدند. از آن موقع به بعد نیز چندین شهر ازجمله عشق­آباد (۱۹۴۸)، اقادیر (۱۹۶۰)، اسکو پیه (۱۹۶۳)، ماناگوا (۱۹۷۲)، گمونا و تانگ شان (۱۹۷۶)، مکزیکوسیتی (۱۹۸۵)، اسپیتاکا (۱۹۸۸)، کوبه (۱۹۹۵)، شهرهایی در ترکیه و تایوان (۱۹۹۹) و صدها روستا در اثر زمین­لرزه با خاک یکسان شدند. نوشته­ های تاریخی گواه نگرانی دیرینه بشر از خطرات ناشی از زمین­لرزه می­باشند[۱]. به همین دلیل است که انسان درصدد مقابله با این پدیده طبیعی می­باشد که در این راه پیشرفت­های چشمگیری نیز کرده است. اما بااین‌وجود به دلیل پیچیدگی بیش‌ازحد این پدیده کماکان نتوانسته چه ازلحاظ جانی و چه ازلحاظ مادی به ایمنی و تضمین کامل برسد.
امروزه به‌خوبی مشخص‌شده است که سازه­های طراحی ‌شده بر اساس ضوابط آیین‌نامه‌های موجود، در برابر زلزله­های شدید، متحمل خسارات سنگین خواهند شد. ولی بااین‌وجود هنوز برخی ضوابط طراحی لرزه­ای ( خصوصاً در طراحی اولیه سازه­ها ) بر پایه تحلیل­های ارتجاعی و استفاده از یک نیروی استاتیکی معادل با زلزله بناشده‌اند[۲و۳].
بارهای لرزه­ای اصولاً ماهیتی قراردادی و اعتباری داشته و نیروهای طراحی لرزه­ای پیشنهادشده توسط آیین‌نامه‌ها عموماً به‌مراتب کوچک‌تر از نیروهایی می­باشند که در هنگام زلزله به سازه وارد می­گردند. نیروهای بکار گرفته‌شده به‌وسیله زلزله به ویژگی­های الاستیک و پلاستیک سازه بستگی دارند.
پژوهش­های مختلف نشان می­ دهند که در پاسخ لرزه­ای سازه­ها، پارامترهای دیگری نیز دخیل می­باشند و صرف بحث نیرو - تغییر مکان در ارتجاعی یا حتی الاستوپلاستیک کامل دوخطی نمی­تواند توجیه‌کننده تمامی رفتارهای لرزه­ای سازه باشد. درنتیجه پژوهشگران، به دنبال پیشنهاد روشی نوین در طرح لرزه­ای سازه­ها می­باشند. در همین راستا و طی دو دهه اخیر بحث انرژی بسیار موردتوجه قرارگرفته است. زیرا با پیشرفت­های حاصل‌شده در این روش، بسیاری از پارامترها و رفتارهای مطرح در طرح لرزه­ای سازه­ها قابلیت توجیه و اعمال در فرایند طراحی را یافته­اند. بااین‌وجود، هنوز هم ناشناخته­ها و کاستی­های فراوانی درروش انرژی وجود دارد که مانع از ارائه آن به‌عنوان یک روش جامع در قالب آیین‌نامه‌ای مطمئن گشته است. با توجه به تحقیقات و پژوهش‌های گسترده‌ای که در حال حاضر روی این موضوع در سطح جهان صورت می­گیرد، آتیه­ای روشن برای آن پیش‌بینی می­گردد و چه‌بسا در آینده­ای نزدیک، اصول و ضوابط موجود فعلی در آیین‌نامه‌ها با اصول و ضوابط روش انرژی جایگزین گردند.
خسارت جانی ناشی از زمین­لرزه­های مهم[۱]
ضرورت و اهداف تحقیق
بامطالعه رفتار ساختمان­هایی که به روش مقاومتی طراحی ‌شده‌اند و تحت آنالیزهای دینامیکی غیرخطی قرار گرفته‌اند می­توان مشاهده کرد که در طراحی بر اساس مقاومت علی­رغم توزیع یکنواخت مقاومت در طبقات، این روش دارای ضعف­هایی است و نمی­تواند روش کاملی برای طراحی ساختمان­ها باشد و همواره یک تمرکز انرژی و خسارت در یک یا دوطبقه مشاهده می­ شود. مطالعات نشان می­دهد که بررسی سازه­ها بر اساس مفاهیم انرژی می ­تواند رفتار سازه را در هنگام زلزله بهتر نشان دهد، ازاین‌رو در این مطالعه سعی شده که سازه بر اساس مفاهیم انرژی موردبررسی قرار گیرد.
با وقوع زلزله انرژی زیادی به سازه وارد می­ شود، سازه باید این انرژی را به‌صورت­های مختلف جذب و یا تلف کند. اعضای سازه در برابر انرژی زلزله که مقدار قابل‌توجهی است، وارد محدوده غیر ارتجاعی می­شوند تا با تغییرشکل­های خود بتوانند این انرژی را جذب کنند. با وارد شدن اعضای سازه­ها به محدوده غیر ارتجاعی، تغییرشکل­های ماندگاری در سازه به وجود می ­آید که برای ادامه بهره ­برداری از سازه، باید آن اعضایی که بیش‌ازحد تغییر شکل داده­اند یا دیگر قابلیت بهره ­برداری را ندارند را با اعضای جدید جایگزین و یا آن‌ها را تقویت نمود که اجرای این کار دشوار و هزینه آن نیز بالا می­باشد. لذا با قرار دادن میراگرها در سازه، این میراگرها با جذب انرژی زلزله از وارد شدن دیگر اجزای سازه به محدوده غیر ارتجاعی جلوگیری به عمل می­آورند و درنتیجه بعد از زلزله اجزای مختلف سازه همچنان قابلیت بهره ­برداری خود را حفظ کرده ­اند و فقط می­توان با بازدید میراگرها در صورت لزوم آن­ها را تعویض و یا تعمیر نمود.
با توجه به مطالب بیان‌شده، در این پژوهش به بررسی سازه ­هایی که میراگر، به‌عنوان یک روش مقاوم­سازی، به آن‌ها اضافه‌شده پرداخته می­ شود. بدین منظور با انتخاب تعدادی قاب فولادی با سیستم قاب خمشی متوسط که بر اساس ویرایش اول استاندارد ۲۸۰۰[۴] طراحی می­شوند به بررسی آسیب‌پذیری لرزه­ای این قاب­ها، تحت زمین‌لرزه‌های مختلف حوزه دور و نزدیک و بر اساس مفاهیم انرژی پرداخته و پارامترهایی همچون خسارت طبقات و قاب­ها، جابجایی نسبی طبقات، برش پایه و جابجایی بام را موردبررسی قرار می­دهیم سپس با کنترل مقادیر جابجایی نسبی بر اساس آیین‌نامه، لزوم به‌کارگیری روش مقاوم­سازی جهت کاهش این مقادیر شرح داده می شود. بدین منظور از میراگرهای ویسکوالاستیک جهت کاهش جابجایی نسبی و خسارت وارد برسازه استفاده می­ شود. یکی از مزایای استفاده از میراگرهای ویسکوالاستیک این است که برای فعال کردن این میراگرها نیاز به تحریک خارجی نیست و برخلاف میراگرهای اصطکاکی که برای کمتر از نیروی لغزش نمی ­توانند فعال شوند میراگرهای ویسکوالاستیک در هر زلزله­ای عمل کرده و انرژی تلف می­ کنند و بدین ترتیب از خسارت وارد برسازه می­کاهند.
ساختار پایان نامه
تحقیق حاضر در پنج فصل به‌صورت زیر تدوین‌شده است:
فصل اول شامل مقدمه، ضرورت و اهداف تحقیق و ساختار پایان نامه می­باشد.
در فصل دوم، ابتدا به بررسی مفاهیم انرژی پرداخته و در ادامه شاخص­ های خسارت معرفی‌شده و با توجه به، به‌کارگیری میراگر به‌منظور مقاوم­سازی قاب­های موردبررسی در این پژوهش، به‌مرور کنترل­های لرزه­ای، بخصوص انواع میراگرهای غیرفعال پرداخته ‌شده است. با توجه به استفاده از میراگر ویسکوالاستیک در این پژوهش، مشخصات دینامیکی این نوع میراگر و روش­ طراحی آن به‌طور مفصل بیان می­ شود.
فصل سوم به معرفی قاب­های فولادی و همچنین شتاب­نگاشت­های مختلف حوزه دور و نزدیک که به­منظور تحلیل دینامیکی غیرخطی به روش استاندارد ۲۸۰۰ مقیاس شده ­اند، می ­پردازد. در ادامه نرم­افزار Perform-3D معرفی و در انتهای فصل صحت مدل­سازی میراگر ویسکوالاستیک در نرم‌افزار فوق موردبررسی قرار می­گیرد.
فصل چهارم با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل دینامیکی غیرخطی قاب­ها تحت زلزله­های حوزه دور و نزدیک، به بررسی انرژی، خسارت، جابجایی نسبی، برش پایه و جابجایی بام در طبقات و قاب­ها، قبل و بعد از مقاوم­سازی با میراگر ویسکوالاستیک می ­پردازد.
فصل پنجم به ارائه خلاصه­ای از نتایج به‌دست‌آمده پرداخته و پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی ارائه می­گردد.
مروری بر منابع
مقدمه
مهندسی عمران پس از زلزله نورثریج در لس انجلس در سال ۱۹۹۴ و زلزله ای عظیم در کوبه ژاپن دچار تحول عظیم شد. تا آن زمان فلسفه کلی طراحی لرزه‌ای بر پاسخ جلوگیری از واژگون شدن سازه و ممانعت از تلفات جانی بود. بنابراین برای اطمینان از عدم واژگونی سازه، مهندسین نیاز داشتند تا سازه‌هایی را طراحی کنند که منجر به کاهش خسارت بر اساس کاربری ساختمان گردد.

تجزیه تحلیل انتقادی از رضایت گردشگران و وفاداری مقصد
این مطالعه توسط مت سام، مصطفوی، مرزوکی و جوسا در سال ۲۰۱۱ در مجله مدیریت جهانی به چاپ رسیده است. قصد بازدید دوباره و توصیه دهان به دهان مثبت به عنوان شاخص‌های وفاداری مقصد در نظر گرفته می‌شود. این مطالعه سابقه وفاداری را براساس بررسی ادبیات بررسی می‌کند و به بررسی اهمیت تصویر به عنوان یکی از عناصر اساسی در مقصد گردشگر می‌پردازد. هدف از این مطالعه شناسایی وفاداری با بررسی تاثیر عوامل رضایت و تصویر بر گردشگران بین‌المللی که به پنانگ سفر کرده‌اند بوده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که ارتباط بسیار قوی بین رضایت، تصویر و وفاداری مقصد وجود دارد. در این مطالعه مشخص شد که رفتار دوستانه مردم برای خارجی‌ها قابل توجه بوده، در حالیکه پاکیزگی محیط زیست قابل توجه نبود. همچنین مشخص شد که خارجی‌هایی که از عامل تصویر راضی بودند تمایل به توصیه پنانگ به دیگران داشتند (مت سام و همکاران،۲۰۱۱).

تاثیر کیفیت خدمات و رضایت گردشگران بر مقاصد رفتاری آینده: مطالعه موردی معبد بروبدر به عنوان یک مقصد میراث فرهنگ جهانی یونسکو
این پژوهش توسط ایوانو کانی و نیلا هدایت^[۲۰۹] در سال ۲۰۱۲ در مجموعه مقالات بین‌المللی توسعه اقتصاد و تحقیقات به چاپ رسیده است. این مطالعه به بررسی کیفیت خدمات و رضایت گردشگر بر نیات رفتاری آینده در گردشگران داخلی محلی معبد بروبدر با بهره گرفتن از مدل سروکوال و با تجزیه تحلیل رگرسیون چندگانه می‌پردازد. نتایج نشان داد که کیفیت خدمات تاثیر مثبت بر رضایت گردشگر و همچنین تاثیر مثبت بین رضایت گردشگر و نیات رفتاری آینده وجود دارد. همچنین نتیجه این مطالعه نشان داد که ملموس بودن بیشترین بعد تاثیرگذار کیفیت خدمات بوده است. همچنین نتایج دستورالعمل‌های بالقوه برای اقتدار مدیریت آژانس بروبدر فراهم می‌کند که آن را قادر به حفظ کیفیت خدماتی که از نظر گردشگران بسیار راضی کننده در نظر گرفته می‌شوند میکند و کیفیت خدماتی که توسط گردشگران نامطلوب تلقی می‌شود را بهبود خواهد داد (کانی و هدایت،۲۰۱۲).
بررسی اثرات کیفیت درک شده، قیمت-ارزش و رضایت بر نیات رفتاری گردشگران گلف: مدل ساختاری
این تحقیق توسط هنسی^[۲۱۰]، یون^[۲۱۱]، مک ایچرن^[۲۱۲] و مک دونالد^[۲۱۳] در سال ۲۰۰۷ در کنفرانس سالانه انجمن تحقیقات سفر و گردشگری ارائه شده است. مدل مفهومی نیات رفتاری گردشگران گلف با بهره گرفتن از داده‌های ۱۶۵۷ نفر از گلف بازان در جزیره پرنس ادوارد که یکی از مهمترین مقاصد بازی گلف در کانادا می‌باشد توسعه و آزمایش شده است. نتایج نشان می‌دهد که ارتباط مستقیم و معنی‌داری بین کیفیت درک شده از عملکرد (کیفیت زمین) گردشگران گلف و نیات رفتاری وجود ندارد. درحالیکه کیفیت زمین گلف بر نیات رفتاری تاثیر می‌گذارد، این اثر غیر مستقیم است. این کیفیت زمین و سطح رضایت کلی، کیفیت زمین و احساس دریافت ارزش از گرین فی (پولی که بابت یک دور بازی گلف پرداخت می‌کنند)، و ارزش افزوده‌ای که منجر به احساس رضایت می‌شود، در مجموع، تاثیر مثبت روی نیات رفتاری می‌گذارند. نتایج به روشن شدن نقش کیفیت زمین گلف، قیمت-ارزش، و رضایت کلی بر نیات رفتاری و درک بهتر رفتار گردشگران گلف در جزیره پرنس ادوارد کمک می‌کند(هنسی، یون، مک ایچرن و مک دونالد، ۲۰۰۷).
کیفیت خدمات، رضایت و قصد بازگشت در رویداد گردشگری ورزشی
این مقاله که توسط شانک و چلادورائی^[۲۱۴] در سال ۲۰۰۸ در مجله مدیریت ورزشی به چاپ رسیده است، یک مدل مفهومی از کیفیت در رویداد گردشگری ورزشی در جایی که گفته شده است کیفیت درک شده از گردشگری ورزشی (کیفیت گردشگری ورزشی) بر رضایت گردشگر که به نوبه خود بر نیت گردشگران برای بازگشت به محل رویداد و یا خود رویداد اثر می‌گذارد پیشنهاد می‌دهد. کیفیت گردشگری ورزشی توسط چهار بعد اصلی که هرکدام آنها با دو یا تعداد بیشتر زیر شاخه تعریف می‌شوند نشان داده شده است. ابعاد اصلی شامل الف) کیفیت دسترسی (متشکل از دسترسی به مقصد، محل ورزش، هتل)، ب) کیفیت محل‌های اسکان (از جمله محیط زیست، تعامل و ارزش)، ج) کیفیت محل برگزاری (روند مسابقه و محصول مسابقه). در مدل پیشنهاد شده، کیفیت گردشگری ورزشی درک شده منجر به رضایت توریست شده و این رضایت بر نیت گردشگران برای بازگشت به محل رویداد یا خود رویداد اثر می‌گذارد (شانک و چلادورائی،۲۰۰۸،ص۵۸۷).
تاثیر ارزش درک شده گردشگران بر نیات رفتاری رویدادهای بزرگ : تجزیه تحلیل گردشگران داخلی و محلی در نمایشگاه جهانی شانگهای
در این مقاله که توسط چائوهویی، لین و کیائویون^[۲۱۵] در سال ۲۰۱۲ در مجله علوم جغرافیایی چینی به چاپ رسیده است، براساس داده‌های نظرسنجی ۲۱۲۰ گردشگر داخلی و محلی در نمایشگاه جهانی شانگهای، یک مدل معادلات ساختاری برای ارتباط بین ابعاد ارزش درک شده گردشگر، نیات رفتاری و قصد بازدید مجدد ایجاد شده است. علاوه بر این، تاثیر ابعاد ارزش درک شده گردشگر بر نیات رفتاری و قصد بازدید مجدد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد که ارزش سودگرایانه و ارزش لذت به طور قابل توجه و معنی‌داری بر نیات رفتاری گردشگران داخلی و محلی اثر می‌گذارد، در حالی که ارزش راحتی و ارزش زیبایی شناختی تاثیر معنی‌داری ندارد. ارزش خدمات بطور معنی‌داری فقط بر نیات رفتاری گردشگران محلی و ارزش زیبایی‌شناختی به طور معنی‌دار فقط بر نیات رفتاری گردشگران داخلی اثر می‌گذارد. ارزش سودگرایانه، ارزش خدمات و ارزش لذت به طور معنی‌دار بر قصد بازدید مجدد گردشگران داخلی و محلی اثر می‌گذارند، در حالیکه ارزش راحتی به طور معنی‌داری فقط بر قصد بازدید مجدد گردشگران محلی اثر می‌گذارد (چائوهویی، لین و کیائویون،۲۰۱۲،ص۷۴۲).
تاثیر ارزش درک شده مشتری بر نیات رفتاری بخش گردشگری پزشکی در لیتوانی
این پایان‌نامه توسط بالتوسیته^[۲۱۶] در سال ۲۰۱۳ در دانشگاه مدیریت و اقتصاد آی.اِس.اِم انجام شده است. هدف این پژوهش، شناسایی قدرت تاثیر ارزش درک شده مشتری بر نیات رفتاری بخش گردشگری پزشکی در لیتوانی است. داده‌های پژوهش از ۲۰۰ پاسخ‌دهنده جمع‌ آوری و در سه مرحله تجزیه و تحلیل شده است. تجزیه و تحلیل همبستگی نشان داد که بین اجزای ارزش درک شده مشتری و رضایت و همچنین نیات رفتاری رابطه وجود دارد. علاوه بر این رضایت به نیات رفتاری مرتبط است. اگرچه تجزیه تحلیل رگرسیون در مورد ارتباط بین ارزش خطر رایگان درک شده و رضایت غفلت کرده است. قوی‌ترین ارتباطات میان ارزش خدمات درک شده و نیات رفتاری، هزینه درک شده و رضایت بدست آمد. همچنین نشان داده شد که تفاوت‌های معنی‌داری میان ارزیابی براساس سن، محل سکونت، درآمد و نوع درمان پزشکی وجود دارد که منجر به توصیه برای در نظر گرفتن عوامل اجتماعی و جمعیتی به عنوان متغیرهای مستقل در تحقیقات آتی می‌شود (بالتوسیته،۲۰۱۳،ص۲).
مطالعه تجربی نیات رفتاری در صنعت هتلداری تایوان
این تحقیق توسط کلمز، هونگ چه وو، هو و گان^[۲۱۷] در سال ۲۰۰۹ در مجله بازاریابی نوآوری به چاپ رسیده است. هدف این پژوهش بدست آوردن درک بهتر از نیات رفتاری در بخش هتلداری تایوان است. نتایج نشان داد که بین ارزش درک شده و کیفیت خدمات، تصویر و کیفیت خدمات، رضایت مشتری، ارزش درک شده، تصویر و کیفیت خدمات، و نیات رفتاری، تصویر و رضایت مشتری ارتباط وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که ادراکات از سازه‌ها در درجه اول توسط هدف از سفر و شغل مشتریان تحت تاثیر قرار می‌گیرد (کلمز، هونگ چه وو، هو و گان،۲۰۱۳،ص۳۰).
ارتباط نیات رفتاری گردشگر با کیفیت خدمات و رضایت مشتری در پارک ملی کینمن تایوان
این مقاله توسط چین مین چن، هونگ تائو لی، شهوا چن و تیسان هونگ هوانگ^[۲۱۸] در سال ۲۰۱۱ در مجله بین‌المللی تحقیقات گردشگری به چاپ رسیده است. این مطالعه رضایت گردشگر و ارتباط آن با کیفیت خدمات را با بهره گرفتن از یک مدل سلسله‌مراتبی که ترکیبی از چهار عامل اصلی و هشت زیر عامل مشابه است را ارزیابی می‌کند. نتیجه نشان داد که کیفیت خدمات ارتباط مثبت معنی‌داری با رضایت دارد. درنتیجه پیشنهاد شد که مدیران پارک ملی باید گردشگران را با کیفیت خدمات سطح بالا راضی کنند که اساس این مفهوم است که کیفیت خدمات ممکن است تاثیر معنی‌داری بر نیات رفتاری بلندمدت از طریق رضایت سطح بالای مشتریان داشته باشد(چن، لی، چن و هوانگ،۲۰۱۱،ص۴۱۶).
سوابق و پیامدهای رضایت مشتری برای شرکت‌ها
این تحقیق که توسط اندرسون و سالیوان در سال ۱۹۹۳ در مجله علوم بازرگانی به چاپ رسیده است سوابق و پیامدهای رضایت مشتری را بررسی می‌کند. یک مدل برای پیوند واضح سوابق و پیامدهای رضایت در چارچوب ابزارگرا توسعه داده شد. نتایج نشان داد که بهتر است رضایت به عنوان تابعی از کیفیت درک شده و عدم تایید تعیین شود که تا چه حد کیفیت درک شده در تطبیق با انتظارات پیش از خرید با شکست مواجه شود. در کمال تعجب، انتظارات به طور مستقیم رضایت را تحت تاثیر قرار نداد که اغلب در ادبیات رضایت اینطور پیشنهاد می‌شود. علاوه بر این، نتایج نشان داد که کیفیتی که کمتر از حد انتظار باشد نسبت به کیفیتی که انتظارات را برآورده می‌کند، تاثیر بیشتری روی رضایت و نیات خرید مجدد را دارد. علاوه بر این، نتایج نشان می‌دهد که عدم تایید بیشتر زمانی که ارزیابی کیفیت آسان است اتفاق می‌افتد. در نهایت، از نظر تغییرات سیستماتیک در سراسر شرکت، نتایج نشان داد که حساسیت و قابلیت ارتجاعی نیت خرید مجدد با توجه به رضایت برای شرکت‌هایی که رضایت بالا ارائه می‌دهند پایین‌تر است (اندرسون و سالیوان، ۱۹۹۳).
فصل سوم
روش اجرای تحقیق
۳-۱) مقدمه
تحقیق را می‌توان تلاشی منظم و سازمان‌یافته برای بررسی مساله‌ای خاص که به یک راه‌حل نیاز دارد توصیف کرد و شامل گام‌هایی است که طراحی و پیگیری می‌شوند تا پاسخ‌هایی برای مساله مورد علاقه ما در محیط کاری به دست آید. تحقیق مستلزم یک رشته فعالیت‌هایی است که به درستی اندیشیده شده‌اند و به دقت به اجرا در می‌آیند و در نهایت این امکان را فراهم می‌آورند که بتوان مشکلات را حل کرد یا دست کم به حداقل رسانید. از این رو، تحقیق در بردارنده‌ی فرآیندهای جست‌و‌جو، بررسی و آزمودن است. این فرآیندها را باید به طور منظم، به دقت، منتقدانه، عینی و منطقی به اجرا درآورد. نتیجه‌ی نهایی شامل کشف واقعیات جدیدی است که به ما کمک می‌کند تا با مشکل موجود برخورد کنیم. تفاوت میان یک مشاهده کننده‌ی حساس که برای رسیدن به نوعی تحلیل و تصمیم‌گیری درباره‌ی یک وضعیت مفروض از شعور کلی بهره می‌گیرد و محققی که روش علمی را به کار می‌گیرد در این است که محقق به جستارگری منظم درباره‌ی موضوع می‌پردازد و سعی می‌کند پدیده‌ها را بر پایه‌ی داده‌هایی که به دقت برای این منظور گردآوری شده است توصیف، تشریح و پیش‌بینی کند. روش‌های تحقیق به شیوه‌های طراحی مطالعات و رویه‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها اشاره دارد (سکاران،۱۳۹۱،ص ص۷-۶).
در این فصل، روش‌شناسی که بخش علمی تحقیق را در بر می‌گیرد مورد بررسی قرار گرفته است. مباحث مطرح شده در این فصل عبارتند از روش اجرای تحقیق، روش نمونه‌گیری، روش جمع‌ آوری اطلاعات، معرفی ابزار اندازه گیری، اعتبار و پایایی پرسشنامه و روش تجزیه و تحلیل آماری.
۳-۲) روش تحقیق
تحقیق را به دو منظور متفاوت انجام می‌دهند. نخست حل مشکلاتی که در حال حاضر در محل کار وجود دارد و دوم، افزودن به مجموعه دانش بشری در زمینه خاصی که مورد علاقه محقق است. هنگامی که با هدف برخورداری از نتایج یافته‌ها برای حل مسائل موجود در سازمان به تحقیق می‌پردازیم آن را تحقیق کاربردی^[۲۱۹] می‌نامیم. اما وقتی اساسا برای بهبود درک خود درباره مسائل بخصوصی که به طور معمول در محیط‌های سازمانی روی می‌دهند و نیز چگونگی حل آنها تحقیق می‌کنیم آن را تحقیق بنیادی یا پایه‌ای^[۲۲۰] می‌خوانیم که تحقیق محض^[۲۲۱] نیز نامیده می‌شود. یافته‌های چنین تحقیقی به افزایش دانش در زمینه‌های مختلف مدیریت کمک می‌کند (سکاران،۱۳۹۱،ص ۸).
پژوهش حاضر، براساس هدف کاربردی است. از سویی دیگر، از نظر ماهیت و روش تحقیق، توصیفی(غیر آزمایشی) از نوع پیمایشی است. در این تحقیق، پژوهشگر ماهیت مسأله تحقیق که همان بررسی عوامل موثر بر واکنش‌های رفتاری بازدیدکنندگان از مقصد‌های گردشگری استان گیلان است را توصیف می‌کند. این تحقیق از آن جهت غیر آزمایشی است که متغیرهای تحقیق در آن دستکاری نمی‌شوند. تحقیق حاضر از نظر مکانی، دارای خصوصیات کتابخانه‌ای و میدانی است. انجام این تحقیق مستلزم نظرسنجی از گردشگران استان گیلان است و از این جهت روش پیمایشی (زمینه‌یابی) است. به منظور بررسی ادبیات موضوعی و پیشینه‌ تحقیق، مطالعات کتابخانه‌ای صورت گرفته است. در مرحله میدانی، اجرایی و عملیاتی، به قصد جمع‌ آوری داده‌های موردنیاز، پرسشنامه استاندارد توزیع گردید. به عبارتی، پژوهش حاضر، براساس هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش جمع آوری داده در طبقه توصیفی (غیر آزمایشی) و از نوع پیمایشی به روش مقطعی طبقه‌بندی می‌شود، زیرا گرد‌آوری داده‌ها درباره یک یا چند صفت در مقطع زمانی نوروز ۱۳۹۳ از طریق نمونه‌گیری از جامعه انجام شده است.
۳-۳) جامعه آماری
جامعه‌ی آماری به کل گروه افراد، وقایع یا چیزهایی اشاره دارد که محقق می‌خواهد به تحقیق درباره‌ی آنها بپردازد. چهارچوب جامعه ی آماری فهرستی از همه‌ی اعضای جامعه‌ی آماری است که از بین آن گروه نمونه انتخاب می‌شود (سکاران،۱۳۹۰،ص۲۹۴).
جامعه آماری در این پژوهش گردشگران ورودی به استان گیلان می‌باشند.
۳-۴) نمونه و روش نمونه گیری
گروه نمونه مجموعه‌ی کوچکی از جامعه‌ی آماری است مشتمل بر برخی از اعضا که از جامعه‌ی آماری انتخاب شده‌اند. بدین ترتیب گروه نمونه یک مجموعه‌ی فرعی از جامعه‌ی آماری است که با مطالعه‌ی آن محقق قادر است نتیجه را به کل جامعه‌ی آماری تعمیم دهد. نمونه‌برداری فرایند انتخاب کردن تعداد کافی از میان اعضای جامعه‌ی آماری است. گروه نمونه باید به صورتی انتخاب شود که نماینده جامعه آماری باشد و ویژگی‌های آن را در بر داشته باشد (سکاران،۱۳۹۰،ص۲۹۵).
در این تحقیق ابتدا به روش نمونه‌گیری قضاوتی و با نظر استاد راهنما تعدادی از شهرهای استان شامل رشت، لاهیجان، بندرانزلی، آستارا، آستانه اشرفیه و فومن که طبق نتایج مرکز آمار ایران در سال‌های ۱۳۹۰ الی ۱۳۹۲ بیشترین گردشگر ورودی در استان گیلان را داشتند انتخاب شدند، سپس به روش نمونه‌گیری غیراحتمالی از نوع در دسترس و با همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، پرسشنامه‌ها در اختیار گردشگران قرار گرفت.
۳-۵) حجم نمونه
حجم تعداد نمونه با توجه به فرمول ذیل مشخص گردید:
n حجم نمونه
سطح خطا
میزان خطای برآورد
واریانس نمونه
در عمل با توجه به نرخ بازگشت پرسشنامه تعداد ۴۱۲ پرسشنامه بین گردشگران ورودی به استان گیلان توزیع گردید که برخی از آنها بی پاسخ بازگردانده شد و در نهایت ۳۸۴ عدد پرسشنامه جهت تحلیل آماری مورد استفاده قرار گرفت.
جدول ۳-۱) تعداد پرسشنامه

۱-۱۶

یکپارچگی محیط شبیه­سازی با محیط مدل­سازی

۳-۲-۲- قابلیت شبیه­سازی فرایند:
شبیه­سازی نوعی مدل­سازی کامپیوتری از یک وضعیت فرضی است که می ­تواند برای استقرار آن مدل در سیستم مورد تجزیه­وتحلیل قرار گیرد]۴۵[. برای کمک به صاحبان فرایند کسب­وکار و تحلیل­گران کسب­وکار در طراحی فرایند،BPMS قابلیت شبیه­سازی فرایند و توانایی مدل­سازی را فراهم می­ کند. شبیه­سازی، شامل توزیع احتمالی زمان برای هر فعالیت در فرایند شبیه­سازی شده می­باشد. بدیهی است که آماده ­سازی مدل هنگامی صورت می­گیرد که الگوریتم شبیه­سازی مورد استفاده و مدل­های توزیع احتمال متناسب با هر یک از فعالیت­ها در فرایند کسب­وکار تعیین گردد.

پس از این که داده ­ها جمع­آوری شدند؛ شبیه­ساز فرایند، گلوگاه­ها و نقاط ضعف در طراحی فرایند را شناسایی می­ کند و بر اساس نتایج حاصل از شبیه­سازی، طراحی فرایند اولیه می ­تواند باعث بهبود در چرخه­ی مدیریت فرایند کسب­وکار شود. در واقع، صاحبان فرایند می­توانند شبیه­سازی داده ­ها را به­منظور افزایش کارایی فرایند­هایی که به طور مداوم درحال پیشرفت هستند استفاده نمایند. شبیه­سازی همچنین عاملی است که می ­تواند شکاف چشم­گیر بین وضع مطلوب و فرایند مستقر در سازمان را کاهش دهد]۱۵،۴۲[.
پس از این­که یک فرایند طراحی شد، می­توان با بهره گرفتن از قابلیت شبیه­سازی، رفتار­های مختلف فرایند طراحی شده را بررسی نمود که به دلیل سرعت بالای شبیه­سازی فرایند می­باشد. شبیه­سازی فرآیندها، هنگامی که تغییراتی در ویژگی­های یک فرایند مانند منابع مورد نیاز، هزینه، مدت زمان و ویژگی­های صف­بندی ایجاد می­ شود، ازطریق سناریوهای What-If اجرا می­گردد. با تجزیه­وتحلیل What-If، می­توان عملکرد فرآیندهای شبیه­سازی شده را قبل از پیاده­سازی تحلیل کرد. آزمایش­ها با بهره گرفتن از المان­های مختلف مانند مسیرهای گوناگون، سطح منابع، قوانین و … به دنبال پاسخی بهینه می­گردد.
نتایج شبیه­سازی به­ صورت گرافیکی همراه با اطلاعات مربوط به تکمیل مراحل کار، طول صف، اسناد دریافتی، مسیریابی سند در میان فرایند، شروع، توقف و … ارائه می­ شود. قابلیت دیگر شبیه­سازی، توانایی گزارش­دهی می­باشد. در­ واقع تحلیل­گران با گزارشات گرافیکی که از نتایج شبیه­سازی به­دست می­آورند می­توانند اقدامات اصلاحی را در جهت بهبود فرایند انجام دهند. گزارشات شبیه­سازی جزئیات بیشتری از فرایند، از جمله داده ­های شبیه­سازی، تجزیه­وتحلیل آن­ها و نمودارها را ارائه می­ دهند]۴۵[.
تحلیل­گر می ­تواند با شبیه­سازی فرآیندها زمان انجام فرآیندها را مشخص نماید. باید توجه داشت که شبیه­سازی مدل انتزاعی، نیاز به اجرای واقعی کار و جایگزین کردن جزئیات توسط توزیع­های تصادفی دارد. بعضی از شرکت­های عرضه کننده، یک ابزار شبیه­سازی مستقل (مانند Arena, Extend ) ارائه می­ دهند. در حالی­که برخی این ابزار را در یک سیستم مدیریت گردش کار (FileNet، COSA) یا در یک ابزار مدل­سازی فرایند کسب­وکار (PROTOS، ARIS) قرار می­ دهند]۳۸،۳۹[.
۳-۲-۲-۱- مزایای شبیه سازی ]۴۲[:
تعیین تنگناها، گلوگاه­ها و نقاط ضعف فرآیندها
تعیین وابستگی فرآیندها و منابع سازمان
مقایسه فرآیندها و سناریوهای مختلف بر اساس کارایی و سرعت
بررسی مشکلات فرایند کنونی از طریق شبیه­سازی
دست یابی به نتایج بهتر
هزینه­ کمتر
یک شبیه­ساز فرایند تعداد زیادی از نمونه­های فرضی یک فرایند را تولید می­ کند، نمونه ها را گام به گام اجرا می­ کند و سوابق هر مرحله­ اجرا را ثبت می­نماید. خروجی یک شبیه­ساز به طور معمول شامل اطلاعات ثبت شده در شبیه­سازی و همچنین آمار مربوط به چرخه­ی زمان، متوسط ​​زمان انتظار و بهره ­برداری از منابع سازمان می­باشد. شبیه­سازها، از الگوریتم­های خاص و هوشمندی برای تکمیل فرایند شبیه­سازی با سرعت بالا استفاده می­ کنند. شبیه­سازی فرایند کسب­وکار، می ­تواند حجم بالایی از فرایند­ها و فعالیت­ها را در چند ثانیه به­ طور مؤثری شبیه­سازی نماید. برای هر یک از آیتم­های کاری ایجاد شده در طی شبیه­سازی، ابزار شبیه­ساز موارد زیر را در نظر می­گیرد:

• زمانی که فرایند آماده­ی اجرا است،
  • زمانی که فرایند آغاز می­ شود،
  • زمانی که فرایند تکمیل می­ شود.

با بهره گرفتن از اطلاعات جمع آوری شده، ابزار شبیه­سازی می ­تواند زمان انتظار متوسط برای هر وظیفه را محاسبه نماید، چرا که در شناسایی تنگناها و گلوگاه­های فرایند مثمر ثمر می­باشد.. در واقع، اگر ​​زمان انتظار فرآیندی بسیار بالا بود، به این معنی است که گلوگاهی در سطح این کار وجود دارد و تحلیل­گر پس از تشخیص آن تنگنا می ­تواند اقدامات اصلاحی در جهت بهبود وضعیت موجود انجام دهد ]۱۴[.
بنابراین قابلیت شبیه­سازی در سیستم­های مدیریت فرایند کسب­وکار، شامل شاخص­ هایی از جمله: جنبه­ های بصری، کارایی، تست­پذیری، امکانات آزمایش و امکانات آماری است. جدول ۳-۲ شاخص­ های شبیه­سازی فرایند کسب­وکار را نشان ­می­دهد:
جدول ۳-۲- شاخص­ های شبیه­سازی فرایند کسب­وکار

۲

قابلیت شبیه­سازی فرایند

۲-۱

جنبه­ های بصری

۲-۱-۱

انیمیشن

۲-۱-۲

نوع انیمیشن

۲-۱-۳

انیمیشن با ساعت بصری

در این صورت داریم :

(۴-۲۰)

که در آن به صورت زیر تعریف می شود :

اگر در رابطه (۴-۲۰) یک ماتریس معین مثبت باشد آن گاه می توان نتیجه گرفت کلاس برآوردگرهای مرکب در طرح نمونه گیری مضاعف برای طبقه بندی با فرض تخصیص متناسب با اندازه که در فاز دوم در طرح اعمال کردیم کاراتر از کلاس برآوردگرهای در طرح نمونه گیری مضاعف طبقه بندی نشده است.

فصل ۵
مثال کاربردی و نتیجه گیری
۵-۱ مقدمه
داده های مورد استفاده در این فصل مربوط به تولید ورقه های سیمانی در دو کارخانه ی تولید محصولات سیمانی است. نحوه کار در این کارخانه ها به این صورت بوده است که تعدادی از ورقه های سیمانی تولید شده به واحد کنترل کیفیت کارخانه ی مربوطه منتقل شده و برای حصول اطمینان از میزان کیفیت تولیدات، محصولات تحت چند آزمایش مختلف قرار
می گیرند از علل انجام این آزمایش ها موارد استفاده متعدد ورقه ها تحت شرایط مختلف جوی است. در بخش (۵-۲) در مورد نحوه جمع آوری داده ها توضیح داده می شود. با بهره گرفتن از این داده ها به صورت شهودی نشان می دهیم کارایی کلاس برآوردگرهای بیان شده در طرح
نمونه گیری مضاعف برای طبقه بندی بیش تر از کلاس برآوردگرها در طرح نمونه گیری مضاعف (طبقه بندی نشده) است. همچنین نشان می دهیم در صورت استفاده از بیش از یک متغیر کمکی می توان کارایی برآوردگرها را بهبود بخشید.
۵-۲ معرفی و نحوه جمع آوری داده ها
داده ها در این دو کارخانه با بهره گرفتن از آزمایش های زیر بدست آمده اند.

• آزمایش بار خمش : ورقه های انتخاب شده تحت مقادیر مختلف نیرو، تحت فشار قرار می گیرند و به تدریج بر میزان نیرو افزوده می شود این آزمایش تا زمانی ادامه می یابد که ورقه ها خم یا شکسته شوند. میزان نیرویی که سبب ایجاد شکستگی ورق شده است را به عنوان بیشینه نیرویی که ورق تحمل می کند، ثبت می کنند.

• آزمایش باران : در این آزمایش ورقه های انتخاب شده تحت باران مصنوعی قرار گرفته و میزان جذب آب ورقه، در صد رطوبت ورقه و تعداد ترک خوردگی های ورقه در زیر باران و میزان اضافه وزن به علت جذب آب ثبت می شود.

• آزمایش حرارت : در این آزمایش ورقه های انتخاب شده تحت درجه حرارت های مختلف قرار گرفته و به تدریج بر درجه حرارت افزوده می شود، این کار تا جایی ادامه پیدا می کند که ورق ترک خورده و یا بشکند، سپس تعداد ترک خوردگی ها و درجه حرارتی که سبب ترک خوردگی یا شکستن می شود را ثبت می کنند.

واحدهای آماری جامعه ای که در این پایان نامه مورد مطالعه قرار می گیرد را ورقه های سیمانی تولید شده در این دو کارخانه تشکیل می دهند، متغیر مورد مطالعه y، میزان ضخامت ورقه های سیمانی است که در پنج رده (۱۰- ۱۵-۲۰- ۲۵ -۳۰) میلی متر بوده، و همچنین متغیرهای کمکی ، میزان نیرویی که سبب ایجاد شکستگی در ورقه شده و ، درجه حرارتی که سبب ترک خوردگی یا شکستن ورقه می گردد، تعریف شده است.
در این جامعه متناهی تعداد ورقه های سیمانی ۱۰۰۰۰= N می باشد، اما قبل از شروع
نمونه گیری حجم طبقات نامعلوم است، بنابراین با بهره گرفتن از روش نمونه گیری مضاعف برای طبقه بندی ابتدا در فاز اول یک نمونه اولیه به حجم ۳۰۰= واحد انتخاب می شود. از طرفی با توجه به این که میزان نیرویی است که سبب ایجاد شکستگی در ورقه شده و همچنین درجه حرارتی است که سبب ترک خوردگی ورقه شده با تعداد ترک خوردگی های ورقه ها در ارتباط می باشند لذا طبقه بندی نمونه به سه طبقه بر اساس تعداد ترک ها انجام می شود، سپس در فاز دوم از ده درصد نمونه انتخاب شده در فاز اول یک نمونه به حجم ۳۰= گرفته می شود حجم طبقات در هر یک از دو فاز از نمونه گیری در جدول (۵-۱) و مشخصات توصیفی داده های حاصل از نمونه های بدست آمده در جدول (۵-۲) ارائه شده است.
جدول ۵-۱ حجم نمونه در هر یک از طبقات در دو فاز از نمونه گیری مضاعف برای طبقه بندی

طبقات

حجم طبقه در فاز اول

حجم طبقه در فاز دوم

طبقه اول

۱۰۴

۱۰

امام علی (ع) به فرزندش امام حسن می فرماید: «یَا بُنَیَّ احْفَظْ عَنِّى أَرْبَعاً وَ أَرْبَعاً، لَا یَضُرُّکَ مَا عَمِلْتَ مَعَهُنَّ: إِنَّ أَغْنَى الْغِنَى الْعَقْلُ وَ أََکْبَرَ الْفَقْرِ اٌلْحُمْقُ وَ أَوْحَشَ الْوَحْشَهِ الْعُجْبُ، وَ أََکْرَمَ اٌلْحَسَبِ حُسْنُ الْخُلُقِ یَا بُنَیَّ إِیَّاکَ وَ مُصَادَقَهَ الْأَحْمَقِ فَإِنَّهُ یُرِیدُ أَنْ یَنْفَعَکَ فَیَضُرَّکَ وَ إِیَّاکَ وَ مُصَادَقَهََ الْبَخِیلِ فَإِنَّهُ یَقْعُدُ عَنْکَ أَحْوَجَ مَا تَکُونُ إِلَیْهِ وَ إِیَّاکَ وَ مُصَادقَهََ الْفَاجِرِ فَإِنَّهُ یَبِیعُکَ بِالتَّافِهِ وَ إِیَّاکَ وَ مُصَادَقَهَ الْکَذَّابِ فَإِنَّهُ کَالسَّرَابِ: یُقَرِّبُ عَلَیْکَ الْبَعِیدَ وَ یُبَعِّدُ عَلَیْکَ الْقَرِیبَ .پسرم ! چهار چیز از من یادگیر(در خوبى ها)، و چهار چیز به خاطر بسپار(هشدارها)، که تا به آن ها عمل مى کنى زیان نبینی
الف ـ خوبى ها
۱ـ همانا ارزشمند ترین بى نیازى عقل است. ۲ـ و بزرگ ترین فقر بى خردى است.۳- و ترسناک ترین تنهایى خودپسندى است. ۴ـ وگرامى ترین ارزش خانوادگى، اخلاق نیکوست.
ب ـ هشدار ها
۱ـ پسرم ! از دوستى با احمق بپرهیز، چرا که مى خواهد به تو نفعى رساند اما دچار زیانت می­ کند.
۲ـ از دوستى با بخیل بپرهیز، زیرا آن چه را که سخت به آن نیاز دارى از تو دریغ مى دارد.
۳ـ و از دوستى با بدکار بپرهیز،­که با اندک بهایى تو را مى فروشد.
۴ ـ و از دوستى با دروغگو بپرهیز، که به سراب ماند: دور را به تو نزدیک، و نزدیک را دور مى­نمایاند.» (نهج البلاغه، ۱۳۸۶: ۶۳۲)
بهره گیری هنرمندانه ی سعدی از کلام امیرالمؤمنین موجب شده است تا بر زیبایی کلام وی افزوده شود و اثری را خلق کند که برای همیشه به جای بماند و عموم در تمامی سرزمین­ها از آن بهره ببرند.

علم و دانش اگر فقط در ذهن انسان قرار داشته باشد و در هیچ زمینه ای از آن استفاده نشود و در راه منافع مملکت و کشورداری بهره برداری نگردد هیچ سود و منفعتی حتی برای خود فرد نخواهد داشت. سعدی به پند و اندرز و نصیحت مخاطب پرداخته است و ضرورت داشتن علم همراه با عمل را به همه ی افراد گوشزد کرده است. سعدی در گلستان علم بی­عمل را مانند درخت بی بر و یا مانند زنبور بی عسل، بی ارزش و بی فایده می داند.
«تلمیذ بی ارادت، عاشق بی زر است و رونده ی بی معرفت، مرغ بی پَر، و عالم بی عمل، درختِ بی بر و زاهد بی علم، خانه ی بی در.
مراد از نزول قرآن، تحصیل سیرت خوب است نه ترتیل سورت مکتوب. عامی متعبّد پیاده رفته است و عالم متهاون سوار خفته. عاصی که دست بردارد به از عابد که در سر دارد.

امام علی (ع) در خطبه ی دویست و سی و نه در این زمینه می فرماید: «هُمْ عَیْشُ الْعِلْمِ، وَ مَوْتُ اٌلْجَهْلِ، یُخْبِرُکُمْ حِلْمُهُمْ عَنْ عِلْمِهِمْ وَ ظَاهِرُهُمْ عَنْ باطِنِهِمْ وَ صَمْتُهُمْ عَنْ حِکَمِ مَنْطِقِهِمْ، لایُخالِفُونَ اٌلْحَقَّ وَ لا یَخْتَلِفُونَ فِیهِ، وَ هُمْ دَعَائِمُ ألْإِسْلَامِ، وَ وَلَائِجُ اٌلإِعْتِصامِ، بِهِمْ عَادَ الْحَقُّ فِى نِصَابِهِ، وَ اٌنْزَاحَ الْبَاطِلُ عَنْ مُقَامِهِ، وَ اٌنْقَطَعَ لِسَانُهُ عَنْ مَنْبِتِهِ، عَقَلُوا الدِّینَ عَقْلَ وِعَایَهٍ وَ رِعایَهٍ ، لَاعَقْلَ سَمَاعٍ وَ رِوَایَهٍ ؛ فَإِنَّ رُواهََ الْعِلْمِ کَثِیرٌ، وَرُعاتَهُ قَلِیلٌ. خاندان پیامبر (ع) مایه ی حیات علم و نابودی جهل اند. بردباری شان شما را از دانش آن ها خبر مى دهد. و ظاهرشان از صفای باطن و سکوتشان از از حکمت های گفتارشان. هرگز با حق مخالفت نکردند و در آن اختلاف ندارند. آنان ستون هاى استوار اسلام، و پناهگاه مردم می­باشند، حق به وسیله ی آن ها به جایگاه خویش بازگشت، و باطل از جای خود رانده و نابود، وزبان باطل از ریشه کنده شد. اهل بیت پیامبر (ع) دین را چنان که سزاوار بود، دانستند و آموختند و بدان عمل کردند، نه آن که شنیدند و نقل کردند، زیرا راویان دانش بی شمار، اما حفظ کنندگان و عمل کنندگان به آن اندک.» (نهج البلاغه، ۱۳۸۶: ۴۷۴)
یکی دیگر از رذیلت هایی که سعدی با بهره گیری از نهج البلاغه به پندو اندرز پرداخته و نکته ی اخلاقی خویش را به مخاطب گوشزد کرده است، دوری از تکبر و غرور است. در باب هشتم که «آداب صحبت» نام گذاری شده است شیخ اجل، مسئله­ کبر و غرور را به صورت شیوا و رسا بیان نموده و برای افراد بشری شایسته نمی داند و دوری از آن را سفارش کرده است.
«پادشاه باید که تا بحّدی خشم بر دشمنان نراند که دوستان را اعتماد نماند. آتشِ خشم اول در خداوندِ خشم افتد، پس آنگه زبانه به خصم رسد یا نرسد.

امام علی (ع) نیز در حکمت صد و بیست و ششم؛ در نهج البلاغه در این مورد می فرماید.
«وَ قَالَ (ع) عَجِبْتُ لِلْبَخِیلِ یَسْتَعْجِلُ الْفَقْرَ. الَّذِى مِنْهُ هَرَبَ وَ یَفُوتُهُ الْغِنَى الَّذِى إِیَّاهُ طَلَبَ فَیَعِیشُ فِى الدُّنْیَا عَیْشَ اٌلْفُقَرَاءِ، وَ یُحَاسَبُ فِى الْآخِرَهِ حِسَابَ الْأَغْنِیَاءِ. وَ عَجِبْتُ لِلْمُتَکَبِّرِ الَّذِى کَانَ بِالْأَمْسِ نُطْفَهً وَ یَکُونُ غَداً جِیفَهً وَ عَجِبْتُ لِمَنْ شَکَّ فِى اللهِ وَ هُوَ یَرَى خَلْقَ اللهِ وَ عَجِبْتُ لِمَنْ نَسِیَ الْمَوْتَ وَ هُوَ یَرَى الْمَوْتَى؛ وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَنْکَرَ النَّشْأََهَ اٌلْأُخْرَى، وَ هُوَ یَرَى اٌلنَّشْأًَهَ اٌلْأُولَى وَ عَجِبْتُ لِعَامِرٍ دَارَ الْفَنَاءِ وَ تَارِکٍ دَارَ الْبَقَاءِ. فرمود: در شگفتم از بخیل: به سوى فقرى مى شتابد که از آن مى گریزد، و سرمایه اى را از دست مى دهد که براى آن تلاش مى کند. در دنیا چون تهیدستان زندگى مى کند، اما در آخرت چون سرمایه داران محاکمه مى شود. و در شگفتم از متکبرى که دیروز نفطه اى بی ارزش، و فردا مردارى گندیده خواهد بود؛ و در شگفتم از آن کس که آفرینش پدیده ها را مى نگرد و در وجود خدا تردید دارد؛ و در شگفتم از آن کس که مردگان را مى بیند و مرگ را از یاد برده است، و در شگفتم از آن کس که پیدایشِ دوباره را انکار مى کند در حالى که پیدایش آغازین را مى نگرد و در شگفتم از آن کس که خانه نابودشدنى، را آباد مى کند اما جایگاه همیشگى را از یاد برده است.»(نهج البلاغه، ۱۳۸۶: ۶۵۴)
با اندکی دقت می توان متوجه دل بستگی سعدی، به امام علی (ع) و تأثیر پذیری در آثارش از نهج البلاغه شد سعدی برای رسیدن به هدفش که همان پند و اندرز دادن مخلوقات است سال های زیادی وقت گذاشته است و سعی کرده است به هر طریقی و با بهره گیری از راه های مختلف به پند و اندرز بپردازد. آن چه در این پایان نامه ذکر کردیم اندک بازتابی از فرمایش آن بزرگوار در دو کتاب بوستان و گلستان است که بی گمان والاترین منظومه ی اخلاقی در ادبیات جهان محسوب می شود. سخن گفتن دراین زمینه فرصت بیشتری را می­ طلب؛ بنابراین سخن را در همین جا به پایان می بریم و به دیگر شیوه هایی می پردازیم که شیخ شیراز با یاری آن ها به پند و اندرز پرداخته است.

۳-۳- تأثیر پذیری سعدی از احادیث در بوستان و گلستان

با بررسی در آثار و نوشته های فارسی زبانان، می توان به میزان تأثیر پذیری عمیق آن ها از احادیث و روایات پی برد؛ شیخ اجل، سعدی شیرازی، نیز از جمله شاعرانی است که تحت تأثیر احادیث و روایات بلند مرتبه قرار گرفته است و راه وارستگی و سعادت را به جهانیان نشان داده است. این تأثیر پذیری را می توان مرهون انس و الفتی دانست که سعدی به دین اسلام، ائمه و به خصوص آیات و احادیث داشته است.
هادی زاده در مقاله ای با عنوان: «سعدی و زبان عربی در آیینه ی گلستان» در این مورد می­نویسد: «شیخ، سعدی، عالم و حکیمی است که علوم و معارف‏ خود را فرهنگ غنی اسلامی به لسان عربی آموخته و اندوخته است. در طول سالیان درازی که به تعلیم و تعلم و مطالعه اشتغال داشته، چنان با قرآن و حدیث و گفتار حکما مأنوس بوده که قلم و زبان و اندیشه‏اش رنگ خاص آن فرهنگ را به خود گرفته و آن­چه در گلستان آورده به شرحی که خواهد آمد غالباً صبغه‏ای، خواه لفظی و یا معنوی‏، از این فرهنگ غنی و بارور دارد.» (هادی زاده، ۱۳۶۳: ۴۵)

الف: نمونه های تأثیر پذیری سعدی از احادیث در بوستان

آثاری که از سعدی در موضوعات مختلف و به منظور راهنمایی مردم جامعه بر جای مانده است نکته به نکته ی آن سرشار از پند و اندرزهایی است که شیخ اجل با سیر و سفر در تمامی نقاط دنیا آن ها را جمع آوری کرده است تا جایی که انسان ها می توانند مانند هر کلام آسمانی آن را راهنمای مسیر خویش قرار دهند و از آن بهره ببرند.
درابیات زیر از باب دوم بوستان، سعدی، عبادت بدون تظاهر و ریاکاری را پسندیده می­داند، همچنین در چند بیت پایانی، پر هیز از ریاکاری را سفارش می کند.