۷
موسسه بوستان کتاب
۱۸
۶۱/۱۱
۸
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
۳۱
۰۲/۲۰
جمع
۱۵۵
۱۰۰
۳ـ۷٫ روش نمونه‌گیری و تعیین حجم نمونه
هدف محقق شناسایی جامعه و تعیین پارامترهای مربوط به آن است. برای این کار یا باید به کلیه افراد جامعه مراجعه کند و صفت یا ویژگی مورد نظر تحقیق خود را در آنها جویا شود؛ یا باید تعدادی از افراد جامعه را مورد مطالعه قرار دهد و از طریق جمع کوچک‌تری و با روش معینی، پی به صفات و ویژگی‌های جامعه ببرد (حافظ‌نیا، ۱۳۸۵: ۱۱۹).
نمونه‌گیری فرآیندی است که طی آن، تعدادی از واحدها به گونه‌ای برگزیده می‌شوند که معرف جامعه بزرگ‌تری که از آن انتخاب شده‌اند، باشند. اگر قرار باشد نتایج حاصل از نمونه‌برداری را به جامعه تعمیم دهیم، باید از نمونه تصادفی استفاده کنیم. نمونه‌ای را تصادفی می‌گویند که نحوه انتخاب آن به گونه‌ای باشد که هر یک از عناصر جامعه، دارای شانس مشخصی (غیرصفر) برای انتخاب یا عدم انتخاب داشته باشد.
در نمونه‌گیری طبقه‌ای، واحدهای جامعه مورد مطالعه در طبقه‌هایی که از نظر صفت متغیر همگن‌تر هستند، گروه‌بندی می‌شوند تا تغییرات آنها در درون گروه‌ها کمتر شود. پس از آن، از هر یک از طبقه‌ها تعدادی نمونه انتخاب می‌شود. معمولاً برای طبقه‌بندی واحدهای جامعه، متغیری به عنوان ملاک در نظر گرفته می‌شود که با صفت متغیر مورد مطالعه بستگی داشته باشد… در نمونه‌گیری طبقه‌ای، حجم نمونه (n) را به شیوه‌های مختلف می‌توان میان طبقه‌ها تقسیم کرد. ساده‌ترین شیوه، تقسیم مساوی تعداد نمونه میان طبقه‌هاست. سایر شیوه‌ها شامل انتساب بهینه و انتساب متناسب است.
اختصاص بهینه تعداد نمونه، با توجه به واریانس هر طبقه صورت می‌گیرد. با این روش می‌توان واریانس میانگین نمونه را کاهش داد. از آنجا که معمولاً از واریانس طبقه‌ها اطلاعی در دست نیست، از اختصاص متناسب استفاده می‌شود. در این حالت، تعداد نمونه مورد انتخاب از هر طبقه به صورت زیر محاسبه می‌شود:
که در آن n تعداد نمونه مورد انتخاب از جامعه مورد مطالعه،
تعداد افراد جامعه در طبقه h ام،
تعداد نمونه مورد انتخاب از طبقه h ام،
N تعداد کل افراد جامعه،
h = 1, 2, …, k (N1 + N2 + … Nh + … + Nk = N)
(سرمد و بازرگان، ۱۳۸۵: ۱۸۴).
جهت استفاده از شیوه فوق، ابتدا حجم نمونه تعیین گردید که با توجه به محدود بودن جامعه، برای تعیین اندازه نمونه از فرمول زیر استفاده شد:
(آذر و مؤمنی، ۱۳۸۵: ۲/۷۲).
که در آن n اندازه نمونه، N تعداد افراد جامعه، α سطح خطا، مقدار آماره توزیع نرمال با سطح خطای ، واریانس جامعه، و ε میزان دقت می‌باشد.
چون هدف از تحقیق، بررسی مؤلفه‌های در نظر گرفته‌شده است، با بهره گرفتن از ۱۴ پرسش‌نامه اولیه، واریانس مؤلفه‌ها به دست آمد. از آنجا که هر قدر واریانس منظورشده بزرگ‌تر باشد حجم نمونه افزایش می‌یابد، بیشترین واریانس به‌دست‌آمده به میزان ۸۱۴/۰ (مربوط به مؤلفه «ارزیابی نتایج») به عنوان برآورد واریانس جامعه منظور شد که بدین صورت مقادیر پارامترهای مربوطه به شرح ذیل مورد استفاده قرار گرفت:
جدول ۳ـ۲٫ پارامترهای مربوط به تحقیق
ردیف
عنوان
شرح
مقدار
۱
N
حجم جامعه
۱۵۵
