پس از اضافه شدن اندیکاتورها، در سری زمانی اندیکاتورها متغیرهایی از جمله NaN ثبت می شوند. دلیل این امر این است که بسیاری از اندیکاتورها از توزیع های تجمعی و یا میانگین های متحرک استفاده کرده و به تعدادی از داده های ابتدایی قیمت برای تشکیل اولین مقدار خود نیاز دارند. بنابراین در این گام، تمام رکوردهایی که شامل این مقادیر مخدوش در سری های اندیکاتورها هستند، از پایگاه داده حذف می شوند. بنابراین تعداد رکوردهای جدید در سه پایگاه داده به قرار جدول ۴-۷ تغییر می کند.

جدول ۴-۷ : تغییرات تعداد رکوردهای پایگاه های ساخته شده، پس از حذف داده های مغشوش اندیکاتورها

۴-۳-۳- انتخاب داده ها و کاهش ستونی پایگاه داده

۴-۳-۳-۱- کاهش ستونی داده با بهره گرفتن از روش رگرسیون پله ای

اکنون در هر سه پایگاه داده، چهل و سه ستون یا همان مشخصه مربوط به سری های مقادیر اندیکاتورها است. به دلایلی که در فصول قبل به شرح گفته شد، باید تعداد ورودی های شبکه عصبی کاهش یافت. از آنجا که قصد داریم با بهره گرفتن از اندیکاتورها به عنوان یکی از متغیرهای پیش بینی کننده، به پیش بینی قیمت سهام بپردازیم و از آنها به عنوان ورودی شبکه عصبی استفاده کنیم؛ لازم است که تعداد آنها در پایگاه های داده کاهش یابد. برای این منظور، باید مرتبط ترین اندیکاتورها با قیمت سهم انتخاب شوند؛ به این معنا که تغییرات میان سری های مقادیر اندیکاتورهای برگزیده و سری قیمتی سهام باید تا حد امکان شبیه هم باشند. برای این منظور، از فیلتری استفاده می کنیم تا قدرتمندترین اندیکاتورها برای پیش بینی قیمت سهام انتخاب شوند.
برای این مهم از روش رگرسیون پله ای استفاده خواهد شد. در این روش، اندیکاتورها به نوبت، به لیست متغیرهای پیش بینی کننده قیمت سهام اضافه شده و در انتها، تنها آن اندیکاتورهایی انتخاب می شوند که قدرت کافی برای پیش بینی قیمت سهام را داشته باشند. با اجرا کردن روش رگرسیون پله ای بر روی اندیکاتور ها، اندیکاتورهای انتخاب شده برای وارد شدن به شبکه عصبی که قدرت لازم برای پیش بینی را دارند به شرح جدول ۴-۸ می باشند :
جدول ۴-۸ : اندیکاتورهای انتخاب شده توسط روش رگرسیون پله ای برای ورود به شبکه عصبی

کنیم . در نتیجه ، هدف اصلی تربیت اخلاقی رشد و شکوفایی عقل است .( شفیلد ، ترجمه سرمد ،۱۳۷۵ ، ص۵۶ )
روسو خواست و تمایلات طبیعی انسان را بنیاد مناسبی برای اخلاق می داند و از نظر او محرک انسان طبیعی حب ذات است . ( روسو ، ترجمه زیرک زاده ، ۱۳۸۲ ، ص۸۱ – ۸۳ )

شلر معتقد است که اساس معرفت اخلاقی، عاطفه است و عشق است که هستی از او تجلّی می یابد.( صانعی ، ۱۳۶۸ ، ص ۱۹۸ – ۲۰۵)
ماکس شلر معتقد است که عاطفه می تواند باعث شناخت جهان شود و همین شناخت موجب تحریک فعالیت های عقل می شود . تعقل عملی اولیه نیست ، بلکه عاطفه قبل از عقل ، گرایش به شناختن ارزش هایی دارد که دارای قلمرو ویژه خود هستند وبه صورت موضوع شناخت در می آیند . ( ذاکرزاده ، ۱۳۸۷ ، ص ۱۱۸ )
شلر عاطفه را نوعی شناخت تلقی می کند که می تواند امکان شناخت امر مطلق را فراهم آورد و همچنین آن را اساسی ترین رابطه هستی و عامل اصلی تشخیص ارزش می داند . ( همان ، ص ۷۹ – ۸۴ )
بر همین اساس معتقد است که اگر انسان فقط دارای عقل باشد ، نمی تواند ارزش چیزهارا درک کند در نتیجه شناخت کل امور بر اساس عاطفه فراهم است .( همان ، ص ۱۲۲)
رهنما در پژوهشی که پیرامون تجزیه و تحلیل خاستگاه ها ، غایات و روش های تربیت اخلاقی از دیدگاه کانت و خواجه نصیر الدین طوسی انجام داده چنین نتیجه گیری می کند که : از دیدگاه کانت و خواجه نصیر الدین طوسی خرد خاستگاه اصلی تربیت اخلاقی است و هدف اصلی تربیت اخلاقی خواجه سعادت و از دیدگاه کانت پیروی اخلاقی است و در زمینه روش های تربیت اخلاقی بیشترین شباهت و در زمینه هدف های تربیت اخلاقی بیشترین تفاوت دیده می شود .
بی شک استاد مطهری در گستره ی اندیشه و آراء خود که متأثر از اندیشه های ناب اسلامی است نسبت به نقش و جایگاه عقل و عاطفه در تربیت اخلاقی واقف بوده است لذا تلاش این پژوهش برآن است که به بررسی جایگاه عقل و عاطفه در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری بپردازد .
۱-۳- اهمّیّت و ضرورت تحقیق
یکی از مسائل مهم، که تعلیم و تربیت معاصر با آن رو به‏روست، مسئله ی تربیت اخلاقی است . اهمّیّت تربیت اخلاقی در نظام‌های آموزشی و پرورشی، امری بدیهی و غیر قابل انکار است. اصولاً اخلاق و تربیت اخلاقی، یکی از ارکان اساسی فرهنگ بشری را تشکیل می‏دهد. به نظر می‌رسد، در حوزه ی تعلیم و تربیت یکی از مهم‌ترین، تأثیرگذارترین و در عین حال، دشوارترین مباحث، تربیت اخلاقی و اخلاقی بارآوردن کودکان است. عقل و عاطفه نیز که دو بعد از ابعاد مهم تربیت اخلاقی هستند هر یک جایگاه خاصی را در تربیت اخلاقی دارند . آدمی با ابزار عقل ، سعادت دنیا و آخرت را اختیار کرده و حق و باطل و زشت و زیبا ، درست و نادرست را می سنجد . عواطف عالی انسان نیز نقشه کامل و آگاهانه و مدبرانه و عالمانه رفتار انسان در مقابل ادراکات عمیق قلبی و شهودی است . و عقل ارزشی و رشد یافته در وجود انسان فرهیخته ، هدایتگر و طراح این نقشه برای بروز عاطفه در انسان می باشد . عاطفه اکسیر تعلیم و تربیت اسلامی و اکسیر حیات در جامعه انسانی می باشد .عاطفه‌ از ارزیابی‌ و موضعگیری‌ قلب‌ در برابر ادراکات‌ قلبی‌ پدید می‌آید و زبان‌ و رفتار قلب‌ است‌ و نقش‌ اصلی‌ در رفتار انسان‌ را دارد‌. به عبارت دیگر، سازندگی درونی انسان و اصلاح و تهذیب نفس او در سعادت فردی، اجتماعی، دنیوی و اخروی او نقش بسزایی دارد، به طوری که اگر انسان تمامی علوم را تحصیل کند و کلیه نیروهای طبیعت را به تسخیر خویش در آورد، اما از تسخیر درون و تسلط بر نفس خود ناتوان باشد، از رسیدن به سعادت و نیل به کمال باز می‌ماند. تمامی پیشرفت‌های علمی و صنعتی در صورتی که با اصلاح درون انسان همراه نباشد، کاخ‌های سر به فلک کشیده‏ای را می‌مانند که بر فراز قله آتشفشان بنا شده باشد. از این‌رو، تربیت روحی و اخلاقی انسان و «برنامه انسان‌سازی» برای هر جامعه‌ای امری حیاتی است. با وجود این، نگاهی به اوضاع جوامع بشری نشان می‌دهد آنچه قبل از همه به دست فراموشی سپرده شده، تربیت اخلاقی و معنوی انسان است.
انسان شدن آدمی، در گروه رسیدن به قلمرو اخلاق و بازشناسی نیک از بد است. به همین دلیل، در قلمرو اخلاق و تربیت اخلاقی، دیدگاه‌های متفاوتی به وجود آمده است. با این همه، با اینکه بشر امروزی در
عرصه‌های گوناگون، به ویژه در قلمرو علم و فن‌آوری به موفقیت‌های چشم‌گیر دست‏ یافته است، اما در مقوله «اخلاق » و «تربیت اخلاقی» با چالش‌ها و مشکلات زیادی دست به گریبان است. وجود مسایل و چالش‌های
گوناگون غیر اخلاقی در جوامع بشری، پرداختن به دیدگاه‌ها و اندیشه‌های جدید و تلاش برای حلّ کردن این مسایل را ضروری می کند .
پژوهش حاضر از چند جهت حائز اهمّیّت است که می توان آنها را در موارد زیر ملاحظه کرد :
۱ – نقش اساسی تربیت اخلاقی در زندگی انسان
۲ – اهمّیّت و جایگاه عقل و عاطفه در تربیت اخلاقی در بیانات استاد مطهری . باشد که ، نتایج این پژوهش دست اندر کاران تعلیم وتربیت را در طراحی الگوی مناسب برای تربیت اخلاقی کودکان و نوجوانان یاری نماید .

1. 1. اهداف تحقیق

هدف کلی : بررسی جایگاه عقل و عاطفه در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری
اهداف جزئی :
۱ – بررسی جایگاه عقل در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری
۲ – بررسی جایگاه عاطفه در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری

1. 1. سؤالات تحقیق

سؤال اصلی : جایگاه عقل و عاطفه در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری چیست ؟
سؤالات فرعی :
ا- جایگاه عقل در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری چیست ؟
۲- جایگاه عاطفه در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری چیست ؟
۱-۶-تعریف اصطلاحات:
عقل
از گذشته دور تاکنون عقل در معانی مختلفی چون (( غریزه )) (( علوم ضروری )) (( علوم حاصل از تجربه )) و (( قّوت غریزه عقل )) به کار برده شده است و در تقسیم بندیهایی ، آن را تحت عنوان (( عقل طبیعی و
اکتسابی )) و (( عقل به معنای اعم و فاهمه و عقل به معنای اخص یا محض )) مطرح کرده اند . در تعریف عقل می آورند : « عقل عبارت است از نیروی مجردی که در انسان وجود دارد و می تواند مبدأ صدور احکام
کلی باشد و آدمی به وسیله آن میان صلاح وفساد و میان حق و باطل و میان راست و دروغ فرق می گذارد». (طباطبائی ،ترجمه موسوی ، ۱۳۶۵ ،ج۷ ، ص۱۱۹ )
عقل : قوه تشخیص امور صالح از فاسد در زندگی مادی و معنوی ( مربوط به عقل نظری ) و سپس ، ضبط و حبس نفس بر اساس این شناخت ( مربوط به عقل عملی ) است . ( بهشتی ، ۱۳۸۶ ، ص۴۹ )
منظور از عقل به صورت منبعی از منابع تعلیم وتربیت اسلامی عبارت از آن استعداد و یا نیرویی است که به وسیله آن ، انسان حقیقت را از خطا ، حق را از باطل ، سره از ناسره ویا درست از نادرست تشخیص می دهد و به شناخت و معرفت کلی می رسد . ( حسینی ، ۱۳۷۹ ، ص ۳۴ )
عاطفه :
برای عاطفه تعاریف گوناگونی ذکر شده و هر یک از زاویه خاص به آن نگریسته اند . امّا بسیاری از آنها مفهوم عام و گسترده ای برای عواطف در نظر گرفته اند ، که هیجانات و تمایلات و انگیزه ها را در خود جای می دهد .
۱-عاطفه مؤنث عاطف است و عاطف به کسر طا به معنای مایل و برگرداننده و مهربانی کننده و مهربان می باشد و همچنین به معنای مهر ، علاقه ، خویشی و قرابت و شفقت هم بکار برده می شود . این لغت عربی و جمع آن عاطف یا عواطف می باشد . ( عمید ، ۱۳۶۲، ص ۷۲۴ )
۲- در فرهنگ نوین معانی متعددی برای کلمه عاطفه همچون ، تمایل شدن ، خم شدن ، ربط و پیوند دادن ، همدردی و همفکری کردن ، انعطاف پذیری ، میل و رغبت ، محبت و مهربانی و دلسوزی بیان گردیده .
همچنین عاطفه به معنی احساس و حس همنوعی و شعور و دریافت و درک درونی می باشد .( به نقل از یار محمدیان ، ۱۳۷۱ ، ص ۹)
استعدادی است نفسانی که صاحب خود را به درک انفعالات وجدانی خاص و داشتن رفتار معینی در مقابل یک شیء ، یک شخص یا یک جامعه یا به فکر معینی بر می انگیزد . پس در عاطفه هم انفعال وجود دارد ،

۱-۶-۷- نقش برنامه‌ریزی ملی در سیاست‌گذاری توسعه‌ی کارآفرینی
اهمیت نقش دولت به دلیل سیاست‎‌گذاری‌های مناسب در مراحل مختلف توسعه است و مجموعه‌ی این سیاست‎‌گذاری معمولا در قالب برنامه‌ریزی اقتصادی و اجتماعی مطرح می‌شود. برنامه‌ریزی یک فرایند تصمیم‌گیری آگاهانه و ارادی و یا یک تلاش نظام‌یافته برای رسیدن به هدف یا اهداف خاص است. در ایران نیز برنامه‌های توسعه‌ی پنج‌ساله‌یی توسط دولت تدوین و به تصویب مجلس می‌رسد، بنابراین سیاست‌های تدوین در همه‌ی حوزه‌ها از جمله کارآفرینی‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات باید در راستای برنامه‌های توسعه‌ی پنج‌ساله باشد.

کلیات روش تحقیق
هر اندیشه‌ی علمی مبتنی بر متدلوژی معینی است. متدلوژی عبارت از شناخت نظام‌مند راه‌ها و رویه‌های انجام کار درست است. بنابراین متدلوژی پژوهش ملاک‌هایی برای شناخت کارهای درست در اختیار محقیق قرار می‌دهد. روش انجام این پژوهش به صورت آمیخته یا ترکیبی (کمی و کیفی) است. با توجه به این که پژوهش‌های کارآفرینی مبتنی بر زمینه^[۴] است، روش‌های پژوهش در این حوزه فکری بیش‌تر سمت و سویی کیفی و حتی فراتر از آن روش‌های ترکیبی را به خود اختصاص داده‌اند. روش‌های ترکیبی به این دلیل که اغلب پژوهش‌های کارآفرینی از ترکیب چند موضوع مرتبط با حوزه‌های علمی مختلف شکل می‌یابد بهترین راهکار برای بررسی و واکاوی در آن‌ها است. از این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از منظر گردآوری داده‌ها روش تحقیق آمیخته است. بخش کیفی آن به صورت مطالعه‌ی تطبیقی و مصاحبه و بخش کمی به صورت تهیه‌ی پرسش‌نامه و تحلیل آن است. اصولا پژوهش‌های ترکیبی یا آمیخته، پژوهش‌هایی هستند که با بهره گرفتن از ترکیب دو مجموعه پژوهش کمی و کیفی به انجام می‌رسند (بازرگان، ۱۳۸۷، ص ۱۶۴) در این پژوهش از مدل آمیخته به عنوان یکی از بخش‌های پژوهش‌های ترکیبی استفاده شده است.
این پژوهش به طور خلاصه شامل مراحل زیر است:
مطالعه‌ی نتایج پژوهش‌ها، اسناد بالادستی و اسناد راهبردی کشور و سیاست‌های کشورهای پیشرو منطقه (حداقل سه کشور) و بررسی متون و ادبیات مرتبط با موضوع و استخراج سازه‌های مؤثر توسعه‌ی کارآفرینی‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات
(کیفی - مطالعه کتابخانه­یی) جهت بررسی وضعیت موجود و تسلط بر ادبیات موضوع
مصاحبه با خبرگان و متولیان فناوری اطلاعات آشنا به مباحث سیاست‌گذاری به منظور استخراج سازه‌های مؤثر توسعه‌ی کارآفرینی مبتنی بر فناوری اطلاعات
(کیفی- روش مصاحبه نیمه ساختاریانه) به علت نبود سازه­های داخلی و عدم انجام پژوهش­های مشابه در ایران و استخراج سازه­های ذهنی افراد خبره در زمینه‌ی پژوهش
تهیه پرسش‌نامه و توزیع آن در جامعه‌ی هدف، آزمون اثر سازه‌های منتج از مراحل قبلی
(کمی- روش توصیفی- پیمایشی پرسش‌نامه) به منظور رسیدن به اتفاق‌نظر
مطالعه‌ی پیمایشی در جامعه‌ی آماری از طریق پرسش‌نامه و تحلیل نتایج وزن‌دهی و یافته‌ها
(کمی)
نتیجه‌گیری و جمع بندی
قلمرو تحقیق
۱۳۸۹-۱۳۹۰، کشور ایران، سیاست‌های مناسب توسعه‌ی کارآفرینی مبتنی بر فناوری اطلاعات
سازماندهی تحقیق
نحوه‌ی سازماندهی تحقیق پیش رو به صورت زیر خواهد بود:
شکل ‏۱‑۲- نحوه‌ی سازمان‌دهی تحقیق
هم‌چنین این تحقیق در پنج فصل به شرح زیر سازماندهی شده است
فصل اول به کلیات تحقیق شامل بیان مساله و اهمیت و ضرورت انجام این پژوهش پرداخته است هم‌چنین در این فصل ضمن مشخص شدن اهداف و پرسش‌های تحقیق؛ مفاهیم نظری و عملیاتی شرح داده شده است.
در فصل دوم مبانی نظری تحقیق شامل تعاریف، الگوها و مدل‌های مطرح بررسی شده و پس از آن مروری بر پژوهش‌های داخلی و خارجی مرتبط با موضوع پایان‌نامه بررسی شده و در پایان چارچوبی برای تحقیق ارائه شده است.
فصل سوم به متدولوژی تحقیق و چرایی آمیخته (کیفی و کمی) بودن این پژوهش پرداخته است. در این فصل ضمن ارائه‌ فرایند اجرایی تحقیق؛ جامعه‌ی آماری، حجم نمونه، روش نمونه‌گیری، روش گردآوری داده‌ها و ویژگی‌های ابزار گردآوری داده‌ها و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها در بخش کیفی و کمی آورده شده است.
فصل چهارم یکی از مهم‌ترین بخش‌های تحقیق حاضر بوده و در آن داده‌های جمع‌ آوری شده کیفی و کمی تحلیل و خلاصه شده است.
و نهایتا در فصل پنجم و آخر به نتیجه‌گیری نهایی پرداخته شده و سیاست‌های مناسب برای توسعه‌ی کارآفرینی‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات آورده شده است و در پایان پیشنهادهایی ارائه شده است.
هم‌چنین پژوهش حاضر دارای منابع فارسی و انگلیسی، ضمایم و پیوست‎‌هایی در خصوص نمونه‌های ابزارها و مصاحبه‌ها و پرسش‌نامه‌ها بوده و در پایان واژه‌نامه‌یی نیز ارائه شده است.
فصل دوم:مبانی نظری و بررسی پیشینه تحقیق
مقدمه
در رابطه با توسعه‌ی کارآفرینی مبتنی بر فناوری اطلاعات تحقیقات بنیادی مستقلی صورت نگرفته است و تنها پروژ‌هایی با عناوین “تدوین سند اشتغال بخش ICT” (در افق برنامه‌های سوم و چهارم توسعه) و “شناخت و بررسی اقتصادی، مالی، بازار و سرمایه‌گذاری در بخش ICT کشور” توسط مرکز تحقیقات مخابرات ایران (سابق) و تعدادی مقاله پراکنده در نشریات عمومی منتشر شده است.
مبانی نظری تحقیق (شامل تعاریف، الگوها و مدل‌های مطرح)
بر اساس نحوه بخش­بندی مبانی نظری ابتدا مبانی نظری مدل توسعه‌ی فناوری اطلاعات بررسی شده سپس ویژگی‌های شخصیتی کارآفرینان بررسی می‌شود، پس از آن الگوها و فرآیندهای توسعه‌ی کارآفرینی مورد بحث قرار خواهد گرفت و در نهایت در خصوص سیاست‌ها توسعه‌ی کارآفرینی بحث خواهد شد. که این مطالعات مبنای استخراج مدل مفهومی پژوهش خواهد شد.
شکل ‏۲‑۱- نحوه‌ی بخش‌بندی مباحث نظری
۲-۲-۱- مدل توسعه‌ی فناوری اطلاعات
مطابق مدل توسعه‌ی فناوری اطلاعات برنامه‌ی توسعه‌ی ملل متحد (UNDP^[5]) گذر از جوامع سنتی و صنعتی به اطلاعات مستلزم صرف هزینه‌های مادی و انسانی و هم‌چنین تدوین برنامه‌ی دقیق برای مصرف منابع است. مطابق مدل UNDP توسعه‌ی فناوری اطلاعات دارای ۵ مولفه‌ی اصلی است و برای این توسعه‌ی نیاز به مشارکت و هماهنگی بین این ۵ مؤلفه وجود دارد. شکل زیر مدل توسعه‌ی فناوری اطلاعات UNDP را نشان می‌دهد. (فتحیان، مهدوی نور؛ ۱۳۸۷ ص ۸۶).
مشارکت و هماهنگی
شکل ‏۲‑۲- مدل توسعه‌ی فناوری اطلاعات UNDP (فتحیان، مهدوی نور؛ ۱۳۸۷ ص ۸۶).
در این مدل برای هر یک از مؤلفه‌های توسعه‌ی فناوری اطلاعات فعالیت‌هایی احصا شده است که در ادامه آورده می‌شود:
توسعه‌ی زیرساخت:
ایجاد شبکه‌های مناسب
توسعه‌ی دسترسی همگانی
توسعه‌ی منابع انسانی:
آموزش و تربیت متخصصان
افزایش مهارت‌های فنی در کاربران
افزایش قابلیت‌های کارآفرینی
توسعه‌ی قوانین و سیاست‌ها (محیط حقوقی، قوانین نظارتی و خط مش‌های اجرایی):
تدوین سیاست‌های شفاف و جامع
توسعه چارچوب‌های قانونی و نظارتی
حقوق مالکیت معنوی
نظام مالیاتی عادلانه
توسعه‌ی محتوا و کاربرد:

این روش معیار بازاری از سرمایه فکری شرکت را، ارائه می­نماید. در این روش فرض بر آن است که تشکیل سرمایه اضافی یک شرکت نسبت به حقوق صاحبان سهام آن، همانا بیانگر سرمایه فکری موجود درآن می­باشد. این روش مبتنی بر عُرف بازارهای سرمایه و برآورد قیمت سهام است. در این روش، جهت سنجش و اندازه ­گیری سرمایه فکری ضروری است تا صورت­های مالی تاریخی در مقابل اثرات تورم یا هزینه­ های جایگزینی آنها تعدیل شود. گرچه یکی از اهداف اندازه ­گیری سرمایه فکری، تشریح میان اختلاف ارزش بازار و ارزش دفتری شرکت­ها است، اما این نوع تشریح و تفسیر قادر به بیان این حقیقت نمی باشد که دارایی­ های ناملموس شرکت تنها پدید آورنده این اختلاف بوده ­اند.
بر اساس روش یاد شده، سرمایه فکری در شرکت­های تکنولوژی اطلاعات، تمامی ارزش شرکت را تشکیل خواهد داد، چرا که تفاوت فاحشی میان ارزش بازار و ارزش دفتری اینگونه شرکت­ها، وجود دارد.
روش سرمایه فکری مستقیم
تاکید این روش اندازه ­گیری ارزش سرمایه فکری، ابتدا بر شناسایی اجزای مختلف آن و سپس ارزیابی هر
یک از اجزاء قرار گرفته است.
با تعیین اجزاء سرمایه فکری شرکت (سرمایه مشتری؛ نظیر: وفاداری مشتریان، مالکیت فکری؛ نظیر: حقوق اختراعات، دارایی­ های فنی؛ نظیر: دانش فنی، دارایی­ های انسانی؛ نظیر: آموزش و دارایی­ های ساختاری؛ نظیر: سیستم­های اطلاعاتی و تعیین ارزش هر یک از این اجزاء، می­توان ارزش کلی سرمایه فکری شرکت را محاسبه نمود. این روش پیچیده­ترین اما دقیق ترین ابزار اندازه ­گیری سرمایه های فکری است. عیب اصلی این روش، در ضرورت شناسایی تعداد زیادی از اجزاء، اندازه ­گیری و یا ارزش گذاری هر یک از آنها می­باشد که موجب هزینه بر بودن و پیچیده شدن این روش، می­گردد.
روش­های اندازه گیری مالی سرمایه فکری
بر اساس این روش، سرمایه فکری یک شرکت متشکل از سرمایه انسانی، سرمایه ارتباطی (مشتری) و سرمایه ساختاری است و نقاط تلاقی آنها با هم ترکیبی از سرمایه فکری را نشان می‌دهد. ترکیب سرمایه انسانی و ارتباطی منجر به روابط افراد و نزدیکی آنها با مشتریان و به کارگیری خلاقیت­های آنها جهت پاسخ­گویی به نیازهای خاص مشتریان می­گردد. ترکیب سرمایه ساختاری و ارتباطی منعکس کننده توانایی شرکت در انتقال نام­های تجاری به مشتریان است و به کیفیت ارزشی که مشتریان به نام تجاری شرکت می­ دهند، مرتبط می­باشد. ترکیب سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری در فرایند دانش نهفته است. به عنوان مثال؛ می­توان به اشتراک در بهره­ گیری از دانش موجود و یا انتشار آن اشاره نمود.
این روش قادر به اندازه ­گیری پولی سه جزء یاد شده بود و ابزار مناسبی را جهت ارزیابی، مدیریت و مقایسه عملکرد شرکت­ها، در طول زمان به مدیران ارائه می نماید. جهت سنجش و ارزش گذاری مالی سرمایه فکری مراحل زیر پیشنهاد می­گردد (استوارت،۱۹۹۷ ،ص۱۵)^[۲۱۴] .
گام اول: تعیین سرمایه فکری مشهود
ارزش بازار= ارزش ملموس + ارزش ناملموس
ارزش بازار = ارزش دفتری + ارزش سرمایه فکری مشهود
ارزش بازار قابل دسترس = ارزش بازار + فرسایش سرمایه فکری
ارزش بازار قابل دسترس = سرمایه ملموس + (سرمایه فکری مشهود + فرسایش سرمایه فکری)
گام دوم: شناسایی اجزای مرتبط با سرمایه فکری
گام سوم :تخصیص اوزان مناسب به اجزای سرمایه فکری بر اساس تجربه و شناخت از آنها
گام چهارم : تعدیل ضرایب همبستگی
گام پنجم: ارزش گذاری
روش q توبین ^[۲۱۵]
ارزش q توبین مساوی است با، تقسیم ارزش بازار به ارزش دفتری. که این نرخ ارتباط بین ارزش بازار و ارزش دفتری شرکت را اندازه ­گیری می­ کند. که توسط اقتصاددانی بنام جیمز توبین^[۲۱۶] برنده جایزه نوبل مطرح شد.
توبین این روش را در سال ۱۹۶۹ پیشنهاد کرد و بیان کرد که اگر q بزرگتر از ۱ باشد بیانگر این است که دارایی­ ها، ارزشی بیشتر از ارزش دفتری خود دارند. مثلاً یک کمپانی با ارزش بازار سهام ۱۰۰ میلیون و ارزش دفتری ۲۵ میلیون، دارای نرخ q، ۴ می­باشد که این نرخ در بلند مدت متمایل به ۱ خواهد شد. البته این شاخص را باید با متوسط صنعت مقایسه کرد. برای مثال؛ شرکت­هایی که در صنعت نرم افزاری، فعالیت می­ کنند؛ سرمایه فکری در آنها بسیار زیاد است و نرخ q توبین درآنها متمایل به ۷ می شود و از طرفی شرکت­هایی که در صنعت فولاد، فعالیت می‌کنند، دارایی­ های فیزیکی درآنها بسیار زیاد است و دارای یک نرخ q نزدیک به ۱ می‌باشند، برطبق فرمول جویا سرمایه فکری برابراست با :

IC = MV + (  )
مدل ضریب ارزش افزوده فکری(VAIC)^[217]
مدل ضریب ارزش افزوده فکری که بوسیله پالیک^[۲۱۸] ،۱۹۹۸ مطرح شده است، اساس اندازه ­گیری آن سه متغییر وابسته می­باشد. ضریب ارزش افزوده فکری یک فرایند تجزیه و تحلیل می­باشد که برای استفاده مدیریت، سهامداران و سایر ذینفعان در جهت کنترل و ارزیابی کارایی و ارزش افزوده سرمایه فکری، طراحی شده است.
مدل ضریب ارزش افزوده فکری ترکیبی از سه شاخص قراردادی می باشد که عبارتند از :
CEE کارایی سرمایه ارتباطی است که شاخصی از کارایی ارزش افزوده بر مبنای ارتباطات می‌باشد.
HCE کارایی سرمایه انسانی است که شاخصی از کارایی ارزش افزوده بر مبنای سرمایه انسانی می­باشد.
SCE کارایی سرمایه ساختاری است که شاخصی از کارایی ارزش افزوده بر مبنای سرمایه ساختاری می باشد.
فرمول بندی شاخص­ های VAIC بصورت عبارت جبری زیر می­باشد :
VAIC_i = CEE_i + HCE_i + SCE_i
VAIC_i : ضریب سرمایه فکری برای شرکت i می باشد.
CEE_i : ضریب سرمایه ارتباطی برای شرکت i می باشد.
HCE_i : ضریب سرمایه انسانی برای شرکت i می باشد.
SCE_i : ضریب سرمایه ساختاری برای شرکت i می باشد.
پالیک (۱۹۹۸) عنوان کرد، در وضعیتی که ضریب VAIC بالاست، کارایی ارزش افزوده حاصل از کل منابع شرکت بهتر است.
اولین گام برای تعیین ارزش افزوده کلی شرکت، محاسبه CEE_i، HCE_i و SCE_i می­باشد که این محاسبات بصورت زیر می باشد :
محاسبه ارزش افزوده (VA_i) شرکت i در سال t :
VA_i = I_i + DP_i + D_i + T_i + M_i + R_i
I_i : جمع هزینه بهره^[۲۱۹] شرکت برای سال t
DP_i : هزینه استهلاک^[۲۲۰] شرکت برای سال t
D_i : سود سهام^[۲۲۱] شرکت برای سال t
T_i : مالیات شرکت^[۲۲۲] برای سال t
M_i : سهم اقلیت^[۲۲۳] شرکت برای سال t
R_i : سود انباشته^[۲۲۴] شرکت برای سال t
محاسبه CEE_i که بوسیله عبارت زیر تعریف می شود :
CEE_i =
CEE_i : ضریب کارایی سرمایه ارتباطی برای شرکت i
VA_i : ارزش افزوده کلی شرکت i
CE_i : ارزش دفتری دارایی های شرکت i می باشد .

تعیین تاثیر سرمایه اجتماعی شناختی بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان
تعیین تاثیر سرمایه اجتماعی رابطه‌ای بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان
تعیین تاثیر عملکرد شغلی کارکنان بر رفتار شهروندی سازمانی آن‌ها

سوال‌های پژوهش

سوال اصلی:
آیا میزان سرمایه اجتماعی بر عملکرد شغلی کارکنان تاثیرگذار است؟
آیا میزان سرمایه اجتماعی سازمان بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان تاثیرگذار است؟
سوال‌های فرعی:
سرمایه اجتماعی ساختاری با چه شدتی و چگونه بر عملکرد شغلی کارکنان تاثیرگذارند؟
سرمایه اجتماعی شناختی با چه شدتی و چگونه بر عملکرد شغلی کارکنان تاثیرگذارند؟
سرمایه اجتماعی رابطه‌ای با چه شدتی و چگونه بر عملکرد شغلی کارکنان تاثیرگذارند؟
سرمایه اجتماعی ساختاری با چه شدتی و چگونه بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیرگذارند؟
سرمایه اجتماعی شناختی با چه شدتی و چگونه بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیرگذارند؟
سرمایه اجتماعی رابطه‌ای با چه شدتی و چگونه بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیرگذارند؟
آیا عملکرد شغلی کارکنان بر میزان رفتار شهروندی سازمانی آن‌ها تاثیرگذار است؟

فرضیه‌های پژوهش

فرضیه‌های پژوهشی به شکل زیر تدوین شدند:
فرضیه ۱: سرمایه اجتماعی ساختاری بر عملکرد شغلی کارکنان تاثیر معناداری دارد.
فرضیه ۲: سرمایه اجتماعی شناختی بر عملکرد شغلی کارکنان تاثیر معناداری دارد.
فرضیه ۳: سرمایه اجتماعی رابطه‌ای بر عملکرد شغلی کارکنان تاثیر معناداری دارد.
فرضیه ۴: سرمایه اجتماعی ساختاری بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیر معناداری دارد.
فرضیه ۵: سرمایه اجتماعی شناختی بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیر معناداری دارد.
فرضیه ۶: سرمایه اجتماعی رابطه‌ای بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیر معناداری دارد.
فرضیه ۷: عملکرد شغلی بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیر معناداری دارد.

روش پژوهش

روش اجرای پژوهش

پژوهش حاضر، از حیث هدف، پژوهشی کاربردی است زیرا در آن به حل یک مسئله کاربردی در جامعه مورد مطالعه پرداخته شده است. از حیث روش انجام آن، در زمره ‌پژوهش‌های توصیفی-همبستگی قرار دارد. چرا که در انجام پژوهش حاضر، پژوهشگر از یک سو به توصیف ویژگی‌های متغیر‌های جامعه پرداخته و از سوی دیگر از روش آمار استنباطی و مدل‌سازی معادله ساختاری برای بررسی تأثیرگذاری متغیرها استفاده کرده است.

روش گردآوری داده‌ها

پژوهش حاضر در مرحله مرور ادبیات نظری و پیشینه پژوهش یک مطالعه کتابخانه‌ای و در مرحله گردآوری داده‌های مورد نیاز یک مطالعه میدانی است. همچنین برای گردآوری داده های مورد نیاز از پرسش‌نامه ساختارمند استفاده خواهد شد.

روش تجزیه و تحلیل داده‌ها

در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌ آوری شده از روش آمار استنباطی و مدلسازی معادله ساختاری استفاده خواهد شد. بدین‌منظور از نرم‌افزارهای SPSS و Amos استفاده خواهد شد.

جامعه و نمونه آماری پژوهش

جامعه آماری پژوهش حاضر را کارمندان اداره امور مالیاتی در استان یزد تشکیل می‌دهند. برای تعیین حجم نمونه، پس از جمع‌ آوری اطلاعات در رابطه با تعداد کارمندان شاغل در این اداره، از فرمول نمونه‌گیری کوکران برای جامعه با حجم محدود برای تعیین تعداد نمونه مورد نظر استفاده خواهد شد. همچنین از روش نمونه گیری تصادفی ساده در این پژوهش استفاده خواهد شد.

قلمرو پژوهش

قلمرو موضوعی پژوهش

از لحاظ موضوعی این پژوهش در حوزه رفتار سازمانی و به طور خاص در حوزه موضوعی سرمایه اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی قرار دارد.

قلمرو مکانی پژوهش

قلمرو مکانی پژوهش حاضر سازمان امور مالیاتی استان یزد است که در آن به گردآوری داده‌های مورد نیاز پرداخته شده است.

قلمرو زمانی پژوهش

قلمرو زمانی پژوهش حاضر یا به عبارت که در آن به گردآوری داده‌های موردنیاز پرداخته شده است ماه‌های آبان و آذر سال ۱۳۹۳ است.

تعریف مفهومی متغیرهای پژوهش

سرمایه ساختاری: که در بردارنده الگوهای ارتباطی میان اعضای یک گروه یا واحد اجتماعی است که خود شامل سه بعد پیوند شبکه، ترتیبات شبکه، وثبات شبکه می باشد (Nahapiet & Ghoshal, 1998).
سرمایه شناختی: شامل ادراک، باورها و تصورات فرهنگی واجتماعی مشترک است که بوسیله مفاهیم و خاطرات مشترک و یا زبان مشترک مورد پذیرش افراد قرار گرفته است و میان آنها باقی می ماند (Nahapiet & Ghoshal, 1998).
سرمایه رابطه‌ای: که در بردارنده میزان اعتماد متقابل اعضاء یک واحد اجتماعی است (Nahapiet & Ghoshal, 1998).
رفتار شهروندی سازمانی: رفتاری فردی که داوطلبانه است، به صورت مستقیم توسط سیستم رسمی پاداش برانگیخته نشده است و کارایی سازمان را افزایش می‌دهد. همچنین تمایل کارنان به انجام رفتارهایی که فراتر از الزامات رسمی نقش و جایگاه‌شان است به عنوان یکی از عناصر اصلی تشکیل‌دهنده رفتار شهروندی سازمانی شناخته شده است.

فصل دوم: مبانی نظری پژوهش

مقدمه

مرور پیشینه و ادبیات پژوهش، زمینه را فراهم می‌سازد تا محقق با شناسایی مؤلفه های علمی مسأله، و الهام‌گیری از مطالعات مشابه، ضمن طراحی ابزار مناسب تحقیق، از این مبانی علمی برای ارائه راهکارها و پیشنهادهای لازم، استفاده به عمل آورد. بر این اساس، در این فصل سعی بر آن است تا به معرفی مبانی نظری مرتبط با هر یک از متغیرهای کلیدی پژوهش پرداخته شود. بر این اساس در این فصل پس از مرور مبانی نظری و تعاریف ارائه شده در زمینه سرمایه اجتماعی و مدل‌های نظری که در این رابطه وجود دارد به شرح و مرور ادبیات پژوهش مرتبط با رفتار شهروندی سازمانی پرداخته می‌شود. در نهایت پژوهشهای داخلی و خارجی را که در زمینه موضوع پژوهش انجام شده مورد بررسی قرار می‌گیرند.

مبانی نظری سرمایه اجتماعی

“سرمایه” از ریشه cap به معنای سر گرفته شده است. معانی اساسی، اصلی وبزرگ از حروف کاپ از آن برمى‌آید و در این‌جا هر کالا، پول یا ثروتى را شامل مى‌شود که قابلیت نگه‌داری و افزایش داشته باشد (محققی, ۱۳۸۵). “سرمایه ” منبعی است که برای ایجاد ارزش افزوده سرمایه‌گذاری می‌شود. به منابعی که مصرف می‌شوند و یا برای مصارف آینده ذخیره می‌شوند، سرمایه اطلاق می‌گردد. مردم دنیا برای انجام امور متداول زندگی خودشان از انواع سرمایه استفاده می‌کنند. اقتصاددانان سرمایه را معمولاً را به مفهوم دارایی فیزیکی نظیر ماشین آلات، تأسیسات، ساختمان‌ها، موجودی کالا و بعضاً ارزش فعلی سرمایه‌گذاری انجام شده در نیروی انسانی و فن آوری بکار می‌برند. گروهی دیگر دارایی های مولد ثروت را سرمایه می‌پندارند. حسابداران سرمایه را به مفهوم وجوهی که در طرف بدهی ترازنامه نشان داده می‌شود و متعلق به صاحبان واحد اقتصادی است، می‌شناسند. در واقع انباشت منابع مالی در دارایی‌ها، اعم از دارایی‌های فیزیکی یا مالی مفهوم کلی‌تری از سرمایه است. منابع مالی به ویژه منابع مالی بلند مدتی است که برای اجرا، تکمیل، توسعه، بازسازی و راه‌اندازی واحدهای اقتصادی – صنعتی به کار گرفته شده است (کریمی, ۱۳۸۶). یکی از جدیدترین انواع سرمایه که امروزه مورد توجه بسیاری از محققان و صاحب‌نظران قرار گرفته، سرمایه اجتماعی نام دارد.
سرمایه اجتماعى یک مجموعه از نهادهاى زیربنایى اجتماع نیست، بلکه حلقه اتصال دهنده افراد درقالب نهادها، شبکه‌ها و تشکل‌هاى داوطلب است. توجه به نقش مهم سرمایه اجتماعى تأثیر مطلوب وکارسازى حتى بر رسمى‌ترین روابط نهادى و ساختارهایى مثل دولت، رژیم سیاسى، حاکمیت قانون، سیستم قضایى و آزادى شهروندى خواهد داشت. سرمایه اجتماعى طبق تحقیق‌هاى میدانى جامعه شناسان آمریکائى و اروپایى تفاوت‌هاى عمده‌اى با دیگر وجوه سرمایه، یعنى سرمایه اقتصادى و انسانى دارد. سرمایه اجتماعى مالکیت فردى ندارد ومتعلق به تمامى اعضاى گروه یا انجمن است .سرمایه اجتماعى در صورت مصرف، کاهش نمى‌یابد بلکه حتى ممکن است افزایش یابد. مثلاً هر چه شخص خود را در اشتراکات گروه بیشتر سهیم ببیند، احساس اشتراک جمعى شخص افزایش می‌یابد. سرمایه اجتماعى تنها در درون گروه یا انجمن یا شبکه اجتماعى تولید مى‌شود. مثلاً اعتماد که یکى ازعناصر مشخصه و مهم سرمایه اجتماعى است، تنها در درون گروه و بر اساس رفتارهاى متقابل شکل مى‌گیرد و چیزى نیست که امکان تزریق آن از بیرون ممکن باشد و بالاخره عدم استفاده از سرمایه اجتماعى در درون گروه، موجب کاهش و حتى نابودى آن مى شود. یعنى اگر مثلاً اعضاى گروه نسبت به یکدیگر اعتماد یا احساس مسئولیتى نداشته باشند، سرمایه اجتماعى ناپدید مى‌شود (محققی, ۱۳۸۵).
مردان و زنان ممکن است با سطوح یکسانی از سرمایه انسانی مثل هوش، تحصیلات، مهارت‌ها و تجربه، وارد سازمان شوند. هرچند عامل تعیین کننده میزان موفقیت و پیشرفت‌هاى حرفه‌اى آن‌ها فقط وجود سرمایه انسانی شان نخواهد بود، ولى مرور متون موجود در این زمینه نشان می‌دهد که بازده توانایی‌ها، دانش و دیگر منابعی که افراد دارند، در محیط کار و از طریق شبکه‌های اجتماعی و شرایط محیطی و زمینه‌ای متفاوت است. در واقع بین سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی ارتباط وجود دارد. برخی از نویسندگان بیان می‌کنند که سرمایه اجتماعی از طریق تسهیم اطلاعات و دانش، مى‌تواند به ایجاد سرمایه انسانی کمک کند و برخی اشاره کرده‌اند که سرمایه انسانى در نتیجه تحصیلات و تجربیات کاری بیشتر، به ایجاد سرمایه اجتماعی کمک می‌کند. اما اغلب آن‌ها اظهار نموده‌اند که سرمایه اجتماعی، فرصت‌هایی را پدید مى‌آورد که برای موفقیت در محیط کار لازم است (رضا زاده, ۱۳۹۱).